Enstitüler / Institutes
Permanent URI for this communityhttps://hdl.handle.net/11727/1390
Browse
55 results
Search Results
Item Safety assessment of avionics large area display design(Başkent Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2025) Özden Saray, TutkuEnsuring the safety and reliability of avionics systems is critical for flight operations. Within the scope of this thesis, a comprehensive safety assessment of the Avionic Large Area Display (ALAD) equipment is conducted, focusing on its functional reliability and compliance with established aviation safety standards, specifically the FAA Advisory Circular AC 23.1309-1E and AC 25.1309-1B. The assessment employs multiple analytical methods, including Functional Hazard Assessment (FHA), Failure Modes, Effects, and Criticality Analysis (FMECA), Fault Tree Analysis (FTA) and Common Mode Analysis (CMA), to systematically identify and evaluate potential failure modes and their impacts. Quantitative risk analysis based on standardized failure rates enables determination of system reliability and safety integrity. Results indicate that the ALAD equipment meets the required safety targets, while also highlighting areas for potential design enhancements. This study provides a structured framework for early-stage safety evaluation of avionics display systems, contributing to improved flight safety. Uçuş operasyonlarında aviyonik sistemlerin emniyet ve güvenilirliğinin sağlanması kritik öneme sahiptir. Bu tez kapsamında, Aviyonik Geniş Alan Ekranı (ALAD) ekipmanının kapsamlı bir emniyet değerlendirmesi gerçekleştirilmiş olup, çalışmada özellikle işlevsel güvenilirliği ve FAA Danışma Genelgesi AC 23.1309-1E ile AC 25.1309-1B’de tanımlanan havacılık emniyet standartlarına uygunluğu ele alınmıştır. Değerlendirme sürecinde, potansiyel arıza türlerini ve bunların etkilerini sistematik olarak belirleyip incelemek amacıyla Fonksiyonel Tehlike Değerlendirmesi (FHA), Hata Türleri, Etkileri ve Kritikliği Analizi (FMECA), Hata Ağacı Analizi (FTA) ve Ortak Neden Analizi (CMA) gibi çeşitli analitik yöntemler kullanılmıştır. Standardize edilmiş arıza oranlarına dayalı nicel risk analizi, sistemin güvenilirliğinin ve emniyet bütünlüğünün belirlenmesine olanak sağlamaktadır. Elde edilen sonuçlar, ALAD ekipmanının gerekli emniyet hedeflerini karşıladığını, aynı zamanda tasarımda potansiyel iyileştirme alanlarını da ortaya koyduğunu göstermektedir. Bu çalışma, aviyonik ekran sistemlerinin erken aşamada emniyet değerlendirmesi için yapılandırılmış bir çerçeve sunarak uçuş emniyetine katkı sağlamaktadır.Item Development of a pre-screening test for the Identification of extracellular vesicles associated with breast cancer(Başkent Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2025) Coşar, BegümBreast cancer (BC) is the most common malignancy among women and represents a significant public health concern due to its high incidence and mortality rates. Although early diagnosis is critical for survival, most cases are not detected at the early asymptomatic stage. This underscores the need for rapid, low-cost, and field-applicable diagnostic methods. Tumor-derived extracellular vesicles (EVs), carrying proteins, nucleic acids, and lipids, are promising biomarkers for liquid biopsy (LB)-based diagnostics. Both antibodies and aptamers serve as specific recognition elements for EV detection. The aim of this thesis is to obtain a protein-based lateral flow assay (LFA) assay to be used for pre-screening screening for the detection of BC-associated EVs and comparison of aptamer-based LFA and antibody-based LFA systems. In this study, isolated EVs were characterized using transmission electron microscopy (TEM), flow cytometry, and quantitative methods. As a result of the quantitation, it was observed that the amount of EV (particles/mL) obtained from the plasma of BC patients was 123.3-793.3 times higher than the amount of EV obtained from the plasma of healthy volunteers. With this, epithelial cell adhesion molecule (EpCAM) expression, which was selected as a BC-related EV biomarker, was found to be 41.75-67.45 times higher in EVs obtained from plasma of BC patients compared to EVs obtained from plasma of healthy volunteers Optimization determined the following conditions for the aptamer-LFA: 25 pM thiolated aptamer for conjugation; streptavidin (SA)-biotin aptamer at a ratio of 1:10 for the test (T) and 1:4 for the control (C) lines; streptavidin (SA) concentrations of 0.4 mg/mL (T) and 0.2 mg/mL (C); optimal EV concentration 