Sosyal Bilimler Enstitüsü / Social Sciences Institute
Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/11727/1394
Browse
16 results
Search Results
Item Describing the phenomenon of "living as a refugee" among syrian university student refugees(Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023) Muhammed Refik, Tekeli; Zuhal, Yeniçeri KökdemirThis study focused on university student refugees' experiences related to their refugee background and the phenomenon of "being a refugee." Its objective was to obtain a comprehensive understanding of the challenges faced by refugees during their migration experiences, acculturation processes, and interactions with local society members. Additionally, it aimed to determine their reactions to these experiences, the strategies they employed, and the benefits they derived from them. A phenomenological approach was chosen to understand refugee experiences through their subjective accounts. To achieve this, semi-structured interviews were conducted with 10 university students aged 18 and above. The interviews lasted between 25-45 minutes (M=32.52, 8,08). Participants were identified through snowball sampling from university refugee student communities. Thematic analysis was employed in the study's analysis process. Initially, audio recordings were transcribed, and resulting texts were repeatedly read. Subsequently, coding was performed, and sub-themes and overarching themes emerged. After the generation of themes, two experts were consulted to discuss sections requiring revision. Following further readings, the themes reached their final form. As a result of the analyses, nine fundamental themes were identified. These themes are as follows: (1) "We couldn't live a good life" - The challenges of migration, (2) "Struggling just to survive," (3) Not understanding Turkish makes daily life a struggle, (4) Xenophobia towards Syrians, (5) Hiding Syrian identity: Protecting oneself against discrimination, (6) It's like I'm in prison" - Effects of government policies and legal systems, (7) The future aspirations of refugees, (8) Finding ways to cope with challenging experiences, and (9) strength or agency in the face of challenging experiences. The generated themes were discussed within the framework of strength-based approaches and the cycle of mutual constitution, drawing upon existing literature. Bu çalışma, üniversite öğrencisi mültecilerin mülteci geçmişleri ve "bir mülteci olma" olgusuyla ilgili deneyimlerine odaklanmıştır. Amacı, mültecilerin göç deneyimleri, kültürel uyum süreçleri ve yerel toplum üyeleri ile etkileşimleri sırasında karşılaştıkları zorlukları kapsamlı bir şekilde anlamak ve bu deneyimlere nasıl tepki verdiklerini, hangi stratejileri kullandıklarını ve bu deneyimlerden nasıl faydalandıklarını belirlemektir. Mülteci deneyimlerini öznel açıklamaları üzerinden anlamak için bir fenomenolojik yaklaşım tercih edilmiştir. Bu amaçla, 18 yaş ve üzeri 10 üniversite öğrencisiyle yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler 25-45 dakika arasında sürmüştür (Ort.=32.52, 8,08). Katılımcılar üniversite mülteci öğrenci topluluklarından kar topu örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Çalışmanın analizinde tematik analiz yöntemi kullanılmıştır. İlk olarak, ses kayıtları yazıya geçirilmiş ve ortaya çıkan metinler tekrar tekrar okunmuştur. Daha sonra kodlama işlemi gerçekleştirilmiş ve alt temalar ile ana temalar ortaya çıkmıştır. Temaların oluşturulmasının ardından, revizyon gerektiren bölümleri tartışmak için iki uzmana danışılmıştır. Daha fazla okuma sonrasında temalar son halini almıştır. Yapılan analizlerin sonucunda, dokuz temel tema belirlenmiştir. Bu temalar şunlardır: (1) "İyi bir yaşam süremedik”- Göçün zorlukları, (2) "Sadece hayatta kalmak için mücadele," (3) Türkçeyi anlamamak günlük yaşamı zorlaştırıyor, (4) Suriyelilere karşı yabancı düşmanlığı, (5) Suriyeli kimliğini gizleme: Ayrımcılığa karşı kendini koruma, (6) "Hapishanedeymişim gibi”- Hükümet politikalarının ve hukuk sistemlerinin etkileri, (7) Mültecilerin gelecek hedefleri, (8) Zorlayıcı deneyimlerle başa çıkma yollarını bulma ve (9) zorlayıcı deneyimlere karşı güçlenme ve eylemlilik. Oluşturulan temalar var olan literatür, strength-based (güç temelli) ve the cycle of mutual constitution (karşılıklı oluşum) yaklaşımları çerçevesinde tartışılmıştır. Bu çalışma, literatürdeki var olan temaları netleştirmiş ve daha önce üzerine gidilmemiş bazı temaları gün yüzüne çıkarmıştır.Item Assessing prolonged grief on online platforms: The predictive role of perceived socil support, meaning reconstruction and unfinished business(Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023) İlayda, Kaya; Tuğba, Uyar SuiçmezIn the present study, the effects of meaning reconstruction , unfinished business and perceived social support on prolonged grief were assessed and the role of online grief in symptom severity was tried to be examined. In