Yaşlı bireylerde kırılganlıkla malnütrisyon, sarkopeni, duygu durumu, günlük yaşam aktivitesi ve beslenme durumunun ilişkisi

Abstract

Bu çalışma, yaşlı bireylerde kırılganlıkla malnütrisyon, sarkopeni, duygu durumu, günlük yaşam aktivitesi ve beslenme durumunun ilişkisini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Çalışma, Ağustos 2019 Mart 2020 tarihleri arasında, Karaman İl Merkezinde bulunan huzurevlerinde yaşayan 65 yaş üstü 76 yaşlı (%65.8 erkek, %34.2 kadın) birey ile yapılmıştır. Bireylerin demografik özellikleri, genel sağlık durumları, beslenme alışkanlıkları, duygu durumları sorgulanmış, antropometrik ölçümleri araştırmacı tarafından alınmış ve anket formuna kaydedilmiştir. Yaşlıların beslenme durumunu saptamak için Mini Nütrisyonel Değerlendirme (MNA) anketi, yaşlı bireylerde kırılganlığı ölçmek için Edmonton Kırılganlık Ölçeği, yaşlıların sarkopeni durumlarını değerlendirmek için Sarkopeni Hızlı Tarama Testi ‘‘SARC-F’’, yaşlıların işlev bozukluklarını belirlemeye yönelik Yaşlılar için Katz Günlük Yaşam Aktivite Ölçeği, yaşlıların günlük enerji ve besin ögesi alımlarını belirlemek için 7 günlük 24 saatlik Besin Tüketim Kaydı kullanılmıştır. Edmonton skoru değerlendirildiğinde tüm yaşlıların; %28.9’unun kırılgan olmadığı, %18.4’ünün görünürde savunmasız, %14.5’inin hafif kırılgan, %15.8’inin orta kırılgan, %22.4’ünün şiddetli kırılgan olduğu bulunmuştur. Kadınların Edmonton Kırılganlık Ölçek puan ortalaması erkeklerden istatiksel olarak önemli ölçüde yüksek bulunmuştur (p<0.05). Kırılganlık durum dağılımına göre sigara kullanım durumu, tanısı konulmuş hastalık varlığı, günde 3 adetten fazla ilaç kullanımı, iştah durumu, fiziksel fonksiyon durumu, duygu durumu (kendisini sıklıkla üzgün veya depresif hissetmek), bel çevresi risk durumu açısından istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (p<0.05). Şiddetli kırılgan olan bireylerin %35.3’ü malnütrisyonlu iken, %47.1’i risk altında ve %17.6’sı normal nutrisyonel durumda tespit edilmiştir. Bireylerin kırılganlık durumu ile malnütrisyon durumu arasında negatif yönlü önemli bir ilişki saptanmıştır (r=-0.496; p<0.05). Şiddetli kırılgan bireylerin %88.2’sinde sarkopeni saptanmıştır. Çalışmadaki bireylerin kırılganlık durumu ile sarkopeni arasında pozitif yönlü ilişki bulunmuştur (r=0.773; p<0.05). Kırılgan olmayan ve görünürde savunmasız bireylerin hiçbirisi şiddetli bağımlı değilken, şiddetli kırılgan bireylerin %64.7’si şiddetli bağımlı olarak belirlenmiştir. Bireylerin kırılganlık durumları ile yaşam aktiviteleri arasında da ters yönlü önemli bir fark bulunmuştur (r=-0.709; p<0.005). Çalışmadaki şiddetli kırılgan bireylerin %70.6’sının günlük diyetle enerji alımlarının, %94.1’inin diyetle karbonhidrat alımlarının yetersiz olduğu saptanmış ancak kırılganlık durumuna göre istatistiksel olarak önemli fark saptanmamıştır (p>0.05). Çalışmadaki tüm yaşlı bireylerin protein alımlarının yeterli olduğu, yağ alımlarının ise fazla olduğu belirlenmiştir. Çalışmaya katılan bireylerin tamamının; posa, D vitamini, B1 vitamini, B6 vitamini, kalsiyum alımlarının önerilerin altında olduğu, enerjinin yağdan gelen yüzdesinin ise önerilerin üzerinde olduğu bulunmuştur. Bireylerin kırılganlık durumu dağılımına göre diyetle C vitamini alım yeterliliği açısından istatistiksel olarak önemli bir fark saptanmıştır (p<0.05). Sonuç olarak, huzurevinde kalan yaşlı bireyler kırılganlık sendromu, malnütrisyon, sarkopeni ve düşük yaşam aktivite düzeyi için risk altında bulunmaktadır. Tüm bu faktörler açısından yaşlıların değerlendirilmesi ve günlük beslenme planları ile desteklerinin bu sonuçlara göre yapılması