1.825 *108 particles/mL; and plasma volume of 120 pL. For the antibody-based LFA, optimal conditions were: 15 pg primary antibody for conjugation; 1.5 pg (T) and 0.25 pg (C) antibody for immobilization; EV concentration 2.28*107 particles/mL; and plasma volume 60 pL. Subsequently, EV surface proteins CD63 and EpCAM were targeted with biorecognition elements for visualization using gold nanoparticles (AuNPs), resulting in a prototype pre- screening kit capable of delivering rapid results with minimal sample requirements. The findings demonstrate that the system provides a fast, portable, and non-invasive pre- screening tool for BC. A patent application has been filed with the Turkish Patent and Trademark Office for the developed product (Application No: 2023/005372). This protein- based LFA system offers an economical and field-applicable alternative for early screening and could be adapted for other cancer types using different biomarkers. Meme kanseri, kadınlarda en sık görülen malignite olup, yüksek insidans ve mortalite oranları ile önemli bir halk sağlığı sorunudur. Erken tanı sağkalım açısından kritik olmasına rağmen, vakaların çoğu asemptomatik seyreden erken evrede yakalanamamaktadır. Bu durum, hızlı, düşük maliyetli ve saha koşullarına uygun tanı yöntemlerini gerekli kılmaktadır. Tümör kaynaklı ekstrasellüler veziküller (EV’ler), içeriklerindeki protein, nükleik asitler ve lipitler sayesinde likit biyopsi tabanlı tanı için umut verici biyobelirteçlerdir. Hem antikorlar hem de aptamerler, EV tespitinde özgül tanıma elemanları olarak kullanılmaktadır. Bu tezin amacı meme kanseri ile ilişkili EV'lerin tespiti için ön tarama amaçlı kullanılacak protein tabanlı yanal akış tahlili (lateralflow assay; LFA) testinin elde edilmesi ve aptamer- tabanlı LFA ve antikor-tabanlı LFA sistemlerinin karşılaştırmasının yapılmasıdır. Bu çalışmada, izole edilen EV’ler TEM, akış sitometrisi ve kantitatif yöntemlerle karakterize edilmiştir. Yapılan kantitasyon sonucunda meme kanseri hastalarının plazmalarından elde edilen EV miktarı (partikül/mL) sağlıklı gönüllü plazmalarından elde edilen EV miktarına göre 123.3-793.3 kat fazla olduğu görülmüştür. Bununla birlikte, meme kanseri hastalarının plazmalarından elde edilen EV’lerde ve sağlıklı gönüllü plazmalarından elde edilen EV’lere göre meme kanseri ilişkili EV biyobelirteçi olarak seçilen epitel hücre yapışma molekülü (EpCAM) ekspresyonu 41,75-67,45 kat arasında daha fazla bulunmuştur. Optimizasyon sonucunda aptamer-tabanlı LFA için koşullar; konjugasyon için 25 pM tiyollü aptamer, test (T) için 1:10 ve kontrol (C) çizgileri için 1:4 oranında streptavidin (SA)- biyotinli aptamer, immobilizasyon için test çizgisinde 0,4 mg/mL SA ve kontrol çizgisinde 0,2 mg/mL SA olarak belirlenmiştir. Kartuşa yüklenecek optimal EV konsantrasyonu 1,825x108 partikül/mL ve optimal plazma hacmi ise 120 pL’dir. Antikor-tabanlı LFA için ise optimal koşullar; konjugasyon için 15 pg primer antikor, immobilizasyon için test çizgisinde 1.5 pg ve kontrol çizgisinde 0,25 pg antikor olarak belirlenmiştir. Kartuşa yüklenecek optimal EV konsantrasyonu 2,28 *107 partikül/mL ve optimal plazma ise hacmi 60 pL’dir. Ardından, EV yüzeyindeki CD63 ve EpCAM proteinlerini hedefleyen biyotanıma elemanlarıyla altın nanoparçacıkları (AuNP) tabanlı görselleştirme yapılmış ve minimal örnekle hızlı sonuç veren bir ön tarama testi prototipi geliştirilmiştir. Bulgular, sistemin meme kanseri için hızlı, taşınabilir ve non-invaziv bir ön tarama aracı sunduğunu göstermektedir. Geliştirilen ürün için Türk Patent ve Marka Kurumu’na patent başvurusu yapılmıştır (Başvuru No: 2023/005372). Bu protein temelli LFA sistemi, ön tarama için kullanılabilecek ekonomik ve sahada uygulanabilir bir alternatif sunmaktadır. Tasarlanan ve kavram kanıtı gerçekleştirilen sistem farklı biyobelirteçlerle diğer kanser tiplerinde de uyarlanabilir.Item İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarından eğitim ve geliştirmenin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde örgütsel bağlılığın aracı rolü(Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2022) Gizem, Ergintürk Kahraman; Mehmet, ÇakarBu çalışma, insan kaynakları yönetimi uygulamalarından eğitim ve geliştirme faaliyetlerinin, çalışanların işten ayrılma niyetleri üzerindeki etkisinde örgütsel bağlılığın aracı rolünün belirlenmesi amacı için gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın ilk bölümünde, çalışmanın geneline ilişkin giriş bölümü sunulduktan sonra, çalışmanın ikinci bölümde tezin bağımlı