addition, it was investigated which factors play an important role in terms of engaging in loss-related behaviors. Within the scope of the study, 282 participants over the age of 18 who had lost a relative at least 12 months ago were reached. Participants were reached by convenient sampling method. Online grief behaviors were defined in the pilot study as announcing death, sharing photos, writing about loss, communicating with acquaintances, looking at the profile of the deceased, communicating with strangers, writing under the posts of the deceased or sending direct messages to the deceased and provided in the demographic form prepared. People who display one or more of these behaviors found to be show higher levels of adverse grief when compared to those who do not. In the hierarchical regression analysis scnducted, it was found that the time since the loss, earthquake exposure, unfinished business and meaning reconstruction significantly predict severe and elongated grief symptoms. In addition to all these effective factors, frequency of loss-related behavior on social media still had explanatory value on symptom severity. According to information acquired from logistic regression, receiving professional support was found to be a significant predictor of engaging in loss-focused behavior on social media. The research findings were discussed in line with the relevant literature. Bu çalışmada, anlamın yeniden yapılandırılması, bitmemiş iş ve algılanan sosyal desteğin uzamış yas üzerindeki etkileri değerlendirilmiş ve çevrimiçi yasın semptom şiddetindeki rolü incelenmeye çalışılmıştır. Ayrıca, kayıpla ilgili davranışlarda bulunma açısından hangi faktörlerin önemli rol oynadığı araştırılmıştır. Çalışma kapsamında en az 12 ay önce bir yakınını kaybetmiş 18 yaş üstü 282 katılımcıya ulaşılmıştır. Katılımcılara kolay örnekleme yöntemi ile ulaşılmıştır. Bu davranışlardan bir ya da daha fazlasını sergileyen kişilerin sergilemeyenlere kıyasla daha yüksek düzeyde olumsuz yas yaşadıkları tespit edilmiştir. Yapılan hiyerarşik regresyon analizinde, kayıptan bu yana geçen süre, depreme maruz kalma, bitmemiş iş ve anlamın yeniden şiddetli ve uzamış yas belirtilerini anlamlı bir şekilde yordadığı bulunmuştur. Tüm bu etkili faktörlerin yanı sıra, sosyal medyada kayıpla ilgili davranış sıklığının da belirti şiddeti üzerinde açıklayıcı bir değere sahip olduğu görülmüştür. Lojistik regresyondan elde edilen bilgilere göre, profesyonel destek almanın sosyal medyada kayıp odaklı davranışlarda bulunmanın anlamlı bir yordayıcısı olduğu bulunmuştur. Araştırma bulguları ilgili literatür doğrultusunda tartışılmıştır.Item The effect of psychoeducational program for emotional eating behaviour(Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023) Berkay, Çakmak; Elvin, DoğutepeThis study is a preliminary research of Psychoeducational Program for Emotional Eating (PPEB), a self-help program consisted by 4 short videos that including cognitive behavioral therapy (CBT) techniques, emotion regulation strategies, and mindfulness-based practices. It aims to measure efficacy of PPEB in addition to relationship between emotional eating and depression, stress and anxiety. The study was conducted with 52 obese participants, all of whom were women and ranged in age from 18 to 54. The participants were under the supervision of a dietitian, and were divided into two groups, which are intervention group and the control group. After signing the informed consent form, all participants completed the Demographic Information Form, the Depression Anxiety Stress Scale 21 (DASS 21), and the Emotional Appetite Questionnaire (EMAQ). Following the administration of pre-tests, the intervention group completed the PPEB in addition to dietitian supervision, while the control group continued with only dietitian supervision. Post-test measurements were taken for both groups. The analysis results indicated that PPEB was successful in reducing emotional eating behavior related to positive emotions, negative emotions and situations, and the participants who completed PPEB significantly lost more weight compared to the participants in the control group. However, it was observed that PPEB did not have a significant effect on emotional eating behavior related to positive situations. Additionally, it was found that depression, anxiety, and stress were associated with emotional eating behavior related to negative emotions and situations. The findings, limitations, and suggestions for further research were discussed within the context of the current literature Bu çalışma, bilişsel davranışçı terapi (BDT) tekniklerini, duygu düzenleme stratejilerini ve bilgece farkındalık temelli pratikleri içeren, kısa 4 videodan oluşan Duygusal Yeme Davranışı Üzerine Psikoeğitim Programı’nın (DYPP) ön çalışmasıdır. Çalışma, DYPP’nin etkililiği ile birlikte, duygusal yeme davranışıyla depresyon, anksiyete ve stres arasındaki ilişkiyi ölçmeyi