Enstitüler / Institutes

Permanent URI for this communityhttps://hdl.handle.net/11727/1390

Browse

Filter results by typing the first few letters
Now showing 1 - 20 of 48
  • No Thumbnail Available
    Item
    Aftermath of brexit: Inequalities and the organic crisis in the uk
    (Başkent Üniversitesi Avrupa Birliği ve Uluslararası İlişkiler Enstitüsü, 2023) Usta, Kemal; Mercan, Süleyman Sezgin
    This thesis was written to examine the organic crisis in the UK with the Neo- Gramscian method. In this context, it is argued that the reasons and problems underlying the outcome of the Brexit referendum are still not resolved and that this constitutes an organic crisis indicator in the country. It is also thought that increasing inequalities and populist discourses played an important role in shaping the outcome of the referendum and that the roots of this organic crisis are based on historical, political and economic factors. This thesis has determined that there are few studies that use the Neo-Gramscian approach in analyzing Brexit and considers it important to investigate the referendum and the organic crisis in the UK within this theoretical framework. This thesis analyzes Brexit and the organic crisis over five main questions. These are: 1) Can the political and economic turmoil in the recent times in the UK classified as an organic crisis?; (2) If so, what is the state of hegemony and counter-hegemony in the UK?; (3) What are the main components of the organic crisis in the UK?; (4) Was the Brexit referendum the end of the organic crisis?; (5) If not, is the organic crisis still deepening? An organic crisis represents a profound and systemic crisis in a society involving economic, political, and cultural factors. In the case of the UK, the crisis is thought to have been driven by neoliberal policies that widened the gap between the working class and the elite and the resulting inequality. Additionally, the 2008 financial crisis exacerbated the crisis by intensifying inequality and fueling resentment among citizens, and this, combined with the rise of populism, may have affected the outcome of the Brexit referendum. This thesis adopts a comparative analysis method to examine the organic crisis in the UK before and after the Brexit referendum. Indicators of crisis components such as political and economic turmoil, hegemonic projects and ideologies, anti-hegemonic movements and income inequality and social polarization were analyzed through this method.Bu tez Birleşik Krallık’taki organik krizi Neo-Gramscici yöntem ile incelemek üzere yazılmıştır. Bu bağlamda, Brexit referandumunun sonucunun altında yatan nedenlerin ve sorunların hala çözülmediği ve bunun ülkede bir organik kriz göstergesi teşkil ettiği savunulmaktadır. Ayrıca, artan eşitsizliklerin ve popülist söylemlerin referandumun sonucunu şekillendirmede önemli bir rol oynadığı ve bu organik krizin köklerinin tarihsel, siyasi ve ekonomik faktörlere dayandığı düşünülmektedir. Bu tez, Brexit’i analiz etmede Neo-Gramscici yaklaşım kullanan çalışmaların az olduğunu tespit etmiş ve referandumun ile Birleşik Krallık’taki organik krizin bu teorik çerçeve içerisinde araştırılmasının önemli olduğunu savunmuştur. Bu tez beş ana soru üzerinden Brexit’i ve organik krizi analiz etmiştir. Bunlar: (1) İngiltere'de son zamanlarda yaşanan siyasi ve ekonomik çalkantılar organik bir kriz olarak sınıflandırılabilir mi? (2) Eğer öyleyse, Birleşik Krallık'ta hegemonya ve karşı hegemonya durumu nedir? (3) Birleşik Krallık'taki organik krizin ana bileşenleri nelerdir? (4) Brexit referandumu organik krizin sonu muydu? (5) Değilse, organik kriz hala derinleşiyor mu? Organik bir kriz, bir toplumda ekonomik, politik ve kültürel faktörleri kapsayan köklü ve sistemik bir krizi temsil eder. Birleşik Krallık örneğinde, kriz, işçi sınıfı ile seçkinler arasındaki uçurumu genişleten neoliberal politikalar ve bunun sonucunda ortaya çıkan eşitsizlik tarafından yönlendirildiği düşünülmektedir. Dahası, 2008 mali krizi, eşitsizliği yoğunlaştırarak ve vatandaşlar arasında kızgınlığı besleyerek krizi daha da kötüleştirmiş ve popülizmin yükselişiyle birleşen bu durum, Brexit referandumunun sonucunu etkilemiştir. Bu tez, Brexit referandumundan önce ve sonra İngiltere'deki organik krizi incelemek için karşılaştırmalı bir analiz yöntemini benimsemiştir. Siyasi ve ekonomik kargaşa, hegemonik projeler ve ideolojiler, hegemonya karşıtı hareketler ve gelir eşitsizliği ve toplumsal kutuplaşma gibi kriz bileşenlerine ilişkin göstergeler bu metot üzerinden analiz edilmiştir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    An evaluation of an efl coursebook in terms of bloom’s revised taxonomy and critical thinking skills
    (Başkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2024) Buket, Kara; Sevgi, Şahin
    This study aims to analyze and evaluate the effectiveness of an EFL coursebook used in an English preparatory school at a foundation university in Ankara, Türkiye, in promoting EFL learners’ critical thinking skills. As a coursebook evaluation study, the study adopts a mixed-methods research design since it utilizes Bloom's Revised Taxonomy and a 4-point Critical Thinking Likert scale adopted from Selvihan Demir (2008) to analyze the units to reveal the extent to which activities address critical thinking skills. For the first phase of the study, all unit activities were analyzed following the cognitive steps of Bloom's Revised Taxonomy. For the study's second phase, 30 EFL instructors using the coursebook evaluated the coursebook's effectiveness in fostering critical thinking skills using the Likert scale. This particular study is unique from prior research in the field because the participant instructors performed as evaluators after receiving the necessary training. Using coding techniques from Bloom's Taxonomy for systematic content analysis, the study reveals how well the coursebook aligns with the higher-order thinking needed for critical thinking objectives. The data collected via the scale were analyzed using descriptive statistics. The findings highlight areas for improvement in the book's design, emphasizing the importance of integrating higher-order thinking skills even though the book includes a specific part called “Critical Thinking”. This research provides valuable insights into the field of English Language Teaching regarding the effectiveness of coursebooks in promoting critical and higher-order thinking skills. It is believed that it will serve as a resource for educators, curriculum developers, materials developers, and other stakeholders seeking to enhance critical thinking skills in Turkish educational contexts. Bu çalışma, Türkiye'de bir vakıf üniversitenin İngilizce hazırlık okulunda kullanılan bir İngilizce ders kitabının, öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerini geliştirmedeki etkisini analiz etmeyi ve değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bir ders kitabı değerlendirme çalışması olarak bu çalışma, etkinliklerin eleştirel düşünmeyi ne ölçüde beslediğini ortaya çıkarmak amacıyla Bloom'un yenilenmiş taksonomisi ve Selvihan Demir (2008)'den alınan Eleştirel Düşünme Likert ölçeğini kullanarak karma yöntem araştırma türü benimsemiştir. Araştırmanın ilk aşamasında ders kitabının içeriği, eleştirel düşünme için gereken üst düzey düşünme becerileriyle ne kadar uyumlu olduğunu belirlemek amacıyla Benjamin Bloom'un yenilenmiş taksonomisi kullanılarak betimleyici içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmanın ikinci aşamasında, ders kitabını kullanan 30 yabancı dil eğitmeni, ders kitabının eleştirel düşünme becerilerini geliştirmedeki etkililiğini Likert ölçeğini kullanarak değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler betimsel istatistiklerle analiz edilmiştir. Bu çalışma, katılımcı eğitmenlerin değerlendirici olarak rol alması nedeniyle bu alandaki önceki araştırmalardan farklılık göstermektedir. Bulgular, kitabın tasarımında iyileştirilmesi gereken alanları göstermekte ve kitapta “Eleştirel Düşünme” adı verilen özel bir bölüm bulunmasına rağmen üst düzey düşünme becerilerini entegre etmenin önemini vurgulamaktadır. Bu araştırma, ders kitaplarının eleştirel ve üst düzey düşünme becerilerini geliştirmedeki etkililiğine ilişkin İngilizce Öğretmenliği alanına değerli bilgiler katmaktadır. Bu araştırmanın, Türk eğitim bağlamlarında eleştirel düşünme becerilerini geliştirmeyi amaçlayan eğitimciler, müfredat geliştiriciler, materyal geliştiriciler ve diğer paydaşlar için bir kaynak görevi göreceğine inanılmaktadır.
  • No Thumbnail Available
    Item
    An interpretatıve phenomenologıcal analysıs of the narcıssıstıc injury
    (Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2024) Köroğlu, Deniz; Uyar Suiçmez, Tuğba
    Bu çalışmada, yetişkin bireylerde narsistik yaralanma deneyiminin derinlemesine araştırılması hedeflenmiştir. Kişilerin öznel deneyimlerini derinlemesine anlamak adına nitel araştırma stratejisi tercih edilmiş ve bu kapsamda Beş Faktör Narsisizm Ölçeği Kısa Form puanları doğrultusunda amaca uygun 7 kişi ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yürütülmüştür. Veriler Yorumlayıcı Fenomenolojik Analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre “kırılgan benliği bir arada tutmak için grandiyöz zırh”, “sarsılmaz benlik imajı sunmak”, “incinmemek için duygulara temastan kaçınmak”, “mağdur olarak hak görmek”, “kendine yönelen yıkıcılık”, “ötekinin eksikliğinden benliğin yeniden inşası” ve “yaralanmış benliğin onarım ihtiyacı” olmak üzere yedi tema oluşturulmuştur. Oluşan temalar ile klinik etkiler ilgili literatür doğrultusunda tartışılmıştır. The current study aimed to examine in-depth the experience of narcissistic injury in adults. A qualitative research strategy was preferred to understand individuals' subjective experiences in-depth. Semi-structured interviews were conducted with 7 individuals suitable for the purpose in line with the Five-Factor Narcissism Inventory Short-Form scores. The data were analyzed using the Interpretative Phenomenological Analysis method. According to the analysis results, seven themes were created, including “Grandiose Armor to Hold the Broken Self Together”, “Presenting an Unshakable Self-Image”, “Avoid Emotions to Avoid Getting Hurt”, “Feeling Entitled as A Victim”, “Self-Directed Destructiveness”, “Reconstruction of The Self with The Lack of The Other”, and “The Wounded Self's Need for Repair”. The emerging themes and clinical effects were discussed in line with the relevant literature.
