Enstitüler / Institutes

Permanent URI for this communityhttps://hdl.handle.net/11727/1390

Browse

Subject: search.filters.subject.Tip 1 Diyabet

Search Results

Now showing 1 - 2 of 2
  • No Thumbnail Available
    Item
    Tip 1 Diyabetli ergenlerin diyabet bakımında ebeveyn izlemi ile diyabetin aileye etkisinin sosyal hizmet bakış açısıyla incelenmesi
    (Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023) Sevda, Tatar; Arzu, İçağasıoğlu Çoban
    Bu çalışma tip 1 diyabetli ergenlerin tedaviye uyumunun ve metabolik kontrollerinin sağlanmasında etkili olan ebeveynlerin bu sorumluğu gerçekleştirirken hangi durumlarla karşılaştığını belirlemek ve bu durumların farkında olarak diyabet takibinin yapılmasını sağlamak amacıyla tip 1 diyabetli ergenlerin diyabet bakımında ebeveyn izlemi ile diyabetin aileye etkisi arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada nicel araştırma türlerinden biri olan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışma grubunu belirlemede olasılıksız belirleme yöntemlerinden kolayda örnekleme yöntemi kullanılmış olup, 12-18 yaş arasında ve en az 6 aydır tip 1 diyabet hastası olan çocuğa sahip 214 ebeveynle çalışma yapılmıştır. Araştırmamızda veri toplamak amacıyla “Ergen ve Aile Bilgi Formu”, “Diyabetin Aileye Etkisi Ölçeği” ve “Tip 1 Diyabetli Adölesanlarda Ebeveyn İzlemi Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmaya 214 ebeveyn katılım sağlamıştır. Araştırmaya konu olan tip 1 diyabetli ergenlerin cinsiyetlerinin %49,1’i kız ve %50,9’u erkektir. Ergenlerin %66,8’i 24 ay ve üzeri, %23,4’ü 12-24 ay ve %9,8’i 6-12 ay arası süreli diyabet hastası olup, %14’ünde insülin pompası bulunurken, %86’sında insülin pompası bulunmamaktadır. Ergenlerin %73,8’i çekirdek aile, %15,9’u geniş aile, %10,3’ü tek ebeveynli aileye sahiptir. Ailelerin %95,3’ü diyabet eğitimi alırken, %4,7’si herhangi bir diyabet eğitimi almamıştır. Ailelerin %12,1’i psikolojik destek alırken, %87,9’u herhangi bir psikolojik destek almamıştır. Diyabetin aileye etkisi toplam puanı ile diyabet bakımında ebeveyn izlemi arasında %20 düzeyinde zayıf, pozitif yönde ve anlamlı bir ilişki vardır (r = ,205 p = ,001). Diyabetin aileye etkisi ile ailenin diyabeti izleme arasındaki R2: 0.042 olarak belirlenmiştir. Araştırma sonucuna göre diyabetin aileye olumsuz etkisi arttıkça ebeveyn izlem düzeyi artmakta ve aralarında anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Ergen ve ebeveynlerin karşılaştıkları psikososyal ve sosyoekonomik problemlerin üstesinden gelebilmeleri için sosyal hizmet bakış açısıyla değerlendirilmelerinin ve uygun sosyal hizmet müdahalelerinin kullanılmasının diyabetli ergen ile ailesinin diyabetten daha az etkilenmesini sağlayacağı düşünülmektedir. This study was conducted to examine the relationship between parental follow-up in diabetes care of adolescents with type 1 diabetes and the effect of diabetes on the family in order to determine which situations parents who are effective in ensuring the compliance and metabolic control of adolescents with type 1 diabetes face while performing this responsibility and to ensure that diabetes is followed up by being aware of these situations. In the study, relational screening model, which is one of the quantitative research types, was used. Easy sampling method, one of the non-probability determination methods, was used to determine the study group and a study was conducted with 124 parents who had children between the ages of 12-18 and who had been suffering from type 1 diabetes for at least 6 months. In our study, "Adolescent and Family Information Form", "Diabetes Effect on Family Scale" and "Parental Monitoring Scale in Adolescents with Type 1 Diabetes" were used to collect data. 214 parents participated in the study. 49.1% of the gender of adolescents with type 1 diabetes who are the subject of the study are female and 50.9% are male. 66.8% of adolescents have diabetes at 24 months and over, 23.4% have diabetes between 12-24 months and 9.8% have diabetes between 6-12 months, 14% have insulin pump and 86% do not have insulin pump. 73.8% of adolescents have nuclear family, 15.9% have extended family, and 10.3% have a single-parent family. While 95.3% of the families received diabetes education, 4.7% did not receive any diabetes education. While 12.1% of the families received psychological support, 87.9% did not receive any psychological support. There is a weak, positive and significant relationship between the total score of the effect of diabetes on the family and parental followup in diabetes care at the level of 20% (r = .205 p = .001). The value between the impact of diabetes on the family and the monitoring of diabetes in the family is R2:0.042. According to the results of the research, as the negative impact of diabetes on the family increases, the level of parental follow-up increases and there is a significant relationship between them. It is thought that in order for adolescents and parents to overcome the psychosocial and socioeconomic problems they encounter, evaluating them from a social work perspective and using appropriate social service interventions will ensure that the adolescent with diabetes and his family are less affected by diabetes.
  • Thumbnail Image
    Item
    Tip 1 diyabetli adölesan bireylerde uyku kalitesi ve beslenme durumu arasındaki ilişkinin belirlenmesi