amaçlamaktadır. Araştırma, tamamı kadınlardan oluşan, yaşları 18-54 arasında değişkenlik gösteren, diyetisyen kontrolünde olan 52 obez katılımcı ile yapılmıştır. Katılımcılar, müdahale ve kontrol grubu olmak üzere iki farklı grupta incelenmiştir. Tüm katılımcılara, bilgilendirilmiş onam formunu imzalamalarını takiben Demografik Bilgi Formu, Depresyon Anksiyete Stres 21 Ölçeği (DASS 21), Duygusal İştah Anketi (EMAQ) uygulanmıştır. Ön testlerin verilmesinin ardından, müdahale grubu diyetisyen kontrolüne ek olarak DYPP’yi tamamlarken, kontrol grubu sadece diyetisyen kontrolü ile sürece devam etmiştir ve iki grubun son test ölçümleri alınmıştır. Analiz sonuçları, DYPP’nin pozitif duygulardan, negatif duygulardan ve negatif durumlardan kaynaklı duygusal yeme davranışını azaltmakta başarılı olduğunu göstermekle birlikte; DYPP’yi tamamlayan katılımcıların kontrol grubundaki katılımcılara göre anlamlı ölçüde daha çok kilo verdiğini göstermiştir. Buna karşın, DYPP’nin pozitif durumlardan kaynaklı duygusal yeme davranışının üzerinde anlamlı bir etkisi olmadığı görülmüştür. Ayrıca, depresyon, anksiyete ve stresin negatif duygu ve durumlardan kaynaklı duygusal yeme davranışı ile ilişkili olduğu görülmüştür. Bulgular, kısıtlılıklar ve ileri araştırmalara dair öneriler literatür çerçevesinde tartışılmıştır.Item Comparing the effect of daily informative and supportive text messages on people with mild and moderate depression(Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023) Özlem, İlkay; Burçin, Akın SarıBu çalışmada BDT bileşenleri içeren bilgilendirici ve destekleyici metin mesajlarının hafif ve orta şiddette depresyon belirtileri üzerindeki etkisi deney ve kontrol grupları karşılaştırılarak incelenmiştir. Araştırma başlamadan önce kişilere gönderilmek üzere araştırmacı tarafından BDT temelli kısa mesajlar oluşturulmuştur. Araştırmanın örneklemini 96 kadın, 34 erkek ve 1 cinsiyet belirtmek istemeyen 18-68 yaş arası toplam 131 katılımcı oluşturmaktadır. Katılımcılar önce bilgilendirilmiş onam formunu onayladıktan sonra sırasıyla demografik bilgi formu, Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) ve Pozitif-Negatif Duygulanım Ölçeği'ni (PANAS) tamamlamışlardır. Çalışmaya BDÖ puanı 10 ve üzerinde olan katılımcılar çalışmaya dahil edilmiştir. Depresyon puanı 30 ve üzerinde olanlar profesyonel psikolojik desteğe yönlendirilmiştir. Katılımcılar BDÖ puanlarına göre iki gruba ayrılmıştır. Puanı 10-16 arasında olanlar hafif depresyon, 17-29 arasında olanlar orta derecede depresyon grubuna dahil edilmiştir. Daha sonra katılımcılar seçkisiz olarak deney veya kontrol grubuna atanmışlardır. Atama işlemi sonucunda 4 grup elde edilmiştir. Müdahale sonunda hafif depresyon deney grubunda 22, orta depresyon deney grubunda 48, hafif depresyon kontrol grubunda 18 ve orta depresyon kontrol grubunda 43 kişi bulunmaktadır. 30 gün boyunca her gün 9.00, 12.00, 15.00 veya 18.00 saatlerinden herhangi birinde deney grubundaki katılımcılara WhatsApp uygulaması üzerinden mesaj gönderilmiştir. 30 günlük mesaj uygulamasının sonunda BDÖ, BAÖ ve PANAS ölçekleri tüm gruplardaki katılımcılar tarafından tekrar doldurulmuştur. Mesaj müdahalesinin etkisini karşılaştırmak için karma model tekrarlanan ölçümler ANOVA analizi yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda mesaj müdahalesinin deney grubunda yer alan katılımcıların depresyon belirtilerini azaltıcı bir etkiye sahip olduğu bulunmuştur. Mesaj müdahalesinin hangi depresyon düzeyinde etkili olduğunu incelemek için çoklu karşılaştırma testi yapılmıştır. Bu analiz sonucunda mesaj müdahalesinin orta düzey depresyon belirtilerinde etkili olduğu, hafif düzey depresyon belirtilerinde ise etkisinin olmadığı görülmüştür. In this study, the effect of informative and supportive text messages containing CBT components was examined on mild and moderate depressive symptoms comparing the experimental and control groups. Before the research started, short messages based on CBT were created by the researcher. The sample of the study consists of 96 women, 34 men, and 1 who did not want to specify their gender with a total of 131 participants, aged between 18 and 68 years. First, the participants approved the informed consent form, then they filled in the demographic information form, Beck Depression Inventory (BDI), Beck Anxiety Inventory (BAI), and Positive-Negative Affective Schedule (PANAS), respectively. Before the intervention began participants whose BDI score was 10 and above were included in the study. Those with a depression score of 30 and above were referred to professional psychological support. Participants were divided into two groups according to their BDI scores. Those who scored between 10 and 16 were assigned to mild depression, and those who scored between 17-29 were assigned to moderate depression groups. Then they were randomly assigned to either the experimental or control group. As a result of the assignment process, 4 