  • No Thumbnail Available
    Item
    An intervention to increase electricity savings in the context of energy consumption: Implementation intention and transtheoretical model
    (Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023) Burcu Tekeş, Tolungüç; Burcu, Tekeş Tolungüç
    The damage caused by climate change and global warming has been a long-studied and known issue. Electricity is defined to be the most used and needed type of energy and it is known that electricity consumption contributes significantly to emissions in Turkey therefore the occurred damages of the global warming. Implementation intention and readiness for change are models that are found to be effective in behavior change, and they have various applications in the literature on pro-environmental behaviors. Thus, the effect of implementation intention and readiness to change on participants’ attitudes, motivations and behaviors toward electricity-saving were examined through 2 (experiment vs. control) x 2 (baseline x follow-up) x 2 (action x contemplation) mixed model repeated measures ANOVA. The sample of this research consists of 92 individuals who are above 18 years of age and there was a two-week time interval between pre and post measures. The results indicated that contrary to expected, implementation intention only influenced external motivation and readiness to change only influenced behavior, eco-management behavior, motivation, self-determined motivation, introjected motivation. The dominant effect of readiness to change was not unexpected. More profoundly, it was found that implementation intention and readiness to change had a significant interaction on persuasion behavior. This result showed the effectiveness of implementation intention paired with readiness to change and the effect of implementation intention increases when implemented to individuals in action stage of change together with the importance of individuals’ stage of change in terms of effectiveness of implementation intention. For future studies and practical implications, before providing implementation intention intervention, individuals’ transition to action stage from contemplation stage can be procured. İklim değişikliği ve küresel ısınmanın neden olduğu zarar uzun süredir araştırılan ve bilinen bir sorundur. Elektrik, en çok kullanılan ve ihtiyaç duyulan enerji türü olarak tanımlanmaktadır ve Türkiye'de elektrik tüketiminin emisyonlara önemli ölçüde katkıda bulunduğu aynı zamanda küresel ısınmanın neden olduğu zararlara olan katkısı bilinmektedir. Niyet aşılama ve değişime hazır olma, davranış değişiminde etkili bulunan modellerdir ve çevre dostu davranışlarla ilgili literatürde çeşitli uygulamalara sahiptirler. Bu nedenle, niyet aşılama ve değişime hazır olmanın katılımcıların elektrik tasarrufuna yönelik tutum, motivasyon ve davranışları üzerindeki etkisi 2 (deney ve kontrol) x 2 (ön x son) x 2 (tasarruf yapan x tasarruf yapmayan) karma desen tekrarlı ölçümlü ANOVA ile incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini 18 yaşından büyük 92 kişi oluşturmakta ve ön ve son ölçümler arasında iki haftalık bir zaman aralığı bulunmaktadır. Çalışmanın sonuçlarına göre, beklenilenin aksine niyet aşılama yalnızca dışsal motivasyon değişime hazır olma ise eko- yönetim davranışı, öz-belirlenen motivasyon, içe yansıtılmış motivasyon üzerinde anlamlı bir etki yaratmıştır. Daha önemlisi, niyet aşılama ve değişime hazır olmanın ikna davranışı üzerinde ortak etkisi olduğu bulunmuştur. Bu durum, niyet aşılama modelinin değişime hazır olma ile birlikte ele alındığında tasarruf yapan bireyler üzerinde daha etkisi olduğunu göstermektedir. İleriki çalışmalarda, niyet aşılama modeli uygulanmadan önce bireylerin değişim aşamaları modelinde eylem aşamasına gelmeleri sağlanabilir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    An investigation of young adolescent students' foreign language anxiety levels and their causes
    (Başkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2024) Dişlat, Atan; Ahmet Remzi, Uluşan
    This thesis endeavors to delve into the foreign language anxiety experienced by young adolescent students and explore its underlying causes. The ultimate goal of this research is to provide valuable insights that can aid teachers in comprehending and effectively managing the foreign language anxiety of their young learners, thereby mitigating negative emotional impacts. The study was conducted across both private and public schools in Ankara during the spring semester of the 2022-2023 academic year. A mixed method was used in the research methodology to obtain more in-depth and comprehensive results. Quantitative data collection utilized the Foreign Language Classroom Anxiety Scale (FLCAS) developed by Horwitz et al., (1996) and translated into Turkish by Aydın (1991) and involved 414 students from 5th to 8th grades. Simultaneously, qualitative data were acquired through semi-structured interviews conducted with 12 students exhibiting high levels of anxiety according to FLCAS results. After analyzing the results, it was evident that young adolescents exhibited a moderate level of foreign language anxiety, which was influenced by factors such as age, parental expectations, gender, learning experiences, school type, and academic achievement. The effects of these variables on foreign language anxiety were thoroughly discussed and analyzed. Following semi-structured interviews with 12 anxious students, the causes of their anxiety were identified as speaking activities, teacher manners, peer reactions, parental pressure, and fear of receiving low grades in exams. Consequently, all the findings were comprehensively discussed and summarized, and potential suggestions were offered for teachers and future studies. It is important to note that while this study offers valuable insights, its scope is limited to 226 students from a single public school and 188 students from a private school in Ankara. Therefore, caution must be exercised in generalizing the findings beyond this specific context. Future research endeavors may benefit from diversifying data collection tools, including input from teachers to enrich the understanding of foreign language anxiety, and exploring additional perspectives to develop comprehensive strategies for addressing student anxiety in language learning environments. Bu tez, genç ergen öğrencilerin yaşadığı yabancı dil kaygısını araştırmayı ve altında yatan nedenleri keşfetmeyi amaçlamaktadır. Bu araştırmanın nihai hedefi, öğretmenlere genç öğrencilerinin yabancı dil kaygısını anlama ve etkili bir şekilde yönetme konusunda değerli iç görüler sunarak, olumsuz duygusal etkileri hafifletmeye yardımcı olmaktır. Araştırma, 2022- 2023 akademik yılının ilkbahar döneminde Ankara'daki hem özel hem de devlet okullarında gerçekleştirilmiştir. Araştırma metodolojisinde daha derinlemesine ve kapsamlı sonuçlar elde etmek için karma bir yöntem kullanılmıştır. Nicel veri toplama işlemi, Horwitz ve diğerleri (1996) tarafından geliştirilen ve Aydın (1999) tarafından Türkçe ‘ye çevrilen Yabancı Dil Sınıfı Kaygı Ölçeği (FLCAS) kullanılarak gerçekleştirilmiş olup, 5. ila 8. sınıf arasından 414 öğrenciyi içermiştir. Aynı zamanda, nitel veriler, FLCAS sonuçlarına göre yüksek düzeyde kaygı gösteren 12 öğrenciyle yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla elde edilmiştir. Sonuçları analiz ettikten sonra, genç ergenlerin yaşadığı yabancı dil kaygısının yaş, ebeveyn beklentileri, cinsiyet, öğrenme deneyimleri, okul türü ve akademik başarı gibi faktörlerden etkilendiği açıkça ortaya çıkmıştır. Bu değişkenlerin yabancı dil kaygısı üzerindeki etkileri detaylı bir şekilde tartışılmış ve analiz edilmiştir. 12 kaygılı öğrenciyle yapılan yarı yapılandırılmış görüşmelerin ardından, kaygılarının nedenleri konuşma etkinlikleri, öğretmen tutumları, akran tepkileri, ebeveyn baskısı ve sınavlarda düşük not alma korkusu olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak, tüm bulgular kapsamlı bir şekilde tartışılmış ve özetlenmiş ve öğretmenler ve gelecekteki çalışmalar için olası öneriler sunulmuştur. Bu çalışmanın değerli iç görüler sunmasına rağmen, kapsamının Ankara'daki tek bir devlet okulundan 226 öğrenci ve bir özel okuldan 188 öğrenciyle sınırlı olduğunu belirtmek önemlidir. Bu nedenle, bulguların bu belirli bağlamın ötesine genelleştirilmesinde dikkatli olunmalıdır. Gelecekteki araştırma girişimleri, veri toplama araçlarını çeşitlendirerek, öğretmenlerin katkılarını içerecek şekilde, yabancı dil kaygısını anlama ve öğrenci kaygısını dil öğrenme ortamlarında ele almak için kapsamlı stratejiler geliştirmek için ek bakış açılarını keşfedebilir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Analysis of gps and Imu system performance in unmanned aerial vehicles (Uavs): Features, advantages, and limitations
    (Başkent Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2025) Erbaş, Muammer
    This thesis presents a performance evaluation of Global Positioning System (GPS) and Micro-Electro-Mechanical Systems-based Inertial Measurement Unit (MEMS-based IMU) technologies in Unmanned Aerial Vehicles (UAVs), based on experimental analysis of the built-in GPS and IMU sensors of the DJI and an externally integrated MPU6050 IMU module. Tests were conducted under open-sky, semi-obstructed, and Global Navigation Satellite System (GNSS)-denied indoor conditions to assess sensor reliability and environmental adaptability. Sensor data were post-processed using Kalman filter-based fusion to enhance positioning accuracy and continuity. A loosely coupled aided Inertial Navigation System (INS) was implemented to mitigate the limitations of standalone GPS and IMU systems. Results showed that fusion reduced positional error by 50–75% during temporary GPS outages and decreased orientation drift by ~75% compared to the standalone MPU6050 without GPS correction. For attitude estimation, Kalman filtering improved pitch stability by up to 80% and roll stability by up to 75% over raw IMU data. While GPS performs well in open areas, it degrades under obstruction due to signal loss and multipath effects. MEMS-based IMUs enable continuous motion tracking but suffer from drift, bias instability, and thermal sensitivity, whereas their fusion significantly improved robustness during short-term GPS outages. The comparison between the onboard IMU and MPU6050 revealed that low-cost inertial sensors require precise calibration and advanced filtering. The study highlights the need for adaptive fusion frameworks and the future integration of multi-constellation GNSS, vision-based