sağlıklı yaşam için büyük önem taşımaktadır. This study has been conducted to determine the relationship between fragility and malnutrition, sarcopenia, mood, daily life activity, and nutritional status in elderly individuals. The study was conducted between August 2019 and March 2020 with 76 elderly (65.8% male, 34.2% female) individuals over the age of 65 living in nursing homes in Karaman Provincial Center. Demographic characteristics, general health conditions, eating habits, and emotional states of individuals were examined. Anthropometric measurements were taken by the researcher and recorded in the questionnaire form. In terms of the methodology, Mini Nutritional Assessment (MNA) questionnaire was administered to determine the nutritional status of the elderly, the Edmonton Frailty Scale was used to measure frailty in the elderly, Sarcopenia Rapid Screening Test "SARC-F" was employed to evaluate the sarcopenia status of the elderly, Katz Activities of Daily Living was used to determine the dysfunctions of the elderly, and 7-days 24-hours Food Consumption Record was applied to determine the daily energy and nutrient intakes of the elderly. When the Edmonton score was evaluated, it was found that 28.9% were not fragile, 18.4% were ostensibly vulnerable, 14.5% were slightly fragile, 15.8% were moderately fragile, 22.4% were severely fragile. The Edmonton Frailty Scale mean score of woman was found to be statistically significantly higher than that of men (p<0.05). According to the fragility status distribution, smoking status, presence of diagnosed disease, use of more than 3 medications per day, appetite status, physical function status, mood (feeling often sad or depressed), waist circumference were found to be statistically significant in terms of risk status (p< 0.05). While 35.3% of severely frail individuals were malnourished, 47.1% were at risk and 17.6% were in normal nutritional status. A significant negative correlation was found between frailty and malnutrition status of individuals (r=-0.496; p<0.05). Sarcopenia was found in 88.2% of severely frail individuals. A positive correlation was found between frailty and sarcopenia of the individuals in the study (r=0.773; p<0.05). While none of the non-fragile and ostensibly vulnerable individuals were severely dependent, 64.7% of severely vulnerable individuals were found to be severely dependent. An inverse significant difference was found between the fragility of individuals and their life activities (r=-0.709; p<0.005). It was determined that 70.6% of the severely frail individuals in the study had insufficient daily energy intake and 94.1% of them had insufficient carbohydrate intakes, but no statistically significant difference was found according to the fragility status (p>0.05). It was determined that all individuals in the study had sufficient protein intakes and high-fat intakes. Fiber, vitamin D, vitamin B1, vitamin B6, and calcium intakes of all the participants were found to be below the recommendations, and their percentages of energy coming from fat was above the recommendations. A statistically significant difference was found in terms of vitamin C intake adequacy according to the fragility status distribution of individuals (p<0.05). In conclusion, elderly individuals staying in nursing homes are at risk for frailty syndrome, malnutrition, sarcopenia, and low life activity level. Considering all these factors, the evaluation of the elderly and their daily nutrition plans as well as providing support based on these results constitute a great significance for a healthy life.