groups were obtained. There were 22 people in the mild depression experimental group, 48 in the moderate depression experimental group, 18 in the mild depression control group, and 43 in the moderate depression control group at the end of the intervention. Text messages were sent to the experimental group via WhatsApp at any of the hours of 9.00, 12.00, 15.00, or 18.00 every day for 30 days. At the end of the 30-day message intervention, BDI, BAI, and PANAS were filled in again by the participants in all groups. To compare the effect of the message intervention, mixed-model repeated measures ANOVA analysis was performed. As a result of the analysis, it was found that the message intervention had a reducing effect on the depression symptoms of the participants in the experimental group. A post-hoc test was performed to examine which depression level the message intervention was effective for. As a result of this analysis, it was seen that message intervention was effective on moderate depressive symptoms but had no effect on mild depressive symptoms.Item Partisanship typologies as a social identity: A research in terms of political ideology, authoritarianism, political trust, and the big five personality traits(Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023) Tuğba, Teğin; Zuhal, Yeniçeri KökdemirThis study aims to examine the relationships between types of partisanship and political ideology, political trust, authoritarianism, and Big Five personality traits. The sample of the study consisted of 379 (254 closed partisans and 125 negative partisans) university students between the ages of 18-22 who were eligible to vote for the first time in the 2023 Turkish General Elections and in the first round of the 2023 Turkish Presidential Elections. Participants first approved the informed consent form. Then, they completed the Right- Wing Authoritarianism Scale, Political Trust Scale, the Big Five Personality Inventory, Partisanship Typologies Questionnaire, and Demographic Information Form, respectively. The results showed that religion, socioeconomic status, authoritarianism, and lack of ideology positively predicted partisanship, while right ideology, left ideology, and agreeableness personality traits negatively predicted partisanship. In respect of ideological positioning, statistically significant differences were found in the authoritarianism variable, while no statistically significant differences were found in the ideologically political trust variable. The two-fold partisanship (party identity) typologies that form the basis of the thesis consist of closed partisanship and negative partisanship. Closed partisanship, which is the first of the partisanships discussed with the background of social identity theory, is conceptualized as the existence of a party with which an individual identifies positively and the existence of a party with which an individual never intends to vote and therefore identifies negatively. Negative partisanship is explained by the fact that an individual has a party that the individual never intends to vote for and forms an individual party identity only through this negative identification.In terms of two-fold partisanship typologies, it was found that the left ideology levels of closed partisans were higher than moderate and no ideology while the left ideology levels of negative partisans were lower than the same ideologies. In terms of authoritarianism, it was found that negative partisans had higher levels of authoritarianism than closed partisans. Only in the skepticism sub-dimension of political trust, was it found that negative partisans had higher levels of skepticism than closed partisans. Finally, only the agreeableness personality trait among the Big Five personality traits was found to be higher in closed partisans than in negative partisans. These findings are discussed in the light of the related literature. Bu çalışmanın amacı, partizanlık çeşitleri ile politik ideoloji, politik güven, yetkecilik ve Büyük Beşli kişilik özellikleri arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Araştırmanın örneklemi 18-22 yaş arasında üniversite öğrencilesi olan ve 2023 Türkiye Genel Seçimleri ve 2023 Türkiye Cumhurbaşkanlığı Seçimi 1. turunda ilk kez oy kullanmaya hak kazanmış 379 (254 kapalı partizan, 125 negatif partizan) kişiden oluşmaktadır. Katılımcılar öncelikle bilgilendirilmiş onam formunu onaylamıştır. Ardından sırasıyla Sağ Kanat Yetkecilik Ölçeği, Politik Güven Ölçeği, Büyük Beşli Kişilik Özellikleri Ölçeği, Partizanlık Tipolojleri Anketi ve Demografik Bilgi Formunu tamamlamışlardır. Sonuçlarda, partizanlığı din, sosyoekonomik düzey, yetkecilik ve ideoloji yokluğunun pozitif yönde; sağ ideoloji, sol ideoloji ve uzlaşılabilirlik kişilik özelliğinin ise negatif yönde yordadığı görülmüştür. İdeolojik konumlanma açısından bakıldığında yetkecilik değişkeninde istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar bulunurken ideolojik olarak politik güven değişkeninde istatistiksel olarak anlamlı farklılıklara rastlanmamıştır. Tezin temelini oluşturan iki katlı partizanlık (parti kimliği) tipolojileri kapalı partizanlık ve olumsuz partizanlıktan oluşmaktadır. Sosyal kimlik teorisi arka planı ile tartışılan partizanlıklardan ilki olan kapalı partizanlık, bireyin olumlu olarak özdeşleştiği bir partinin bulunması ve aynı zamanda asla oy vermeyi düşünmediği ve bu sebeple olumsuz olarak özdeşleştiği bir partinin de bulunması ile kavramsallaştırılmaktadır. Olumsuz partizanlık ise bir kişinin asla oy vermeyi düşünmediği bir partinin olması ve parti kimliğini yalnızca bu olumsuz özdeşleşme üzerinden oluşturması ile açıklanmaktadır. İki-katlı partizanlık tipolojileri açısından bakıldığında, kapalı partizanların sol ideoloji düzeylerinin ılımlı ve ideoloji yokluğuna göre daha yüksek, negatif partizanların ise sol ideoloji düzeylerinin aynı ideolojilere göre daha düşük olduğu bulgulanmıştır. Yetkecilik açısından bakıldığında negatif partizanların yetkecilik düzeylerinin kapalı partizanlardan daha yüksek olduğu bulunmuştur. Politik güvenin yalnızca şüphecilik alt boyutunda bir farklılık bulunmuştur. Negatif partizanların şüphecilik düzeylerinin kapalı partizanlara göre daha yüksek olduğu bulgulanmıştır. Son olarak ise Büyük Beşli kişilik özelliklerinden yalnızca uzlaşılabilirlikItem The effect of self-construal on visual mandela effect with a metacognitive perspective(Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023) İlkay, Özer; Elvin, DoğutepeThe Visual Mandela Effect (VME) refers to collegial misremembering of popular images. For now, it is still not entirely clear why this phenomenon occurs. Visual memory has been given as a possible cause, but visual attention, which may affect this phenomenon, has not been studied. In this context, the effect of self-construal, which is related to visual attention, has been investigated on the VME. The sample of the study is based on voluntary participation and consists of adults between the ages of 18-35. The data of a total of 221 participants were evaluated by considering the exclusion criteria. Participants were primed with either interdependent, independent self-construal or control conditions. Participants were presented with focally and globally manipulated and original popular images and asked to choose the correct image. In addition to this, the reaction time, confidence rating about the answers and the reaction times of confidence rating were measured. Visual manipulations differed significantly from each other in four separate measures: in local manipulations, participants made more mistakes than holistic manipulations, and the degree of confidence in the answers was higher. On the other hand, participants examined holistic manipulations longer than local manipulations and spent more time answering their confidence rating. The effect of the selfconstrual was only in the reaction time in the confidence ratings: the independent selfconstrual group spent more time on the confidence rating of the local manipulations, while the interdependent self-construal group spent significantly more time on both visual manipulations. Six images of VME, five local and one holistic, were found. The study showed the effect of visual manipulations on VME and gave information about the relationship of metacognitive structures with self-construal based on visual manipulations. The strengths, limitations and contributions of the research are discussed together with the literature. Görsel Mandela Etkisi (GME), popüler görsellerin kolejtif bir biçimde yanlış hatırlanması anlamına gelmektedir. Şu an için bu olgunun neden gerçekleştiği hala tam olarak belli değildir. Olası sebepleri arasında görsel hafıza gösterilmiştir ancak görsel hafıza ile ilişkili olan görsel dikkat çalışılmamıştır. Kurgusal benlik, görsel dikkati bütünsel ve lokal olmak üzere etkileyen bilişsel bir etkene sebep olmaktadır. Bu bağlamda, kurgusal benliğin etkisi GME üzerinde araştırılmıştır. Araştırmanın örneklemi gönüllülük esasına dayalı olup 18-35 yaş aralığındaki yetişkinlerden oluşmaktadır. Dışlanma kriterleri ele alınarak toplam 221 katılımcının verisi değerlendirilmiştir. Araştırmada ilişkisel, bağımsız kurgusal benlik ve kontrol koşulları olmak üzere üç farklı grup bulunmaktadır. Popüler görsellerin yarısı lokal ve bütünsel olarak manipüle edilmiş, katılımcılardan orijinal görseli seçmesi istenmiştir. Buna ek olarak, reaksiyon süresi, ceveplardan emin olma derecesi ve emin olma derecesinin tepki süreleri ölçülmüştür. Görsel manipülasyonlar dört ayrı ölçümde anlamlı bir şekilde birbirlerinden farklı çıkmışlardır: lokal manipülasyonlarda bütünsel manipülasyonlara göre daha fazla yanlış yapılmış ve cevaplardan emin olma derecesi daha yüksek çıkmıştır. Diğer taraftan, katılımcılar bütünsel manipülasyonları lokal manipülasyonlara göre daha uzun süre incelemiş ve emin olma