odometry, and machine learning for reliable UAV navigation in GPS-denied environments. Bu tez, insansız hava araçlarında (İHA) Küresel Konumlama Sistemi (GPS) ve Mikro-Elektro-Mekanik Sistem (MEMS) tabanlı Ataletsel Ölçüm Birimi (IMU) teknolojilerinin performans değerlendirmesini, DJI’ın dahili GPS ve IMU sensörleri ile harici entegre MPU6050 IMU modülü üzerinde yapılan deneysel analizlere dayandırmaktadır. Sensör güvenilirliği ve çevresel uyarlanabilirlik, açık hava, yarı kapalı ve GNSS sinyalinin bulunmadığı kapalı alan koşullarında test edilmiştir. Sensör verileri, konum doğruluğu ve sürekliliği artırmak için Kalman filtre tabanlı füzyonla işlenmiştir. Bağımsız GPS ve IMU sistemlerinin sınırlamalarını azaltmak amacıyla gevşek bağlı destekli Ataletsel Seyrüsefer Sistemi (INS) uygulanmıştır. Sonuçlar, füzyonun geçici GPS kesintilerinde konum hatasını %50–75, yalnız çalışan MPU6050’e kıyasla yönelim sapmasını yaklaşık %75 azalttığını göstermektedir. Kalman filtreleme, pitch kararlılığını %80, roll kararlılığını ise %75 iyileştirmiştir. GPS açık alanlarda yüksek doğruluk sağlasa da sinyal kaybı ve çok yollu etkilerle engelli ortamlarda performansı düşer. MEMS tabanlı IMU’lar hareket takibi sağlasa da sapma, bias kararsızlığı ve sıcaklık hassasiyeti sorunları yaşar; füzyon ise kısa süreli GPS kesintilerinde sağlamlığı artırmıştır. Dahili IMU ile MPU6050 karşılaştırması, düşük maliyetli sensörlerin hassas kalibrasyon ve gelişmiş filtreleme gerektirdiğini göstermiştir. Çalışma, uyarlanabilir füzyon algoritmalarının geliştirilmesi ve GPS olmayan ortamlarda güvenilir İHA seyrüseferi için çok takımyıldızlı GNSS, görüntü tabanlı odometri ve makine öğrenmesi teknolojilerinin entegrasyonunu önermektedir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Analysis of primary school students' attitudes towards reading skills supported by in-class and extracurricular resources
    (Başkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2024) Ceren, Kahraman; Ahmet Remzi, Uluşan
    This case study investigates elementary students' attitudes toward reading skills in a private primary school setting in Northern Eastern Arabia, considering gender differences. It examines whether their performance improves over a 20-week period, using a sample of a personalized e-learning tool— a tailored and interactive learning program—recognized for its innovative approach. A mixed-method design was employed for the research methodology. The participants include 125 second-grade students and 5 teachers. Data were collected through a 20-question survey known as 'Elementary Reading Attitudes' (ERAS) by McKenna and Kear (1990). Additionally, structured interviews with teachers, utilizing the ERAS framework, captured educators' perspectives. T-tests were used to determine significant differences between the mean scores of male and female groups. SPSS was employed for data analysis. The study revealed statistically significant variations in total scores, recreational reading, and academic reading sub-dimensions based on classroom variables. Furthermore, female students demonstrated a higher degree of positive attitude compared to their male counterparts. Further research is recommended to examine general reading attitudes among elementary students, explore potential gender-based discrepancies with larger groups, and assess the effectiveness of IXL in phonics instruction to enhance early reading abilities. Bu örnek olay çalışması, kuzeydoğu Arabistan'daki bir özel ilkokul ortamında, cinsiyet farklılıklarını dikkate alarak ilkokul öğrencilerinin okuma becerilerine yönelik tutumlarını araştırıyor. Öğrencilerin performanslarının 20 haftalık bir süre içinde gelişip gelişmediğini incelemekte ve bu amaçla yenilikçi yaklaşımıyla tanınan, kişiselleştirilmiş bir e-öğrenme aracı örneğini kullanmaktadır. Araştırma metodolojisinde karma yöntem tasarımı kullanılmıştır. Katılımcılar arasında 125 ikinci sınıf öğrencisi ve 5 öğretmen yer almaktadır. Veriler, McKenna ve Kear (1990) tarafından geliştirilen 'İlkokul Okuma Tutumları' (ERAS) anketiyle toplanmıştır. Ayrıca, ERAS çerçevesini kullanan yapılandırılmış öğretmen görüşmeleri de öğretmenlerin perspektiflerini yakalamıştır. Cinsiyet grupları arasındaki ortalama puanlar arasındaki anlamlı farkları belirlemek için t-testleri kullanılmıştır. Veri analizi için SPSS kullanılmıştır. Çalışma, sınıf değişkenlerine dayalı olarak toplam puanlarda, eğlence (hobi amaçlı) okuma ve akademik okuma alt boyutlarında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar ortaya koymuştur. Ayrıca, dişi öğrencilerin, erkek meslektaşlarına göre daha olumlu bir tutum sergiledikleri görülmüştür. İlkokul öğrencilerinin genel okuma tutumlarını incelemek, daha büyük gruplarla olası cinsiyet temelli farklılıkları araştırmak ve IXL'nin erken okuma becerilerini geliştirmek için fonetik eğitimindeki etkinliğini değerlendirmek için daha fazla araştırma önerilmektedir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Analysis of the productive skills of the international baccalaureate (ib) English b coursebook regarding the 21st century critical thinking skills
    (Baş ent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2024) Cansu, Yay; Senem, Üstün Kaya
    The objective of the study is to determine the degree to which the critical thinking and problem-solving abilities in the English B Coursebook by Cambridge University Press align with the critical thinking skills - the 4C skills (critical thinking and problem solving, communication, collaboration, and creativity) that are integral to the principles of the IB (International Baccalaureate) Program. Utilizing a qualitative technique, the degree to which the productive skills in the English B Coursebook support critical thinking and problem-solving skills was assessed. Initially, the activities in the coursebook were scanned and grouped based on language skills. The activities were inspected again, and the selected tasks were grouped under the heading “Learning and Innovation Skills: Critical Thinking and Problem-Solving Skills” in Uluhan's checklist (2019). The study was designed with the development of three key research questions. The first inquiry determined the degree to which the speaking skills in English B Coursebook facilitated critical thinking skills. In English B Coursebook, the second query aimed to assess the degree to which writing abilities promote critical thinking skills. The objective of the third research was to assess the degree to which the English B Coursebook included speaking and writing skills. The study used the findings from a survey of seven English language instructors to determine the extent to which the coursebook's materials promote the acquisition of critical thinking and problem-solving skills. It was concluded that only 5 writing activities in 5 Chapters - 15 units each - 363 questions- in a total of 4 units lack critical thinking and problem-solving skills. It was determined that all other writing and speaking skills supported critical thinking and problem-solving skills. Furthermore, only 6 of the 15 units in the book include less productive skills, and the remaining 9 units predominantly include writing and speaking activities. Considering all the exercises, it appears that the English B Coursebook successfully supports productive skills in line with IB principles. The results of this research are anticipated to broaden the perspectives of IB educators and learners regarding critical thinking skills and inspire publishing houses to place greater emphasis on incorporating 21st century skills into their content creation processes. Bu çalışmanın amacı, IB (Uluslararası Bakalorya) Diploma Programı ilkelerinde yer alan ve bir 4C becerisi (eleştirel düşünme ve problem çözme, iletişim, iş birliği, yaratıcılık) olan eleştirel düşünme ve problem çözme becerisinin, Cambridge University Press tarafından geliştirilen English B kitabındaki üretken becerilerde ne ölçüde desteklendiğini analiz etmektir. English B ders kitabındaki üretken becerilerde, eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerinin ne ölçüde desteklendiğini değerlendirmek için nitel teknik kullanıldı. İlk olarak, kitaptaki etkinlikler taranarak dil becerisine göre kategorize edildi. Daha sonra, ders kitabındaki etkinlikler yeniden taranarak seçilen etkinlikler Uluhan’ın kontrol listesinde (2019) “Öğrenme ve Yenilik Becerileri: Eleştirel Düşünme ve Problem Çözme Becerileri” başlığı altında gruplandırıldı. Araştırmanın tasarımını kolaylaştırmak için üç temel araştırma sorusu oluşturuldu. İlk araştırma, English B ders kitabındaki konuşma becerilerinin eleştirel düşünme becerilerini ne ölçüde desteklediği araştırıldı. English B ders kitabındaki ikinci sorunun amacı, yazma becerisinin eleştirel düşünme becerisini ne ölçüde desteklediğini araştırmaktı. Üçüncü araştırmanın amacı konuşma ve yazma becerilerinin English B ders kitabına ne ölçüde dahil edildiğini belirlemekti. Bu çalışmanın sonucuna ek olarak, kitaptaki materyallerin eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerine destek sağlayıp sağlamadığını tespit etmek amacıyla yedi İngilizce eğitmeniyle yapılan bir anketin sonuçları da yer aldı. 5 Ana başlık - 15’er ünite - 363 soruda - toplam 4 ünitede sadece 5 yazma aktivitesinin eleştirel düşünme ve problem çözme becerisinden yoksun olduğu sonucuna ulaşıldı. Bunun dışında kalan tüm yazma ve konuşma becerileri eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerini desteklediği tespit edildi. Bunun dışında, kitaptaki toplam 15 ünitenin sadece 6 tanesinde üretken becerilere daha az yer verilmiş olup, geri kalan 9 ünitede baskın bir şekilde yazma ve konuşma aktivitelerine yer verildiği görülmektedir. Tüm alıştırmalar göz önüne alındığında, English B ders kitabındaki üretken becerilerinin IB ilkeleri doğrultusunda başarılı bir şekilde desteklediği görülmektedir. Bu çalışmanın bulguları, IB öğretmenlerinin ve öğrencilerinin eleştirel düşünme becerisine ilişkin algılarını genişleteceği ve yayınevlerinin içerik üretmede 21. yüzyıl becerilerine odaklı çalışmalarını artıracağı tahmin edilmektedir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Artificial lighting and visual perception of exhibited objects in museums
    (Başkent Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2024) Rasudana, Baghırzade; Cüneyt, Kurtay