değişkeni olarak işten ayrılma niyeti incelenmiştir. Akabinde insan kaynakları uygulamalarına değinilmiş olup, bu bölümde ise tezin bağımsız değişkeni olan insan kaynakları uygulamalarından eğitim ve geliştirme faaliyetlerine detaylıca yer verilmiştir. Çalışmanın dördüncü bölümünde tezin aracı değişkeni olan örgütsel bağlılıktan bahsedilmiştir. Dördüncü bölümü içinde yer alan örgütsel bağlılığı etkileyen faktörler alt başlığı altında ise, tezin düzenleyici değişkenleri olan ücret ve deneyime açıklık faktörlerine yer verilmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise tez çalışması sürecinde yapılan anketin sonuçlarından elde edilen verilere göre hipotezler kurulmuş ve yapılan istatistiksel hesaplamalarla hipotezlerin doğruluğu incelenmiştir. Araştırma için hazırlanan anket çalışması savunma sanayi sektöründe çalışan ve Ankara’da bulunan 460 beyaz yakalı işgörene Google Forms aracılığı ile iletilmiştir. Toparlanan cevaplarda 460 kişiden 352 kişinin örgütü tarafından bir eğitim programına tabi tutulduğu saptanmıştır. Bu kişilere yöneltilen soruların neticesinde alınan cevaplardan sonra araştırılan konu hakkında detaylı bulgular elde edilmiştir. This study was carried out to determine the mediating role of organizational commitment in the effect of training and development activities, one of the human resources management practices, on employees' turnover intentions. In the first part of the study, the introduction part is given. In the second part, intention to leave the job as an dependent variable of the thesis was examined. Subsequently, human resources practices were mentioned, and in this section, training and development activities from human resources practices, which are the independent variables of the thesis, are given in detail.In the fourth part of the study, organizational commitment, which is the mediating variable of the thesis, is included. In the fourth chapter, under the sub-title of factors affecting organizational commitment, wage and openness to experience factors, which are the regulatory variables of the thesis, are included. In the fifth chapter, hypotheses were established according to the data obtained from the results of the survey conducted during the thesis study and the accuracy of the hypotheses was examined with the statistical calculations made. The questionnaire for the research was sent to 460 employees in Ankara working in the defense industry sector via Google Forms. In the collected answers, it was determined that 352 people out of 460 were subjected to a training program by the organization. After the answers to the questions posed to these people, findings were obtained about the researched subject.Item Giuseppe Verdi’nin Nabucco ve La Battaglia di Legnano başlıklı ulusalcı operalarının italya’daki ‘Risorgimento’ sürecine etkilerinin incelenmesi(Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023) Nazlı Oya, Sümer; Mahmut Kamerhan, TuranOpera sanatı Romantik Dönemde kitle iletişim aracına dönüşmüş, tüm sosyal sınıfların bir araya gelmesine vesile olarak sosyal yaşamda sınıflar arası farkı bir bakıma kapamıştır. Ulus kavramının getirdiği ortak vizyonu ve hayalleri sahnede temsil yoluyla somutlaştırarak kitleye bir çeşit alternatif evren yaratmış, duygularını su yüzüne çıkarmaya neden olmuştur. Giuseppe Verdi’nin Nabucco ile La Battaglia di Legnano operaları da henüz siyasi birliğini tamamlayamamış İtalyan halkın bağımsızlık için harekete geçmesine vesile olmuştur. Tarihçiler, operanın tarihi anlamada ne gibi bir rolü olduğu sorusuna eğilirken müzikologlar opera eserlerinin ve temsillerinin sosyal ve tarihsel çerçevenin doğrudan etkisi altında yazıldığı görüşündedirler. Sanatın siyasi tarihteki önemli rolünü çözümleyebilmek için tarihçiler ile müzikologların birlikte çalışması gereklidir. Disiplinler arası araştırmada bulunmak, müziğin, opera metninin nelerden etkilendiğini, izleyici tarafından ne kadar ve ne yönde kabul gördüğünü, nerelerde temsillerinin yapıldığını, dönemin yönetimi ve politik gayelerini ortaya koymak bu rolü çözümleyebilmek için esastır. Operanın biçimsel özellikleri ve sembolizm, aktivistlerin kültürel nesneleri siyasallaştırarak yorum inşası ve dayatması için kullandığı kaynaklardan biridir. Risorgimento süreci de bu şekilde ilerlemiştir. The art of opera turned into a mass communication media in the Romantic Period. It closed the gap between classes in social life by conducive to the coming together of all social classes. By embodying the common vision and dreams brought by the concept