    (Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2019) Aslan, Büşra; Saka, Mendane
    Uyku, endokrin fonksiyonların ve glukoz metabolizmasının düzenlemesinde önemli bir role sahiptir. Çalışmalarda, Tip 1 diyabetli bireylerde beslenmenin yanı sıra uyku süresinin ve kalitesinin de kan glukoz değerlerini etkileyebileceği gösterilmiştir. Bu araştırma, Tip 1 diyabetli adölesanlarda uyku kalitesi ve beslenme durumu arasındaki ilişkiyi araştırmak amacıyla yapılmıştır. Çalışma, Kasım 2018-Şubat 2019 tarihleri arasında Erciyes Üniversitesi Mustafa Eraslan ve Fevzi Mercan Çocuk Hastanesi Pediatri Endokrinoloji polikliniğine başvuran 10-19 yaş arasındaki Tip 1 diyabetli adölesanlar üzerinde yapılmıştır. Bireylerin kişisel özellikleri, beslenme ve uyku alışkanlıkları anket formu ile yüz yüze görüşme yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Günlük enerji ve besin ögeleri alımını belirlemek için 3 günlük besin tüketim kaydı alınmış ve fiziksel aktivite durumları belirlenmiştir. Bireylere Pittsburgh Uyku Kalitesi Ölçeği (PUKİ) ve Epworth Uykululuk Ölçeği uygulanmıştır. Ayrıca bireylerin antropometrik ölçümleri alınmış ve biyokimyasal bulguları analiz edilmiştir. Tip 1 diyabetli bireylerin 33’ü kız (%43.4) ve 43’ü erkektir (%56.6). Bireylerin ortalama diyabet süresi 4.92±3.55 yıldır. Adölesanların enerji, karbonhidrat ve yağ alımları Türkiye Beslenme Rehberi 2015 önerilerinin altında, protein tüketimleri ise önerilerin üzerindedir. Bireylerin %59.2’si iyi uyku kalitesi %40.8’i kötü uyku kalitelerine sahiptir. Kötü uyku kalitesine sahip adölesanların iyi uyku kalitesine sahip olanlara göre daha yüksek miktarda yağ tükettiği saptanmıştır (p>0.05). İyi uyku kalitesine sahip olan Tip 1 diyabetli adölesanların kötü uyku kalitesine sahip olanlara göre daha uzun süre uyuduğu ve daha kısa sürede uykuya daldığı belirlenmiştir (p<0.05). İnsülin pompası kullanan bireylerin tamamı, karbonhidrat sayımı yapan bireylerin %81.8’i iyi uyku kalitesine sahiptir (p>0.05). İyi uyku kalitesine sahip adölesanların HbA1c, total kolesterol, LDL-kolesterol, trigliserid ve kan glukozu düzeyleri kötü uyku kalitesine sahip adölesanlardan daha düşüktür (p>005). Diyabet yaşı ve PUKİ skoru arasında negatif yönlü anlamlı bir korelasyon saptanmıştır (p<0.05). Uyku süresi ve bel çevresi, boyun çevresi, HbA1c düzeyi, bazal metabolizma hızı, fiziksel aktivite faktörü ve günlük enerji harcaması arasında negatif yönlü anlamlı bir korelasyon saptanmıştır (p<0.05). Sonuç olarak, Tip 1 diyabetli adölesanlarda uyku süresinin HbA1c’yi etkileyerek glisemik kontrolün bozulmasına yol açabileceği belirlenmiştir. Tip 1 diyabetli adölesanlarda beslenme ve insülin tedavisinin yanı sıra uyku süresi ve kalitesine de dikkat edilmelidir. Sleep has an important role in the regulation of endocrine functions and glucose metabolism. Studies have shown that the duration and quality of sleep, as well as nutrition, may affect blood glucose values in individuals with Type 1 diabetes. This study was carried out to investigate the relationship between sleep quality and nutritional status in adolescents with Type 1 diabetes. The study was conducted on 76 adolescents with Type 1 diabetes between 10-19 years old who consulted Erciyes University Mustafa Eraslan and Fevzi Mercan Children's Hospital Pediatrics Endocrinology Polyclinic between November and February in 2019. Personal characteristics, nutrition and sleep habits of individuals were determined using faceto- face interview method. In order to determine daily energy and nutrient intake, 3- day nutrient intake was recorded and physical activity status was determined. Pittsburgh Sleep Quality Scale and Epworth Sleepiness Scale were applied to individuals. In addition, anthropometric measurements were taken and biochemical findings were analyzed. 33 of the patients with type 1 diabetes are girls (43.4%) and 43 are males (56.6%). The mean duration of diabetes was 4.92 ± 3.55 years. Energy, carbohydrate and fat intakes of adolescents are below the recommendations of Turkey Nutrition Guide 2015, while the protein intake of adolescents is above the recommendations. 59.2% of the individuals had good sleep quality and 40.8% had poor sleep quality. It was also found that adolescents with poor sleep quality consumed higher amounts of fat than those with good sleep quality (p>0.05). It was found that adolescents with Type 1 diabetes who had good sleep quality were sleeping longer and fell asleep in less time than those with poor sleep quality (p<0.05). All individuals using insulin pumps, and 81.8% of the individuals who made a carbohydrate count, have good sleep quality. HbA1c, total cholesterol, LDL-cholesterol, triglycerides and blood glucose levels of adolescents with good sleep quality were lower than adolescents with poor sleep quality (p>005). The significant negative correlation was found between diabetes age and PSQI score (p<0.05). The significant negative correlation were found between sleep duration and waist circumference, neck circumference, HbA1c level, basal metabolic rate, physical activity factor and daily energy expenditure (p<0.05). As a result, sleep duration in adolescents with Type 1 diabetes may affect HbA1c and lead to impaired glycemic control. In adolescents with type 1 diabetes, sleep duration and quality should also be considered, as well as nutrition and insulin therapy.