    The primary factors which affect the exhibited objects in museums are the intensity and type of artificial lighting, color, the distance between the light source and the artwork, and external factors like sound, odor etc. Within the scope of this thesis, the impact of visual perception and artificial lighting in museums is the focus of study. The Abdürrahim TUNCAK Atatürk House Museum at Baskent University campus is selected as a case study. The aim of this study is to analyze the artificial lighting and visual perception of four exhibition rooms of Abdürrahim TUNCAK Atatürk House Museum and propose an alternative model to achieve optimum conditions. A digital lux meter is used to measure light levels that displayed objects are exposed to, and by considering 6 design strategies, new models are proposed using artificial lighting, modelling and rendering software – DIALux. Maximizing visitors’ focus of attention and visibility of displayed objects, minimizing glare, achieving recommended light level, and categorizing artifacts according to their related concepts and susceptibility to light, are the main suggested design strategies during the design phase of the study. Finally, a guideline with 6 design outcomes is prepared, followed by mentioning possible research for future studies. Müzelerde sergilenen nesnelerin algılanmasını etkileyen başlıca faktörler yapay aydınlatmanın şiddeti ve türü, renk, ışık kaynağı ile eser arasındaki mesafe, ses/gürültü, kokudur. Bu tez kapsamında, müzelerdeki görsel algı ve yapay aydınlatmanın etkisi araştırma konusu olarak ele alınmıştır. Başkent Üniversitesi kampüsünde yer alan Abdürrahim TUNCAK Atatürk Evi Müzesi, örnek çalışma olarak seçilmiştir. Çalışmanın amacı, Abdürrahim TUNCAK Atatürk Evi Müzesi'nin dört sergi odasındaki yapay aydınlatmayı ve görsel algıyı analiz etmek ve ideal koşullara ulaşmak için alternatif bir model önermektir. Sergilenen nesnelerin maruz kaldığı ışık seviyelerini ölçmek için dijital bir lüksmetre kullanılmış ve altı tasarım stratejisi dikkate alınarak DIALux adlı yapay aydınlatma, modelleme ve render yazılımı kullanılarak yeni modeller önerilmiştir. Tasarım aşamasında ziyaretçilerin dikkatini ve sergilenen nesnelerin görünürlüğünü maksimize etmek, kamaşmayı en aza indirmek, önerilen ışık seviyesine ulaşmak ve nesneleri ilgili kavramlarına ve ışığa duyarlılıklarına göre kategorize etmek için ana tasarım stratejileri tavsiye edilmiştir. Son olarak, altı tasarım sonucuyla bir kılavuz hazırlanmış ve gelecekteki çalışmalar için olası araştırma konuları önerilmiştir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Assessing prolonged grief on online platforms: The predictive role of perceived socil support, meaning reconstruction and unfinished business
    (Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023) İlayda, Kaya; Tuğba, Uyar Suiçmez
    In the present study, the effects of meaning reconstruction , unfinished business and perceived social support on prolonged grief were assessed and the role of online grief in symptom severity was tried to be examined. In addition, it was investigated which factors play an important role in terms of engaging in loss-related behaviors. Within the scope of the study, 282 participants over the age of 18 who had lost a relative at least 12 months ago were reached. Participants were reached by convenient sampling method. Online grief behaviors were defined in the pilot study as announcing death, sharing photos, writing about loss, communicating with acquaintances, looking at the profile of the deceased, communicating with strangers, writing under the posts of the deceased or sending direct messages to the deceased and provided in the demographic form prepared. People who display one or more of these behaviors found to be show higher levels of adverse grief when compared to those who do not. In the hierarchical regression analysis scnducted, it was found that the time since the loss, earthquake exposure, unfinished business and meaning reconstruction significantly predict severe and elongated grief symptoms. In addition to all these effective factors, frequency of loss-related behavior on social media still had explanatory value on symptom severity. According to information acquired from logistic regression, receiving professional support was found to be a significant predictor of engaging in loss-focused behavior on social media. The research findings were discussed in line with the relevant literature. Bu çalışmada, anlamın yeniden yapılandırılması, bitmemiş iş ve algılanan sosyal desteğin uzamış yas üzerindeki etkileri değerlendirilmiş ve çevrimiçi yasın semptom şiddetindeki rolü incelenmeye çalışılmıştır. Ayrıca, kayıpla ilgili davranışlarda bulunma açısından hangi faktörlerin önemli rol oynadığı araştırılmıştır. Çalışma kapsamında en az 12 ay önce bir yakınını kaybetmiş 18 yaş üstü 282 katılımcıya ulaşılmıştır. Katılımcılara kolay örnekleme yöntemi ile ulaşılmıştır. Bu davranışlardan bir ya da daha fazlasını sergileyen kişilerin sergilemeyenlere kıyasla daha yüksek düzeyde olumsuz yas yaşadıkları tespit edilmiştir. Yapılan hiyerarşik regresyon analizinde, kayıptan bu yana geçen süre, depreme maruz kalma, bitmemiş iş ve anlamın yeniden şiddetli ve uzamış yas belirtilerini anlamlı bir şekilde yordadığı bulunmuştur. Tüm bu etkili faktörlerin yanı sıra, sosyal medyada kayıpla ilgili davranış sıklığının da belirti şiddeti üzerinde açıklayıcı bir değere sahip olduğu görülmüştür. Lojistik regresyondan elde edilen bilgilere göre, profesyonel destek almanın sosyal medyada kayıp odaklı davranışlarda bulunmanın anlamlı bir yordayıcısı olduğu bulunmuştur. Araştırma bulguları ilgili literatür doğrultusunda tartışılmıştır.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Autobiographical memory process in non-clinical anxiety and comorbid depression
    (Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2024) Akbulut, Rabia; Doğutepe, Elvin
    This study aims to assess the autobiographical memory of participants with anxiety and comorbid depression in a non-clinical sample. The sample of the study consisted of young adults between the ages of 18 and 25 on a voluntary basis. A total of 97 people participated in the study. The Beck Anxiety Inventory (BAI), the Beck Depression Inventory (BDI), and the Autobiographical Memory Test (AMT) were used in the study, respectively. According to the results of the analysis, the groups differed both in terms of the total number of memory (specific and overgeneral) and the emotion of the cue word (positive or negative). The high anxiety-high depression (HAHD) group was less specific than the comparison and high anxiety (HA). The HA group did not differ from the comparison group. For positive cue words, HAHD was less specific than both groups, while HA was less specific than comparison group. For the negative, HAHD was only more specific than the comparison group, while HA did not differ. On the other hand, HA was more specific than the comparison. For overgeneralization, the opposite of specificity, HAHD was more overgeneral than the comparison group, while HA did not differ from the comparison group. For positive, HA and HAHD were more overgeneral than comparison group, whereas for negative, HAHD and HA were less overgeneral than comparison group, but HA and HAHD did not differ for both cues. In terms of latency, the response time of HAHD is longer than the comparison and HA. There is no difference between HA and comparison group. For positive cue words, HAHD and HA have longer reaction times than comparison group, while HAHD is longer than HA. For negative, comparison is longer than HAHD and HA, but HA and HAHD did not differ. The strengths, limitations, and contributions of the study are discussed in light of the relevant literature. Bu çalışma, klinik olmayan bir örneklemde anksiyete ve eşlik eden depresyonda otobiyografik belleği değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın örneklemini gönüllülük esasına dayalı olarak 18-25 yaş arası genç yetişkinler oluşturmaktadır. Araştırmaya toplam 97 kişi katılmıştır. Çalışmada Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ), Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ve Otobiyografik Bellek Testi (OBT) kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına, gruplar hem total anı sayısı (spesifik ve aşırı genelleme), hem de ipucu kelimesinin duygusu (pozitif veya negatif) bakımından farklılaşmıştır. Yüksek anksiyete-yüksek depresyon (HAHD) grubu, karşılaştırma ve yüksek anksiyete (HA)’den daha az özgül olmuştur. HA grubu ise karşılaştırma grubundan farklılaşmamıştır. Pozitif ipucu kelimeler bakımından HAHD, her iki gruptan daha az özgülken, HA’da, karşılaştırma grubundan daha az özgüldür. Negatif için ise, HAHD sadece karşılaştırma grubundan daha özgülken, HA ile farklılaşmamıştır. HA ise, karşılaştırmadan daha özgül bulunmuştur. Özgüllüğün karşıtı olan aşırı genelleme için, HAHD karşılaştırma grubundan daha fazla aşırı genelleme yaparken, HA, karşılaştırma grubundan farklılaşmamıştır. Pozitif için, HA ve HAHD, karşılaşma grubundan daha fazla aşırı genelleme yaparken, negatif için, HAHD ve HA’nın karşılaştırma grubuna göre daha az aşırı genelleme yaptığı, ancak HA ve HAHD’nin her iki ipucu için de farklılaşmadığı bulunmuştur. Latans bakımından HAHD’nin tepki süresi karşılaştırmadan ve HA’dan daha uzundur. HA ve karşılaştırma grubu arasında bir fark yoktur. Pozitif ipucu kelimeler için HAHD ve HA’nın tepki süresi karşılaştırma grubundan daha uzunken, HAHD de HA’dan uzundur. Negatif için, karşılaştırma, HAHD ve HA’dan uzundur ancak HA ve HAHD farklılaşmamıştır. Araştırmanın güçlü yönleri, sınırlılıkları ve katkıları ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Avrupa Birliği Geçici Koruma Yönergesi: Suriye ve Ukrayna’dan alınan dersler
    (Başkent Üniversitesi Avrupa Birliği ve Uluslararası İlişkiler Enstitüsü, 2025) Sert Önder, Gökçen