derecelerini cevaplarken daha fazla zaman harcamıştır. Kurgusal benliğin etkisi sadece emin olma derecelerindeki tepki süresinde çıkmıştır: bağımsız kurgusal benlik grubu lokal manipülasyonların emin olma derecelerinde daha fazla zaman harcarken ilişkisel benlik grubu her iki görsel manipülasyonda da anlamlı bir şekilde fazla zaman harcamıştır. Beşi lokal, biri bütünsel olmak üzere altı adet GME görseli bulunmuştur. Çalışma görsel manipülasyonların GME üzerindeki etkisini göstermiş, görsel manipülasyonlar temelinde üstbilişsel yapıların kurgusal benlikle ilişkisi hakkında bilgi vermiştir. Araştırmanın güçlü yönleri, sınırlılıkları ve katkıları literatür ile beraber tartışılmıştır.Item The effects of online learning and anxiety on memory performance(Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023) Zeynep İkra, Aldemir; Elvin, DoğutepeIn this study, the effects of camera (on or off) and anxiety on memory performance in an online learning environment were investigated. The sample of the study consists of a total of 145 university students (129 females and 16 males) aged between 18-41 years old. After the participants approved the informed consent form, they completed the demographic information form and the Trait Anxiety Inventory. They also ranked possible research sessions in order of convenience to them. The experimental conditions in the sessions were determined in advance and participants did not know the conditions. Participants with high trait anxiety were not included in the study. The research was carried out via Zoom, which is an online meeting platform. The groups in the research were formed according to the conditions of anxiety manipulation and camera (on or off), and they were as follows: camera on-no anxiety, camera on-anxiety, camera off-no anxiety, and camera off-anxiety group. Solvable and unsolvable labyrinth tasks were used to heighten state anxiety. The Logical Memory-I subtest of the Wechsler Memory Scale was used to evaluate memory performance. The main effect of camera (on or off) and anxiety, and also the interaction effect of camera and anxiety on memory performance in online learning were examined with MANOVA. As a result of the analysis, it was found that the main effect of camera had a significant effect on memory performance. However, it was found that there was no significant effect for the main effect of anxiety and the interaction effect of the camera and anxiety on memory performance. When the average memory performances of the groups were examined, it was seen that the camera off-no anxiety group had the best memory performance among the groups. The results were examined in the light of the literature, and suggestions for future research were presented. Bu çalışmada, çevrim içi öğrenme ortamında kameranın açık veya kapalı olmasının ve kaygının bellek performansı üzerindeki etkisi incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini yaşları 18-41 arası değişen toplam 145 üniversite öğrencisi (129 kadın ve 16 erkek) oluşturmaktadır. Katılımcılar bilgilendirilmiş onam formunu onayladıktan sonra demografik bilgi formunu ve Sürekli Kaygı Envanteri'ni tamamlamışlardır. Bunlara ek olarak olası araştırma oturumlarını kendilerine uygunluk sıralamasına göre sıralamışlardır. Oturumlardaki deneysel koşullar önceden belirlenmiştir ve katılımcıların bu koşullardan haberi yoktur. Sürekli kaygısı yüksek olan katılımcılar araştırmaya dahil edilmemiştir. Araştırma, çevrim içi bir toplantı platformu olan Zoom üzerinden gerçekleştirilmiştir. Araştırmadaki gruplar kaygı manipülasyonu ve kamera durumlarına (açık ya da kapalı) göre oluşturulmuş olup gruplar; kamera açık-kaygısız, kamera açık-kaygılı, kamera kapalı-kaygısız ve kamera kapalı-kaygılı şeklindedir. Durumluk kaygı yaratmak amacıyla çözümlü ve çözümsüz labirent görevleri kullanılmıştır. Bellek performansını değerlendirmek için Wechsler Bellek Ölçeği’nin Mantıksal Bellek-I alt testi uygulanmıştır. Çevrim içi öğrenmede kameranın ve kaygının temel etkisi ve aynı zamanda kamera ve kaygının etkileşiminin bellek performansı üzerindeki etkileri MANOVA ile incelenmiştir. Yapılan analiz sonucunda kameranın temel etkisinin bellek performansı üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduğu bulunmuştur. Ancak kaygının temel etkisi ile kamera ve kaygının etkileşim etkisinin bellek performansı üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı bulgulanmıştır. Grupların ortalama bellek performansları incelendiğinde, kamera kapalı-kaygısız grubun gruplar arasında en iyi bellek performansını gösterdiği görülmüştür. Sonuçlar literatür ışığında incelenmiş ve gelecek araştırmalara yönelik öneriler sunulmuştur.Item Why I Don’t Get Likes: Investigation of the Need Threat in Social Media with the Variables of Ostracism, Need for Social Approval, Extraversion and Narcissism(Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023) Senanur, Bacaksız; Zuhal, Yeniçeri KökdemirInteractions