Krizlerin Ülke borsaları üzerine bulaşıcılık etkisi: 2015 Çin borsa krizi örneği

Abstract

Finans tarihi çıkışlar ve inişler, şişen-patlayan balonlar, coşkular, panikler, şoklar ve krizler arasında gidip gelmiştir. Schumpeter, kapitalist gelişmeyi iş döngüleriyle açıklamış ve krizin aslında “yaratıcı yıkım" olduğunu ileri sürerek krizin, kalkınmanın bir bedeli olduğunu ifade etmiş ve yaşanan finansal krizlerin, kapitalizmin doğasından kaynaklandığını ve bunun ilerleme ve büyüme sağlayan bir yöntem olduğunu belirtmiştir. Finansal krizler, finansal sistemin dışından değil içinden gelen şoklardır. 1930’lardaki Büyük Buhran, 1970’lerdeki büyük enflasyon dönemleri, 2008 subprime krizi, büyük çapta yok oluşların yaşandığı evrimsel süreçteki önemli kesintilerdir. İçinde bulunduğumuz şu dönemde de benzer süreçler yaşanmaktadır. Finansal krizler, meydana geldikleri ekonomi için gerçek maliyetler yaratırlar. Son yıllarda, yükselen piyasalardan kaynaklanan finansal krizler, uluslararası düzeyde yayılma eğilimi göstermiştir. Çünkü iki farklı ekonominin ticaret ve yatırım yoluyla ilişkili olması durumunda şoklar diğer ülkelerde de etkili olabilmektedir. Ayrıca finansal piyasalarda meydana gelen mali panikler, sürü davranışı1 etkisi ile diğer ülkelerin finansal piyasalarına kolaylıkla bulaşabilmektedir. Bu tez, ekonometrik bir model kullanarak finansal bulaşmanın varlığını tespit etmek üzere kanıt elde edilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma, 2015 yılındaki Çin Borsa çöküşünün seçili 8 ülke borsasına bulaşma etkisini DCC GARCH modeli ile analiz ederek bulaşmanın varlığını araştırmıştır. Yapılan çalışma sonucunda bulaşmaya ilişkin bulgular elde edilmiştir. Krizin gelişmekte olan ülkeler üzerinde etkisinin hemen gözüktüğü, gelişmiş ülkelerde ise bulaşmanın daha uzun vadede (90 günden sonra) etkisinin olduğu gözlenmiştir.The history of finance has fluctuated between ups and downs, inflated-bursting bubbles, enthusiasm, panic, shocks and crises. Schumpeter expressed capitalist development with business cycles and argued that the crisis is actually "creative destruction" and stated that the crisis is a cost of development, and stated that the financial crises arise from the nature of capitalism and that this is a method that provides progress and growth. Financial crises are shocks that come from within the financial system, not from the outside. The Great Depression in the 1930s, periods of great inflation in the 1970s, and the 2008 subprime crisis are significant interruptions in the evolutionary process of massive extinctions. Similar processes are taking place in the current period as well. Financial crises create real costs for the economy in which they occur. In recent years, financial crises which arise from emerging markets have tended to spread internationally. Because in a situation which two different economies are related through trade and investment; shocks can also be influential in other countries. In addition, financial panics in financial markets can easily infect the financial markets of other countries with the effect of herd behaviour1. This thesis was carried out to provide evidence to detect the presence of financial contagion using an econometric model. The study investigated the presence of contagion by analysing the contagion effect of the stock market crash of China in 2015 on the stock markets of 8 selected countries with the DCC GARCH model. As a result of the study, findings related to contamination were obtained. It has been observed that the impact of the crisis on the developing countries is immediate, while the contagion for developed countries is occurring in a longer period (after 90 days).