    The primary objective of this thesis is to examine the emergence of the temporary protection framework within the broader international protection regime and to assess its effectiveness as an emergency mechanism in responding to large-scale displacement. Specifically, the thesis explores whether temporary protection offers a valuable and practical solution for providing immediate protection to displaced individuals during humanitarian crises. To this end, the study critically analyzes the evolution of the international protection system and the development of the European Union’s migration and asylum policies, with the aim of identifying the underlying factors that necessitated the adoption of temporary protection directive. The thesis also seeks to highlight the legal, political, and institutional dynamics that have shaped these frameworks and to evaluate the operational challenges faced during this phase. Although the Temporary Protection Directive was introduced in the EU to provide swift and collective responses during mass influx situations—where national asylum systems are overwhelmed by the volume of individual applications—it remained inactive during the 2015 Syrian refugee crisis. By contrast, the TPD was activated in response to the Ukrainian refugee crisis in 2022. This study investigates the reasons for the non-implementation of the directive in 2015 and the motivations behind its activation in 2022, employing European integration theories to analyze the political and institutional factors influencing these divergent responses.Bu tezin temel amacı, geçici koruma çerçevesinin uluslararası koruma rejimi içerisindeki ortaya çıkışını incelemek ve büyük ölçekli yerinden edilmeler karşısında acil bir müdahale mekanizması olarak etkinliğini değerlendirmektir. Özellikle, geçici korumanın, insani krizler sırasında yerinden edilen bireylere doğrudan koruma sağlamak açısından değerli ve uygulanabilir bir çözüm sunup sunmadığı araştırılmaktadır. Bu doğrultuda, uluslararası koruma sisteminin evrimi ile Avrupa Birliği’nin göç ve iltica politikaları ele alınarak, geçici koruma direktifinin benimsenmesine neden olan temel dinamikler ortaya konulmaya çalışılmıştır. Tez ayrıca, bu çerçeveleri şekillendiren hukuki, siyasi ve kurumsal süreçleri incelemekte ve bu süreçlerde karşılaşılan zorlukları değerlendirmektedir. Geçici Koruma Direktifi (GKD), bireysel iltica başvurularının sayıca fazla olduğu ve üye devletlerin bu süreçleri yönetmekte zorlandığı kriz anlarında hızlı ve ortak bir yanıt geliştirmek amacıyla AB düzeyinde kabul edilmiş olsa da, 2015 yılındaki Suriye mülteci krizi sırasında yürürlüğe konulmamıştır. Buna karşılık, 2022 yılında Ukrayna mülteci kriziyle birlikte GKD ilk kez hayata geçirilmiştir. Bu çalışma, direktifin 2015 yılında neden uygulanmadığını ve 2022’de hangi siyasi ve kurumsal nedenlerle yürürlüğe konulduğunu Avrupa bütünleşme kuramlarından da yararlanarak ortaya koymaya çalışmıştır.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Blind image deblurring of linear motion with point spread function estimation in frequency domain
    (Başkent Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2024) Burçin, Dağistan; Deniz, Karaçor
    This thesis provides an in-depth examination of the issue of blind image deblurring, with a particular emphasis on linear, uniform motion blur. The primary aim of this research is to develop a fast and easy to apply methodology for restoring blurred images through precise estimation of the Point Spread Function from frequency domain and the application of Wiener deconvolution techniques. The proposed method entails a systematic process for estimating the Point Spread Function in the frequency domain, which is subsequently utilized in Wiener deconvolution to reconstruct the original, unblurred image. Extensive experimental evaluations were conducted using Lena image and the REDS dataset, a benchmark for image restoration tasks. The performance of the proposed algorithm was assessed through both quantitative and qualitative measures. Quantitative metrics, such as Peak Signal-to-Noise Ratio (PSNR), Mena Square Error (MSE) and Structural Similarity Index (SSIM), were employed to objectively evaluate the improvements in image quality. Additionally, qualitative visual assessments further substantiated the efficacy of the proposed deblurring approach, demonstrating significant restoration of fine details and overall image sharpness. The findings elucidate the critical role of accurate PSF estimation in the deblurring process. While the proposed method achieved promising results, it was observed that the accuracy of PSF estimation which is blur angle and blur length in this case is pivotal to the success of the deblurring algorithm. Inaccuracies in PSF estimation can lead to suboptimal restoration, introducing artifacts and diminishing image quality. Furthermore, the computational complexity associated with Wiener deconvolution presents challenges, particularly for real-time applications where processing speed is paramount. The thesis identifies several promising avenues for future research. Enhancements in PSF estimation techniques, particularly through the incorporation of machine learning and deep learning approaches, hold significant potential for improving accuracy and robustness. Additionally, optimizing the computational efficiency of the deblurring algorithm is essential for real-time applications, with potential strategies including parallel processing and GPU acceleration. In conclusion, this thesis presents a significant advancement in the field of blind image deblurring, offering a rapid, less computationally complex and theoretically grounded approach to restoring images degraded by linear, uniform motion blur. The proposed methodology has demonstrated substantial improvements in image quality, paving the way for further research and development in this critical area of image processing. The findings hold considerable promise for enhancing the quality and utility of images across a wide range of applications, thereby contributing to the broader field of image restoration and analysis. Bu tez, kör görüntü bulanıklığını giderme sorununu, özellikle doğrusal, tek tip hareket bulanıklığına odaklanarak derinlemesine incelemektedir. Bu araştırmanın birincil amacı, bulanık görüntüleri, Nokta Yayılım Fonksiyonu’nun (PSF) doğru tahmini ve Wiener dekonvolüsyon tekniklerinin uygulanması yoluyla hızlı ve kolay uygulanabilir bir yöntem geliştirmektir. Önerilen yöntem, frekans alanında Nokta Yayılım Fonksiyonu’nun (PSF) sistematik bir şekilde tahmin edilmesini ve ardından orijinal, bulanık olmayan görüntüyü yeniden oluşturmak için Wiener dekonvolüsyonunun kullanılmasını içermektedir. Lena görüntüsü ve görüntü iyileştirme görevleri için bir kıstas olan REDS veri kümesi kullanılarak kapsamlı deneysel değerlendirmeler yapılmıştır. Önerilen algoritmanın performansı hem nicel hem de nitel ölçütlerle değerlendirilmiştir. Görüntü kalitesindeki iyileşmeleri nesnel olarak değerlendirmek için Tepe Sinyal-Gürültü Oranı (PSNR), Ortalama Karesel Hata (MSE) ve Yapısal Benzerlik İndeksi (SSIM) gibi nicel metrikler kullanılmıştır. Ayrıca, nitel görsel değerlendirmeler, önerilen bulanıklık giderme yaklaşımının etkinliğini daha da doğrulamış, ince detayların ve genel görüntü keskinliğinin önemli ölçüde geri kazanıldığını göstermiştir. Bu araştırma, doğrusal, tek tip hareket bulanıklığının teorik anlaşılmasına önemli bir katkı sağlamaktadır. Nokta Yayılım Fonksiyonu (PSF) kavramı ve matematiksel temsili üzerine derinlemesine bir tartışma sunmaktadır. Bulgular, bulanıklık giderme sürecinde doğru PSF tahmininin kritik rolünü açıklamaktadır. Önerilen yöntem umut verici sonuçlar elde etmiş olsa da bulanıklık açısı ve bulanıklık uzunluğu gibi PSF tahmininin doğruluğunun, bulanıklık giderme algoritmasının başarısı için çok önemli olduğu gözlemlenmiştir. PSF tahminindeki hatalar, optimal olmayan iyileştirmelere yol açabilir, artefaktlar oluşturabilir ve görüntü kalitesini düşürebilir. Ayrıca, Wiener dekonvolüsyon ile ilişkili hesaplama karmaşıklığı, özellikle işlem hızının çok önemli olduğu gerçek zamanlı uygulamalarda zorluklar sunmaktadır. Tez, gelecekteki araştırmalar için birkaç umut verici alan belirlemektedir. Özellikle makine öğrenimi ve derin öğrenme yaklaşımlarının dahil edilmesi yoluyla PSF tahmin tekniklerindeki iyileştirmeler, doğruluk ve dayanıklılığı artırma potansiyeline sahiptir. Ayrıca, bulanıklık giderme algoritmasının hesaplama verimliliğini optimize etmek, paralel işlem ve GPU hızlandırma gibi potansiyel stratejilerle gerçek zamanlı uygulamalar için gereklidir. Sonuç olarak, bu tez, doğrusal, tek tip hareket bulanıklığı ile bozulmuş görüntüleri geri kazandırmak için hızlı, daha az hesaplama karmaşıklığına sahip ve teorik olarak sağlam bir yaklaşım sunarak kör görüntü bulanıklığını giderme alanında önemli bir ilerleme sunmaktadır. Önerilen yöntem, görüntü kalitesinde önemli iyileşmeler göstermiş, bu kritik görüntü işleme alanında daha fazla araştırma ve geliştirme için yol açmıştır. Bulgular, geniş bir uygulama yelpazesinde görüntülerin kalitesini ve kullanılabilirliğini artırma konusunda önemli bir potansiyele sahiptir ve böylece görüntü iyileştirme ve analizinin daha geniş alanına katkıda bulunmaktadır.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Comparing the effect of daily informative and supportive text messages on people with mild and moderate depression
    (Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023) Özlem, İlkay; Burçin, Akın Sarı
    Bu çalışmada BDT bileşenleri içeren bilgilendirici ve destekleyici metin mesajlarının hafif ve orta şiddette depresyon belirtileri üzerindeki etkisi deney ve kontrol grupları karşılaştırılarak incelenmiştir. Araştırma başlamadan önce kişilere gönderilmek üzere araştırmacı tarafından BDT temelli kısa mesajlar oluşturulmuştur. Araştırmanın örneklemini 96 kadın, 34 erkek ve 1 cinsiyet belirtmek istemeyen 18-68 yaş arası toplam 131 katılımcı oluşturmaktadır. Katılımcılar önce bilgilendirilmiş onam formunu onayladıktan sonra sırasıyla demografik bilgi formu, Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) ve Pozitif-Negatif Duygulanım Ölçeği'ni (PANAS) tamamlamışlardır. Çalışmaya BDÖ puanı 10 ve üzerinde olan katılımcılar çalışmaya dahil edilmiştir. Depresyon puanı 30 ve üzerinde olanlar profesyonel psikolojik desteğe yönlendirilmiştir. Katılımcılar BDÖ puanlarına göre iki gruba ayrılmıştır. Puanı 10-16 arasında olanlar hafif depresyon, 17-29 arasında olanlar orta derecede depresyon grubuna dahil edilmiştir. Daha sonra katılımcılar seçkisiz olarak deney veya kontrol grubuna atanmışlardır. Atama işlemi sonucunda 4 grup elde edilmiştir. Müdahale sonunda hafif depresyon deney grubunda 22, orta depresyon deney grubunda 48, hafif depresyon kontrol grubunda 18 ve orta depresyon kontrol grubunda 43 kişi bulunmaktadır. 30 gün boyunca her gün 9.00, 12.00, 15.00 veya 18.00 saatlerinden herhangi birinde deney grubundaki katılımcılara WhatsApp uygulaması üzerinden mesaj gönderilmiştir. 