of individuals in virtual contexts become more diverse as the number of people involved in these environments increases. Social media is one of the main places where people interact and communicate in the virtual environment. The current study aimed to explore whether the fundamental needs of individuals, need for belonging, control, selfesteem and meaningful existence, are threatened after being ostracized on social media. In addition, it was examined whether the variables need for social approval, extraversion and narcissism predict need threat. University student young adults aged 18-25 were included in the study and progressed with a total of 91 participants. An experimental design was used in the present study. In the study, the participants were divided into 3 groups as exclusion, inclusion and control. The number of likes received by these groups with the Ostracism Online tool, which simulates social media interaction, has been changed depending to the conditions they belong to. According to the results of the correlation analysis, it was found that there is a relationship between ostracism and need threat. Furthermore, analysis of variance (ANOVA) analysis has conducted and the need threat score between the conditions differed significantly. The post hoc analysis has showed that the need threat score was significantly higher for the exclusion condition than the inclusion and control groups. Finally, the multiple regression analysis examined the variables predicting the need threat. According to the analysis results, ostracism, extraversion and need for social approval variables predicted need threat. Analysis results were discussed in line with the relevant literature. Bireylerin sanal ortamlardaki etkileşimleri, bu ortamlarda yer alan bireylerin sayısı arttıkça daha da çeşitlenmektedir. Sosyal medya, insanların sanal ortamda etkileşime girdiği ve iletişim kurduğu temel mecralardan biridir. Bu çalışma, sosyal medyada dışlandıktan sonra bireylerin temel ihtiyaçları olan ait olma, kontrol, benlik saygısı ve anlamlı var olma ihtiyaçlarının tehdit edilip edilmediğini araştırmayı amaçlamıştır. Bunun yanında sosyal onay ihtiyacı, dışadönüklük ve narsisizm değişkenlerinin ihtiyaç tehditini yordayıp yordamadığı incelenmiştir. Çalışmaya 18-25 yaş arası üniversite öğrencisi genç yetişkinler dahil edilmiş ve toplam 91 katılımcı ile ilerlenmiştir. İlgili değişkenleri test etmek için deneysel yöntem kullanılmıştır. Çalışmada katılımcılar dışlanma, dahil edilme ve kontrol olmak üzere 3 deney grubuna ayrılmıştır. Sosyal medya etkileşimini simüle eden Çevrimiçi Dışlanma aracıyla bu gruplarda bulunan katılımcıların aldığı beğeni sayıları, ait oldukları koşullara göre değişimlenmiştir. Korelasyon analizi sonuçlarına göre dışlanma ile ihtiyaç tehdidi arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Ek olarak, yapılan varyans analizinde deney koşulları arasındaki ihtiyaç tehdidi puanı anlamlı olarak farklılaşmıştır. Gerçekleştirilen post hoc analizinde dışlama koşulunun ihtiyaç tehdidi puanı, dahil edilme ve kontrol gruplarına göre anlamlı olarak daha yüksek olduğu bulunmuştur. Son olarak ihtiyaç tehdidini yordayan değişkenler çoklu regresyon analizi ile incelenmiştir. Analiz sonuçlarına göre dışlanma, dışadönüklük ve sosyal onay ihtiyacı değişkenleri ihtiyaç tehdidini yordamıştır. Analiz sonuçları ilgili literatür doğrultusunda tartışılmıştır.Item An intervention to increase electricity savings in the context of energy consumption: Implementation intention and transtheoretical model(Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023) Burcu Tekeş, Tolungüç; Burcu, Tekeş TolungüçThe damage caused by climate change and global warming has been a long-studied and known issue. Electricity is defined to be the most used and needed type of energy and it is known that electricity consumption contributes significantly to emissions in Turkey therefore the occurred damages of the global warming. Implementation intention and readiness for change are models that are found to be effective in behavior change, and they have various applications in the literature on pro-environmental behaviors. Thus, the effect of implementation intention and readiness to change on participants’ attitudes, motivations and behaviors toward electricity-saving were examined through 2 (experiment vs. control) x 2 (baseline x follow-up) x 2 (action x contemplation) mixed model repeated measures ANOVA. The sample of this research consists of 92 individuals who are above 18 years of age and there was a two-week time interval between pre and post measures. The results indicated that contrary to expected, implementation intention only influenced external motivation and readiness to change only influenced behavior, eco-management behavior, motivation, self-determined motivation, introjected motivation. The dominant effect of readiness to change was not unexpected. More profoundly, it was found that