of nation through representation on the stage, the opera created an alternative universe for the audience, causing their feelings to stir. Giuseppe Verdi's Nabucco and La Battaglia di Legnano operas aided the Italian people metaphorically, who had not yet completed their political union, to take action for their independence. While historians address the question of what role opera plays in understanding history, musicologists are more intrigued in if opera works and performances were written under the direct influence of social and historical context. In order to analyse the important role of art in political history, historians and musicologists should cooperate with their studies. It is essential to make interdisciplinary research, to reveal in what way and how much the music and the text are influenced by, in what way they are accepted by the audience, where they are represented, and to reveal the governance and political goals of the period. The formal features and symbolism of the opera are two of the resources that activists use to construct and impose interpretation by politicizing cultural objects. This is also how the Risorgimento process proceeded.Item Regulation of anger by writing: Usage of expression, problem solving and distraction strategies(Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023) Şahin, İrem; Akın Sarı, BurçinThe main purpose of this study was to examine the effects on anger regulation of emotion regulation strategies applied through writing tasks. In this respect, a scenario that would trigger the emotion of anger was created to be used in the experimental phase. Levels of anger regulation were then evaluated by examining the effects of expression, problemsolving, and distraction strategies applied through writing tasks on positive affect, negative affect, valence, and arousal values of emotion. In addition, the levels of effectiveness of these emotion regulation strategies were compared with each other. The sample of the study consisted of 152 female university students. The Positive and Negative Affect Scale, Emotion and Arousal Assessment Form, and Emotional Valence Form were used as data collection tools and the dataset was analyzed with IBM SPSS Statistics in accordance with the research questions and hypotheses. It was found that all three emotion regulation strategies had significant effects on negative affect and arousal. The most effective strategy for negative affect was distraction, while the least effective was expression. Finally, the most effective strategies for arousal were distraction and expression with problem-solving, and there was no significant difference between the effectiveness of these two strategies, while the least effective strategy was expression. All findings are discussed in light of the relevant literature.Bu çalışmanın temel amacı yazı yazma aracılığıyla kullanılan duygu düzenleme stratejilerinin öfke duygusunu düzenleme üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Bu doğrultuda öncelikle, deney aşamasında kullanılmak üzere öfke duygusunu tetikleyecek bir senaryo içeriği oluşturulmuştur. Ardından, yazı yazma aracılığıyla uygulanan ifade etme, ifade etmeyle beraber problem çözme ve dikkat dağıtma stratejilerinin pozitif duygulanım, negatif duygulanım, duygunun şiddeti ve hoşnutluk derecesi üzerindeki etkisi incelenerek öfke duygusunun düzenlenmesi değerlendirilmiştir. Ek olarak duygu düzenleme stratejilerinin etkililiği birbiriyle karşılaştırılmıştır. Araştırmanın örneklemini üniversite öğrencisi olan 152 kadın katılımcı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak Pozitif ve Negatif Duygulanım Ölçeği, Duygu ve Şiddet Formu ve Duygunun Hoşnutluk Formu kullanılmıştır. Elde edilen veri seti, araştırma sorularına ve hipotezlere uygun olarak SPSS programı ile analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre her üç duygu düzenleme stratejisinin de negatif duygulanım ve duygunun şiddeti üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğu görülmüştür. Son olarak, duygunun şiddeti için en etkili stratejiler dikkat dağıtma ve problem çözme olmuştur ve bu iki stratejinin etkililiği arasında anlamlı fark yokken en az etkili olan stratejinin ise ifade etme stratejisi olduğu görülmüştür. Elde edilen tüm bulgular alanyazın ışığında ele alınarak tartışılmıştır.Item Effects of Repair Techniques and Scarf Angles on Mechanical Performance of Composite Materials(2023) Karaduman, Beyza Naz; Elaldi, Faruk; https://orcid.org/0000-0003-0592-6868; AAG-5060-2019Today, composite