30 günlük mesaj uygulamasının sonunda BDÖ, BAÖ ve PANAS ölçekleri tüm gruplardaki katılımcılar tarafından tekrar doldurulmuştur. Mesaj müdahalesinin etkisini karşılaştırmak için karma model tekrarlanan ölçümler ANOVA analizi yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda mesaj müdahalesinin deney grubunda yer alan katılımcıların depresyon belirtilerini azaltıcı bir etkiye sahip olduğu bulunmuştur. Mesaj müdahalesinin hangi depresyon düzeyinde etkili olduğunu incelemek için çoklu karşılaştırma testi yapılmıştır. Bu analiz sonucunda mesaj müdahalesinin orta düzey depresyon belirtilerinde etkili olduğu, hafif düzey depresyon belirtilerinde ise etkisinin olmadığı görülmüştür. In this study, the effect of informative and supportive text messages containing CBT components was examined on mild and moderate depressive symptoms comparing the experimental and control groups. Before the research started, short messages based on CBT were created by the researcher. The sample of the study consists of 96 women, 34 men, and 1 who did not want to specify their gender with a total of 131 participants, aged between 18 and 68 years. First, the participants approved the informed consent form, then they filled in the demographic information form, Beck Depression Inventory (BDI), Beck Anxiety Inventory (BAI), and Positive-Negative Affective Schedule (PANAS), respectively. Before the intervention began participants whose BDI score was 10 and above were included in the study. Those with a depression score of 30 and above were referred to professional psychological support. Participants were divided into two groups according to their BDI scores. Those who scored between 10 and 16 were assigned to mild depression, and those who scored between 17-29 were assigned to moderate depression groups. Then they were randomly assigned to either the experimental or control group. As a result of the assignment process, 4 groups were obtained. There were 22 people in the mild depression experimental group, 48 in the moderate depression experimental group, 18 in the mild depression control group, and 43 in the moderate depression control group at the end of the intervention. Text messages were sent to the experimental group via WhatsApp at any of the hours of 9.00, 12.00, 15.00, or 18.00 every day for 30 days. At the end of the 30-day message intervention, BDI, BAI, and PANAS were filled in again by the participants in all groups. To compare the effect of the message intervention, mixed-model repeated measures ANOVA analysis was performed. As a result of the analysis, it was found that the message intervention had a reducing effect on the depression symptoms of the participants in the experimental group. A post-hoc test was performed to examine which depression level the message intervention was effective for. As a result of this analysis, it was seen that message intervention was effective on moderate depressive symptoms but had no effect on mild depressive symptoms.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Comprehension and production of Turkish efl learners at the intermediate level in article use
    (Başkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2024) Simge, Çakır; Gülin, Dağdeviren Kırmızı
    This study aims to examine the article uses of adult L1-Turkish EFL learners studying at the intermediate level in terms of understanding and production. This study also aims to test how the Article Choice Parameter settings are observed in students' use of article. The data collection procedure followed the quantitative approach included a written production task, a 50-item- acceptability judgment task and a forced-choice elicitation task. In the written production task, article uses were entered numerically as correct uses and errors of omission, misuse and overuse. The acceptability task adopted from Lopez (2015) required the grammatical acceptability of the NPs representing four semantic contexts as [+ definite, -specific], [+ definite, + specific], [-definite, + specific] and [- definite, -specific] NP types. The forced-choice elicitation task adopted from Ionin (2008) denoted the contexts [First Mention Definite], [+ definite, -specific], [+ definite, + specific], [-definite, + specific] and [- definite, -specific] contexts. The tasks were administered to 102 intermediate-level L1-Turkish learners of English studying at the preparatory school of a foundation university. The results showed that Turkish learners could distinguish [+definite] and [-definite] contexts, but also commit omission errors in the [-definite] NP types in their production. It was indicated that L1-Turkish speakers had difficulty with the specificity setting and fluctuated between [+ definite, -specific] and [-definite, + specific] contexts. Lastly, the results demonstrated that learners could make the semantic distinctions best in comprehension-based task types. Findings suggest that L1-Turkish speakers go through both transfer and fluctuation stage in their interlanguage process. Bu çalışma, yabancı dil olarak İngilizce öğrenen yetişkin Türk öğrencilerin orta düzeydeki tanımlık kullanımlarını anlama ve üretme açısından incelemeyi amaçlamaktadır. Bu çalışma aynı zamanda Tanımlık Seçimi Parametresi ayarlarının öğrencilerin tanımlık kullanımlarında nasıl gözlemlendiğini test etmeyi amaçlamaktadır. Nicel yaklaşımı izleyen veri toplama prosedürü, yazılı bir üretim testini, 50 maddelik bir kabul edilebilirlik değerlendirme testini ve bir zorunlu seçim ortaya çıkarma testini içermiştir. Yazılı üretim testinde tanımlık kullanımları, doğru kullanımlar ve ihmal, yanlış kullanım ve aşırı kullanım hataları olarak sayısal olarak girilmiştir. Lopez'den (2015) benimsenen kabul edilebilirlik testi, [+ belirli, -özgül], [+ belirli, + özgül], [- belirli, + özgül] ve [- belirli, - özgül] olmak üzere dört anlamsal bağlamı temsil eden isim öbeklerinin dilbilgisel açıdan açısından kabul edilebilirliğini yargılamayı gerektirmektedir. Ionin (2008)' den uyarlanmış zorunlu seçim ortaya çıkarma testinde [İlk bahsetme belirliliği], [+ belirli, -özgül], [+ belirli, + özgül], [-belirli, + özgül] ve [- belirli, -özgül] bağlamları belirtmiştir. Testler, bir vakıf üniversitesinin hazırlık sınıfında öğrenim gören 102 orta seviye L1-Türkçe İngilizce öğrencisine uygulanmıştır. Sonuçlar, Türk öğrencilerin [+belirli] ve [-belirli] bağlamları ayırt edebildiklerini ancak aynı zamanda üretimlerinde [-belirli] isim öbeklerinde ihmal hataları yaptıklarını göstermiştir. D1-Türkçe konuşanların özgüllük belirlemede zorluk yaşadıkları ve [+ belirli, -özgül] ve [-belirli, + özgül] bağlamlar arasında gidip geldikleri belirtilmiştir. Son olarak sonuçlar öğrencilerin anlamsal ayrımları en iyi kavrama temelli test türlerinde yapabildiklerini göstermiştir. Bulgular, D1-Türkçe konuşanların dillerarası süreçlerinde hem aktarım hem de dalgalanma aşamasından geçtiklerini göstermektedir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Demotivation among middle school students in English classes and teacher strategies to overcome it
    (Başkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2024) Hülya Aybike, Özen; Ahmet Remzi, Uluşan
    To help students succeed in English classes, it is important to know and overcome the factors that reduce students’ motivation. Therefore, this study investigated the factors that demotivate middle school students in English classes as well as teacher strategies to overcome demotivational factors. To achieve this goal, the study was carried out across four distinct schools situated in different cities in Turkiye—Ankara, Istanbul, Samsun, and Erzurum—during the spring semester of 2022-2023. A mixed-method design was employed to ensure a comprehensive acquisition of data. In the quantitative part of the study, data was collected from 632 middle school students in grades 5th to 8th using the Foreign Language Demotivation Scale (FLDS) developed by Acarol (2020). This scale featured 32 items rated on a 5-point Likert scale and encompassed five sub-dimensions: Teaching Material, Teaching Methods, Teacher Attitudes, Negative Experiences, and Failure Experience. Results indicated that Teaching Materials ranked as the most demotivating factor, while Teacher Attitude emerged as the least demotivating. Notably, these factors varied across several variables such as gender, grade level, city, academic performance, and learning experiences. Additionally, in the qualitative part of the study, 10 EFL teachers were interviewed to gain valuable insights into their strategies for identifying and overcoming demotivation factors. Teachers stressed the importance of using authentic and technological materials to motivate students, along with student-centered approaches featuring interactive elements such as using games. Positive teacher attitudes, clear rules, and personalized interventions were identified as crucial for remotivating students based on their interests and learning paths. This study offers valuable insights into student motivation by examining four schools, though its limited scope suggests opportunities for further exploration. Future research could delve deeper into students' perspectives on demotivation, the role of cultural influences, and external factors. This expanded research would enrich our understanding and enable the development of targeted strategies for boosting student motivation in English classes, ultimately leading to more effective and engaging learning environments. Öğrencilerin İngilizce derslerinde başarılı olmalarına yardımcı olmak için öğrencilerin motivasyonunu azaltan faktörleri bilmek ve bu faktörleri aşmak önemlidir. Bu nedenle, bu çalışma İngilizce derslerinde ortaokul öğrencilerini demotive eden faktörleri ve öğretmenlerin demotivasyon faktörlerini aşma stratejilerini araştırmıştır. Bu hedefe ulaşmak için çalışma, 2022-2023 bahar döneminde Türkiye'nin farklı şehirlerinde bulunan dört ayrı okulda gerçekleştirilmiştir: Ankara, İstanbul, Samsun ve Erzurum. Kapsamlı bir veri edinimi sağlamak için çalışmada karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın nicel kısmında Acarol (2020) tarafından geliştirilen Yabancı Dil Motivasyon Ölçeği (FLDS) kullanılarak 5-8. sınıflardaki 632 ortaokul öğrencisinden veri toplanmıştır. Bu ölçek, 5'li Likert ölçeğine göre derecelendirilen 32 maddeden oluşmakta ve beş alt boyutu kapsamaktadır: Öğretim Materyali, Öğretim Yöntemleri, Öğretmen Tutumları, Olumsuz Deneyimler ve Başarısızlık Deneyimi. Araştırmanın bulguları, Öğretim Materyali’nin en demotive edici faktör olduğunu gösterirken Öğretmen Tutumu’nun en az demotive edici faktör olarak ortaya çıktığını göstermiştir. Bu faktörlerin, cinsiyet, sınıf seviyesi, şehir, akademik başarı ve öğrenme deneyimi gibi çeşitli değişkenlerde farklılık gösterdiği belirtilmiştir. Ek olarak, çalışmanın nitel bölümünde, demotivasyon faktörlerini tanımlama ve aşma stratejileri üzerine detaylı bilgi edinmek amacıyla 10 İngilizce Öğretmeni ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Öğretmenler, öğrencileri motive etmek için özgün ve teknolojik materyaller kullanmanın yanı sıra oyun içeren aktiviteler gibi interaktif unsurların yer aldığı öğrenci merkezli yaklaşımların önemini vurgulamışlardır. Olumlu öğretmen tutumları, açık kurallar ve kişiselleştirilmiş müdahaleler, öğrencileri ilgi alanlarına ve öğrenme yollarına göre yeniden motive etmek için önemli unsurlar olarak belirlenmiştir. Bu çalışma, dört okulu inceleyerek öğrenci motivasyonuna ilişkin değerli bilgiler sunmaktadır, ancak sınırlı kapsamı dolayısıyla gelecek çalışmalarda daha fazla araştırılmalıdır. Gelecekteki araştırmalar öğrencilerin motivasyon kaybına ilişkin bakış açılarını daha derinlemesine inceleyebilir, kültürel etkileri keşfedebilir ve motivasyon kaybına katkıda bulunan dış faktörleri araştırabilir. Derinlemesine yapılan bu araştırmalar, demotivasyon üzerinde anlayışımızı zenginleştirecek ve İngilizce derslerinde öğrenci motivasyonunu artırmaya yönelik hedeflenen stratejilerin geliştirilmesine olanak sağlayacaktır.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Describing the phenomenon of "living as a refugee" among syrian university student refugees