implementation intention and readiness to change had a significant interaction on persuasion behavior. This result showed the effectiveness of implementation intention paired with readiness to change and the effect of implementation intention increases when implemented to individuals in action stage of change together with the importance of individuals’ stage of change in terms of effectiveness of implementation intention. For future studies and practical implications, before providing implementation intention intervention, individuals’ transition to action stage from contemplation stage can be procured. İklim değişikliği ve küresel ısınmanın neden olduğu zarar uzun süredir araştırılan ve bilinen bir sorundur. Elektrik, en çok kullanılan ve ihtiyaç duyulan enerji türü olarak tanımlanmaktadır ve Türkiye'de elektrik tüketiminin emisyonlara önemli ölçüde katkıda bulunduğu aynı zamanda küresel ısınmanın neden olduğu zararlara olan katkısı bilinmektedir. Niyet aşılama ve değişime hazır olma, davranış değişiminde etkili bulunan modellerdir ve çevre dostu davranışlarla ilgili literatürde çeşitli uygulamalara sahiptirler. Bu nedenle, niyet aşılama ve değişime hazır olmanın katılımcıların elektrik tasarrufuna yönelik tutum, motivasyon ve davranışları üzerindeki etkisi 2 (deney ve kontrol) x 2 (ön x son) x 2 (tasarruf yapan x tasarruf yapmayan) karma desen tekrarlı ölçümlü ANOVA ile incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini 18 yaşından büyük 92 kişi oluşturmakta ve ön ve son ölçümler arasında iki haftalık bir zaman aralığı bulunmaktadır. Çalışmanın sonuçlarına göre, beklenilenin aksine niyet aşılama yalnızca dışsal motivasyon değişime hazır olma ise eko- yönetim davranışı, öz-belirlenen motivasyon, içe yansıtılmış motivasyon üzerinde anlamlı bir etki yaratmıştır. Daha önemlisi, niyet aşılama ve değişime hazır olmanın ikna davranışı üzerinde ortak etkisi olduğu bulunmuştur. Bu durum, niyet aşılama modelinin değişime hazır olma ile birlikte ele alındığında tasarruf yapan bireyler üzerinde daha etkisi olduğunu göstermektedir. İleriki çalışmalarda, niyet aşılama modeli uygulanmadan önce bireylerin değişim aşamaları modelinde eylem aşamasına gelmeleri sağlanabilir.Item Estimation of electric consumption of the firms operating in different sectors with machine learning algorithms(Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, 2023) Ensari, Mert; Ünsal, Mehmet GürayFirms or companies need to be able to draw a sustainable and effective roadmap and to estimate the electricity consumption amounts at the best level. The more successful the electricity consumption estimation is, the lower the cost of the companies. That's why it's so important in today's world. Accurate consumption estimating real-time imbalances will provide a competitive advantage with other retail sales companies. In this study, Machine Learning (ML) methods are proposed to make short-term consumption estimation and to test the accuracy of the methods, hourly consumption estimations of firms (companies) from various sectors in Turkey are made and the results are evaluated. Even if different methods perform well at different times, they cannot consistently perform the same. In this thesis study, we evaluate the results of mean absolute error (as performance measurement indicator) using Extreme Gradient Boosting Regression (XGBR) and Gradient Boosting Regression (GBR) methods and interpreted the results. The programming codes are written in Python programming language. It is observed that it is a suitable to use ML methods for the estimation of electricity consumption for future periods and similar studies. Firmaların etkin bir yol haritası çizebilmesi için elektrik tüketim miktarlarını en iyi seviyede tahmin edebilmesi gerekmektedir. Elektrik tüketim tahmini ne kadar başarılı olursa firmaların maliyeti de o kadar düşük olmaktadır. Bu yüzden elektrik tüketim tahminini en başarılı şekilde tahmin edebilmek günümüz rekabetçi piyasalarda bütük önem arz etmektedir. Gerçek zamanlı dengesizlikleri tahmin eden doğru tüketim tahmini, diğer firmalara karşı rekabet avantajı sağlayacaktır. Bu çalışmada, kısa vadeli tüketim tahmini yapmak ve yöntemlerin doğruluğunu test etmek için Makine Öğrenmesi (ML) yöntemleri önerilmekte, Türkiye'de çeşitli sektörlerden firmaların (şirketlerin) saatlik tüketim tahminleri yapılmakta ve sonuçlar değerlendirilmektedir. Farklı yöntemler farklı zamanlarda iyi performans gösterseler bile, tutarlı bir şekilde aynı performansı gösteremezler. Bu tez çalışmada, Aşırı Gradyant Destekleme Regresyonu ve Gradyant Destekeleme Regresyonu yöntemlerini kullanarak ortalama mutlak hata (performans ölçüm göstergesi olarak) sonuçları değerlendirilmekte ve sonuçları yorumlanmaktadır. Programlama kodları Python programlama dilinde yazılmıştır. Gelecek dönemler için elektrik tüketimi tahmini ve benzeri çalışmalarda makine öğrenmesi yöntemlerinin kullanılmasının uygun olduğu gözlemlenmektedir.