materials, which have the advantage of strength and lightness ratio, have gained great importance especially in the aeronautical industry and automotive sector. With widespread use of composites, the repair of damages caused by external factors has also become an important research topic. In this study, the effects of different repair methods and scarf angles on the mechanical performance of the material were investigated. Scarf angles of 20 degrees, 30 degrees, and 45 degrees have been selected in order not to create too many scarf areas and to find a quick repair method. Also, a comparison of single scarf and double scarf repair was made to find a more robust solution. The samples were produced from carbon fiber prepreg and with the [45/0/90/0/45](2s) fiber orientation. Tensile, compression, and flexural (3-point bending) tests according to ASTM standards were applied to composite samples prepared with single scarf and double scarf repair configurations at different angles. The stress-strain curves obtained as a result of the tests showed that the specimens repaired at 20 degrees had the highest strength. In addition, it has been determined that the samples repaired with double scarf withstand higher forces compared to the samples repaired with single scarf at the same angle.Item Determining Prospective Teachers' Self-Efficacy Perception on Scientific Skills Via Pair-Wise Comparison Method(2014) Kart, Arife; Gelbal, SelahattinThe aim of this study is to determine the factors which are considered to be effective in self efficacy perceptions relating to scientific research skills of preservice teachers by using scalling through the pair-wise comparison methods. The study was carried out in fall 2012-2013 at Ankara University and Baskent University. The data of the study was collected from 180 preservice teachers who took scientific research methods course. According to the data obtained from the study, preservice teachers relating to scientific research skills, have the highest level of competence in self-efficacy perceptions in terms of data collection and reporting features, although they have the lowest competence in the analysis of data and identifying variables.Item Developing an Educational Material Based on The Needs and Health Literacy of Patients Receiving Radiotherapy and Their Relatives(2014) Ozdogan, P. Seref; Kav, S.; https://orcid.org/0000-0003-0361-7498; V-9745-2019Item Investigating The Effects of Poverty on Health and Quality of Life in Poor People Aged 65 and Over in Etimesgut District, Ankara(2014) Yilmaz, Fikriye; Celik, Cansu; Numanoglu Tekin, Rukiye; https://orcid.org/0000-0002-4884-3803; AAZ-4775-2020Introduction: The purpose of this research was to examine the effects of poverty on health and quality of life of poor people aged 65 and over in Etimesgut District, Ankara. Materials and Method: A questionnaire was administered to 116 people over the age of 65 who were deemed a priority group for assistance by the Etimesgut Social Assistance and Solidarity Foundation in Ankara. The questionnaire comprised questions related to socio-demographic characteristics, health status and health care utilization of elderly people, along with the World Health Organization Quality of Life Instrument-Older Adults Module. Research data were evaluated using the Chi-Square Test, Independent Samples T Test, One-Way Analysis of Variance, Mann-Whitney U Test and Kruskal-Wallis Test. Results: The average monthly income of the elderly participants was 168.94 +/- 54.67 Turkish liras and they lived completely under the poverty line determined for Turkey. However, it was found that women, illiterate participants and those receiving the old age pension were poorer, and of those whose income was below average, more delayed/did not seek help when they were ill. Statistical analysis revealed that total quality of life scores of participants aged 65-74 and literate participants were higher; the "social participation" scores of participants whose income was below average and those received an old-age pension were lower. Conclusion: Poverty has negative effects on the health status, health care utilization and quality of life of elderly people.Item Alleviation of Copper Induced Oxidative Damage and Genotoxicity in Tomato by Corchourus Olitorius and Urtica Pilulifera Extracts(2014) Iseri, Ozlem Darcansoy; Korpe, Didem Aksoy; Sahin, Feride Iffet; Haberal, Mehmet; https://orcid.org/0000-0001-7308-9673; https://orcid.org/0000-0002-3462-7632; AAC-7232-2020; AAJ-8097-2021