    (Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023) Muhammed Refik, Tekeli; Zuhal, Yeniçeri Kökdemir
    This study focused on university student refugees' experiences related to their refugee background and the phenomenon of "being a refugee." Its objective was to obtain a comprehensive understanding of the challenges faced by refugees during their migration experiences, acculturation processes, and interactions with local society members. Additionally, it aimed to determine their reactions to these experiences, the strategies they employed, and the benefits they derived from them. A phenomenological approach was chosen to understand refugee experiences through their subjective accounts. To achieve this, semi-structured interviews were conducted with 10 university students aged 18 and above. The interviews lasted between 25-45 minutes (M=32.52, 8,08). Participants were identified through snowball sampling from university refugee student communities. Thematic analysis was employed in the study's analysis process. Initially, audio recordings were transcribed, and resulting texts were repeatedly read. Subsequently, coding was performed, and sub-themes and overarching themes emerged. After the generation of themes, two experts were consulted to discuss sections requiring revision. Following further readings, the themes reached their final form. As a result of the analyses, nine fundamental themes were identified. These themes are as follows: (1) "We couldn't live a good life" - The challenges of migration, (2) "Struggling just to survive," (3) Not understanding Turkish makes daily life a struggle, (4) Xenophobia towards Syrians, (5) Hiding Syrian identity: Protecting oneself against discrimination, (6) It's like I'm in prison" - Effects of government policies and legal systems, (7) The future aspirations of refugees, (8) Finding ways to cope with challenging experiences, and (9) strength or agency in the face of challenging experiences. The generated themes were discussed within the framework of strength-based approaches and the cycle of mutual constitution, drawing upon existing literature. Bu çalışma, üniversite öğrencisi mültecilerin mülteci geçmişleri ve "bir mülteci olma" olgusuyla ilgili deneyimlerine odaklanmıştır. Amacı, mültecilerin göç deneyimleri, kültürel uyum süreçleri ve yerel toplum üyeleri ile etkileşimleri sırasında karşılaştıkları zorlukları kapsamlı bir şekilde anlamak ve bu deneyimlere nasıl tepki verdiklerini, hangi stratejileri kullandıklarını ve bu deneyimlerden nasıl faydalandıklarını belirlemektir. Mülteci deneyimlerini öznel açıklamaları üzerinden anlamak için bir fenomenolojik yaklaşım tercih edilmiştir. Bu amaçla, 18 yaş ve üzeri 10 üniversite öğrencisiyle yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler 25-45 dakika arasında sürmüştür (Ort.=32.52, 8,08). Katılımcılar üniversite mülteci öğrenci topluluklarından kar topu örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Çalışmanın analizinde tematik analiz yöntemi kullanılmıştır. İlk olarak, ses kayıtları yazıya geçirilmiş ve ortaya çıkan metinler tekrar tekrar okunmuştur. Daha sonra kodlama işlemi gerçekleştirilmiş ve alt temalar ile ana temalar ortaya çıkmıştır. Temaların oluşturulmasının ardından, revizyon gerektiren bölümleri tartışmak için iki uzmana danışılmıştır. Daha fazla okuma sonrasında temalar son halini almıştır. Yapılan analizlerin sonucunda, dokuz temel tema belirlenmiştir. Bu temalar şunlardır: (1) "İyi bir yaşam süremedik”- Göçün zorlukları, (2) "Sadece hayatta kalmak için mücadele," (3) Türkçeyi anlamamak günlük yaşamı zorlaştırıyor, (4) Suriyelilere karşı yabancı düşmanlığı, (5) Suriyeli kimliğini gizleme: Ayrımcılığa karşı kendini koruma, (6) "Hapishanedeymişim gibi”- Hükümet politikalarının ve hukuk sistemlerinin etkileri, (7) Mültecilerin gelecek hedefleri, (8) Zorlayıcı deneyimlerle başa çıkma yollarını bulma ve (9) zorlayıcı deneyimlere karşı güçlenme ve eylemlilik. Oluşturulan temalar var olan literatür, strength-based (güç temelli) ve the cycle of mutual constitution (karşılıklı oluşum) yaklaşımları çerçevesinde tartışılmıştır. Bu çalışma, literatürdeki var olan temaları netleştirmiş ve daha önce üzerine gidilmemiş bazı temaları gün yüzüne çıkarmıştır.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Development of a pre-screening test for the Identification of extracellular vesicles associated with breast cancer
    (Başkent Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2025) Coşar, Begüm
    Breast cancer (BC) is the most common malignancy among women and represents a significant public health concern due to its high incidence and mortality rates. Although early diagnosis is critical for survival, most cases are not detected at the early asymptomatic stage. This underscores the need for rapid, low-cost, and field-applicable diagnostic methods. Tumor-derived extracellular vesicles (EVs), carrying proteins, nucleic acids, and lipids, are promising biomarkers for liquid biopsy (LB)-based diagnostics. Both antibodies and aptamers serve as specific recognition elements for EV detection. The aim of this thesis is to obtain a protein-based lateral flow assay (LFA) assay to be used for pre-screening screening for the detection of BC-associated EVs and comparison of aptamer-based LFA and antibody-based LFA systems. In this study, isolated EVs were characterized using transmission electron microscopy (TEM), flow cytometry, and quantitative methods. As a result of the quantitation, it was observed that the amount of EV (particles/mL) obtained from the plasma of BC patients was 123.3-793.3 times higher than the amount of EV obtained from the plasma of healthy volunteers. With this, epithelial cell adhesion molecule (EpCAM) expression, which was selected as a BC-related EV biomarker, was found to be 41.75-67.45 times higher in EVs obtained from plasma of BC patients compared to EVs obtained from plasma of healthy volunteers Optimization determined the following conditions for the aptamer-LFA: 25 pM thiolated aptamer for conjugation; streptavidin (SA)-biotin aptamer at a ratio of 1:10 for the test (T) and 1:4 for the control (C) lines; streptavidin (SA) concentrations of 0.4 mg/mL (T) and 0.2 mg/mL (C); optimal EV concentration 1.825 *108 particles/mL; and plasma volume of 120 pL. For the antibody-based LFA, optimal conditions were: 15 pg primary antibody for conjugation; 1.5 pg (T) and 0.25 pg (C) antibody for immobilization; EV concentration 2.28*107 particles/mL; and plasma volume 60 pL. Subsequently, EV surface proteins CD63 and EpCAM were targeted with biorecognition elements for visualization using gold nanoparticles (AuNPs), resulting in a prototype pre- screening kit capable of delivering rapid results with minimal sample requirements. The findings demonstrate that the system provides a fast, portable, and non-invasive pre- screening tool for BC. A patent application has been filed with the Turkish Patent and Trademark Office for the developed product (Application No: 2023/005372). This protein- based LFA system offers an economical and field-applicable alternative for early screening and could be adapted for other cancer types using different biomarkers. Meme kanseri, kadınlarda en sık görülen malignite olup, yüksek insidans ve mortalite oranları ile önemli bir halk sağlığı sorunudur. Erken tanı sağkalım açısından kritik olmasına rağmen, vakaların çoğu asemptomatik seyreden erken evrede yakalanamamaktadır. Bu durum, hızlı, düşük maliyetli ve saha koşullarına uygun tanı yöntemlerini gerekli kılmaktadır. Tümör kaynaklı ekstrasellüler veziküller (EV’ler), içeriklerindeki protein, nükleik asitler ve lipitler sayesinde likit biyopsi tabanlı tanı için umut verici biyobelirteçlerdir. Hem antikorlar hem de aptamerler, EV tespitinde özgül tanıma elemanları olarak kullanılmaktadır. Bu tezin amacı meme kanseri ile ilişkili EV'lerin tespiti için ön tarama amaçlı kullanılacak protein tabanlı yanal akış tahlili (lateralflow assay; LFA) testinin elde edilmesi ve aptamer- tabanlı LFA ve antikor-tabanlı LFA sistemlerinin karşılaştırmasının yapılmasıdır. Bu çalışmada, izole edilen EV’ler TEM, akış sitometrisi ve kantitatif yöntemlerle karakterize edilmiştir. Yapılan kantitasyon sonucunda meme kanseri hastalarının plazmalarından elde edilen EV miktarı (partikül/mL) sağlıklı gönüllü plazmalarından elde edilen EV miktarına göre 123.3-793.3 kat fazla olduğu görülmüştür. Bununla birlikte, meme kanseri hastalarının plazmalarından elde edilen EV’lerde ve sağlıklı gönüllü plazmalarından elde edilen EV’lere göre meme kanseri ilişkili EV biyobelirteçi olarak seçilen epitel hücre yapışma molekülü (EpCAM) ekspresyonu 41,75-67,45 kat arasında daha fazla bulunmuştur. Optimizasyon sonucunda aptamer-tabanlı LFA için koşullar; konjugasyon için 25 pM tiyollü aptamer, test (T) için 1:10 ve kontrol (C) çizgileri için 1:4 oranında streptavidin (SA)- biyotinli aptamer, immobilizasyon için test çizgisinde 0,4 mg/mL SA ve kontrol çizgisinde 0,2 mg/mL SA olarak belirlenmiştir. Kartuşa yüklenecek optimal EV konsantrasyonu 1,825x108 partikül/mL ve optimal plazma hacmi ise 120 pL’dir. Antikor-tabanlı LFA için ise optimal koşullar; konjugasyon için 15 pg primer antikor, immobilizasyon için test çizgisinde 1.5 pg ve kontrol çizgisinde 0,25 pg antikor olarak belirlenmiştir. Kartuşa yüklenecek optimal EV konsantrasyonu 2,28 *107 partikül/mL ve optimal plazma ise hacmi 60 pL’dir. Ardından, EV yüzeyindeki CD63 ve EpCAM proteinlerini hedefleyen biyotanıma elemanlarıyla altın nanoparçacıkları (AuNP) tabanlı görselleştirme yapılmış ve minimal örnekle hızlı sonuç veren bir ön tarama testi prototipi geliştirilmiştir. Bulgular, sistemin meme kanseri için hızlı, taşınabilir ve non-invaziv bir ön tarama aracı sunduğunu göstermektedir. Geliştirilen ürün için Türk Patent ve Marka Kurumu’na patent başvurusu yapılmıştır (Başvuru No: 2023/005372). Bu protein temelli LFA sistemi, ön tarama için kullanılabilecek ekonomik ve sahada uygulanabilir bir alternatif sunmaktadır. Tasarlanan ve kavram kanıtı gerçekleştirilen sistem farklı biyobelirteçlerle diğer kanser tiplerinde de uyarlanabilir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Differences in Anchoring Effect on Willingness-to-Pay in the context of Decision-Making Styles
    (Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2024) Soysal, Ümmügülsüm; Doğutepe, Elvin
    Decision-making constitutes a significant aspect of human behavior. A variety of biases affect human judgment, with the anchoring effect being a significant one, where individuals tend to lean their judgment towards a value initially presented, known as the anchor. The aim of this study is to explore how anchors influence economic behavior and specifically, on consumer valuations (Willingness-to-Pay) across different types of anchors and levels of product familiarity. Another key aim is to examine how individual differences in decision-making styles are related to WTP. The sample of the study consists of adults between the ages of 18-30. After getting confirmation of participation to attend this study, they proceeded to access the anchor paradigm in an online platform. They were then randomly assigned in equal numbers to one of the four groups manipulated, with both relevance and level of the anchor as the between-subject variables, and familiarity as the within-subject variable. Then, they completed the Decision-Making Styles Scale, and Demographic Information Form, respectively. A combined approach of experimental and correlational methods was utilized to investigate variables related to WTP. The results indicated that higher levels of anchoring significantly increased the WTP for various consumer goods. Furthermore, participants in the higher irrelevancy condition stated significantly higher WTP than those exposed to relevant information. The results also indicated that higher levels of familiarity significantly increased the WTP. Contrary to expectations, analysis of the correlations between decision-making styles and WTP revealed no significant correlation. These findings have been discussed in the context of the relevant literature. Karar verme, insan davranışının önemli bir yönünü oluşturmaktadır. Çeşitli yanlılıklar insan kararlarını etkilemekte olup, bireylerin kararlarını başlangıçta sunulan ve çıpa olarak bilinen bir değere doğru yönlendirme eğiliminde oldukları çıpalama etkisi; bu yanlılıklar arasında önemli olanlardan biridir. Bu çalışmanın amacı, çıpaların ekonomik davranışı nasıl etkilediğini göstermektir. Özellikle, farklı çıpa türleri ve ürün aşinalık düzeylerinin tüketici değerlemeleri (Ödeme İstekliliği) üzerindeki çıpa etkisinin gücünü araştırmaktır. Bir diğer temel amaç ise, bireysel farklılıkların ödeme istekliliği ile ilişkisini ortaya koymaktır. Yaşları 18 ve 30 arasında değişen toplam 308 katılımcının verileri değerlendirilmiştir. Bu çalışmaya katılmak için katılım onayı alındıktan sonra online bir platformda çıpa paradigmasına erişmişlerdir. Daha sonra, çıpanın alaka düzeyi ve de seviyesinin denekler arası değişken, aşinalığın denek içi değişken olarak dizayn edildiği dört deneysel gruptan birine eşit sayıda rastgele atanmışlardır. Daha sonra sırasıyla Karar Verme Stilleri Ölçeğini ve Demografik Bilgi Formunu doldurmuşlardır. Ödeme istekliliği ile ilgili değişkenleri araştırmak için deneysel ve korelasyonel yöntemlerinin birleştirilmiş bir yaklaşımı kullanılmıştır. Sonuçlar, daha yüksek düzeydeki çıpanın çeşitli tüketim malları için Ödeme İstekliliğini anlamlı bir şekilde artırdığını göstermiştir. Ayrıca, alakasız bilgiye maruz kalan katılımcıların, daha yüksek alaka düzeyine maruz kalan katılımcılara göre anlamlı olarak daha yüksek Ödeme İstekliliği belirttikleri bulundu. Sonuçlar ayrıca, daha yüksek düzeydeki aşinalığın Ödeme İstekliliğini anlamlı bir şekilde artırdığını gösterdi. Beklenenin aksine, karar verme stilleri ile Ödeme İstekliliği arasında anlamlı bir korelasyon ortaya çıkmamıştır. Bulgular ilgili literatür bağlamında tartışılmıştır.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Elucidation of effects of propranolol and labetalol on sensitive and doxorubicin resistant mammary carcinoma cell lines at cellular and molecular level
    (Başkent Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2025) Öncel, Buse Ceyda
    Metastasis and drug resistance are major challenges in breast cancer therapy. The repurposing of existing therapeutic agents offers a viable alternative to the lengthy and costly process of de novo drug discovery. This study investigated the anticancer potential and mechanisms of two commonly used β-blockers, propranolol (a first-generation non-selective beta-adrenergic receptor antagonist) and labetalol (a non-selective agent that blocks both β-adrenergic and α1-adrenergic receptors), on MCF-7 and drug resistant MCF-7/1000Dox breast cancer cell lines. Cell viability was determined by MTT and colony formation assays, while migration was assessed using wound healing analysis. Cell cycle and apoptosis were evaluated by flow cytometry, and molecular effects were identified through RNA-seq analysis. The results showed that both propranolol and labetalol caused a concentration-dependent decrease in the proliferation of both cell lines. Labetalol demonstrated higher cytotoxicity after 72 hours compared to 48 hours. Both drugs significantly reduced the colony-forming capacity of MCF-7 and MCF-7/1000Dox cells in a dose-dependent manner. Migration analyses revealed that propranolol and labetalol significantly inhibited the migratory ability of the cells, with high concentrations even causing cell detachment from the wound area. Propranolol induced apoptosis without causing a significant cell cycle arrest, whereas antiproliferative effect of labetalol effect was associated with a G2 phase cell cycle arrest. Both drugs effectively induced apoptosis in the cells. Furthermore, RNA-seq analysis revealed that propranolol treatment, a total of 31 genes were upregulated, and 54 genes were down regulated in MCF-7. Propranolol, 326 genes were upregulated and downregulation of 164 genes in MCF-7/1000Dox cells. Labetalol treatment, 286 and 62 genes were found to be upregulated in MCF-7 and MCF-7/1000Dox cells, respectively. RNA-seq analysis, propranolol downregulates the DHFR gene, potentially inhibiting nucleotide synthesis and overcoming drug resistance. Labetalol, up-regulation of the PDGFRA gene suggests that its anti-cancer effects may be linked to a complex compensatory mechanism. In conclusion, our findings demonstrate that propranolol and labetalol possess antiproliferative, pro-apoptotic, and antimigratory properties that extend beyond their known cardiovascular effects. The distinct mechanisms of action of these two drugs make them strong candidates for synergistic combination therapies with standard chemotherapeutics or with each other. This study provides data for the evaluation of repurposing of propranolol and labetalol as potential adjuvant therapeutic agents in breast cancer treatment. Meme kanseri tedavisindeki en büyük zorluklardan biri metastaz ve kemoterapiye karşı gelişen ilaç direncidir. Mevcut terapötik ajanların yeniden konumlandırılması yeni ilaç keşfi süreçlerinin uzunluğuna ve yüksek maliyetine bir alternatif sunmaktadır. Bu çalışmada, yaygın olarak kullanılan beta-blokörler olan propranolol ve labetalolün, MCF-7 ve MCF-7/1000Dox hücre hatları üzerindeki anti-kanser potansiyeli ve etki mekanizmaları araştırılmıştır. Propranolol, birinci nesil seçici olmayan beta-adrenerjik reseptör antagonisti, labetalol, hem β-adrenerjik hem de α1-adrenerjik reseptörleri bloke eden non-selektif bir ajandır. Bu çalışmanın temel amacı, propranolol ve labetalolün meme kanseri hücreleri üzerindeki hücresel ve moleküler etkilerini kapsamlı bir şekilde incelemektir. Hücre canlılığı MTT ve koloni oluşumu analizleri ile belirlenirken, hücre göçü yara iyileşmesi analizi ile değerlendirildi. Hücre döngüsü ve apoptoz akış sitometrisi ile değerlendirildi ve ilaçların moleküler etkileri RNA-seq analizi ile belirlenmiştir. Propranolol ve labetalol, MCF-7 ve MCF7/1000Dox hücrelerinin proliferasyonunda konsantrasyona bağlı ancak farklı azalmaya neden olmuştur. Labetalol, 48 saate kıyasla 72 saat sonra daha yüksek sitotoksisite göstermiştir. Hem propranolol hem de labetalol, MCF-7 ve MCF-7/1000Dox hücrelerinin koloni oluşturma kapasitesinde belirgin ve konsantrasyon bağımlı azalmaya neden olmuştur. Yapılan migrasyon analizlerinde, propranolol ve labetalolün, hücrelerin göç yeteneğini önemli ölçüde azalttığı; yüksek konsantrasyonlarda ise hücrelerin oluşturulan yara alanından daha da uzaklaşmasına neden olduğu gözlenmiştir. Propranolol, hücre döngüsünde belirgin bir duraklamaya neden olmadan apoptozu indüklerken, labetalolün anti-proliferatif etkisi G2 fazında hücre döngüsü duraklamasıyla ilişkilendirilmiştir. Propranolol ve labetalol, hücrelerin apoptozunu indüklemiştir. Ayrıca, RNA-seq analizleri sonuçlarına göre propranolol uygulaması, MCF-7 hücrelerinde toplam 31 genin yukarı yönlü ve 54 genin aşağı yönlü düzenlediği bulunmuştur. MCF-7/1000Dox hücrelerinde ise propranolol 326 genin yukarı yönlü ve 164 genin aşağı yönlü düzenlediği bulunmuştur. Labetalol uygulaması, MCF-7 ve MCF-7/1000Dox hücrelerinde sırasıyla 286 ve 62 genin yukarı yönlü düzenlediği bulunmuştur. RNA-seq analizleri, propranololün DHFR genini aşağı yönlü düzenleyerek nükleotid sentezini baskılayabileceğini ve ilaç direncini kırma potansiyeli taşıdığı bulunmuştur. Labetalolün PDGFRA genini yukarı yönlü düzenlemesi, ilacın anti-kanser etkilerinin karmaşık bir telafi mekanizmasıyla ilişkili olabileceğini düşündürmektedir. Elde edilen veriler, propranolol ve labetalolün, bilinen kardiyovasküler etkilerinin ötesinde, anti-proliferatif, apoptotik ve migrasyonu engelleyen özelliklere sahip olduğunu kanıtlamaktadır. Bu iki ilacın farklı etki mekanizmaları, standart kemoterapötiklerle veya birbirleriyle sinerjik kombinasyon tedavilerinde kullanmak için güçlü adaylar haline getirmektedir. Bulgularımız, propranolol ve labetalolün meme kanseri tedavisinde potansiyel yardımcı terapötik ajanlar olarak yeniden konumlandırılması ile ilgili çalışmalara veri sunmaktadır.