Kontrast madde nefropatisinin önlenmesinde statin tedavisinin etkinliğinin değerlendirilmesi

Abstract

Kontrast madde uygulanmasını takiben renal fonksiyondaki azalma hastane yatış döneminde ve uzun dönemde artmış morbidite ve mortalite ile ilişkilidir. Retrospektif birkaç klinik çalışmada statin tedavisinin koroner anjiyografi uygulanan hastalarda kontrast nefropatisini önleyebileceği gösterilmiştir. Prospektif bu çalışmada elektif koroner anjiyografi uygulanan hastalarda kontrast uygulanması sonrası farklı iki statin tedavi rejiminin renal fonksiyon üzerine etkilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya elektif koroner anjiyografi uygulanan 240 hasta 3 grupta dahil edildi. (Grup 1: Kontrol, Grup 2: Kronik statin tedavisi, Grup 3: Atorvastatin 40 mg/gün). Grup 3’deki hastalara atorvastatin 40 mg/gün koroner anjiyografiden 3 gün önce başlandı. Eşlik eden ciddi komorbiditeli, serum kreatinini ≥1.5 mg/dL olan ve antioksidan, nefrotoksik ajan veya diğer lipid düşürücü tedavi alan hastalar çalışmaya alınmadı. Tüm hastalar oral ve intravenöz hidrate edilerek aynı benzer düşük ozmolar kontrast ajana maruz kaldı. Serum kreatinin, serum sistatin C ve glomerül filtrasyon hızı (GFH) koroner anjiyografi öncesi ve sonrası 48. saatte değerlendirildi. GFH değerlendirmek amacı ile Cockcroft-Gault formülü kullanıldı. Hastaların ortalama yaşı 59.8 ± 9.7 yıl idi. 152’si (%63) erkek, 151’i (%63) hipertansif, 166’sı (%69) dislipidemik ve 69’u (%28) diyabetikti. Dislipidemi, miyokard infarktüsü ve koroner revaskülarizasyon öyküsü insidansı kronik statin tedavisi alan grupta (Grup 2), kontrol (Grup 1) ve atorvastatin 40 mg/gün (Grup 3) gruplarına göre daha fazla oranda saptandı (sırasıyla, p<0.001, p=0.005, p<0.001). Hidrasyon oranları ve koroner anjiyografide kullanılan kontrast ajan miktarları gruplar arasında farklılık göstermedi (p>0.05). Bazal serum kreatinin, serum sistatin C ve GFH değerleri gruplar arasında benzerdi. Koroner anjiyografi sonrasında serum kreatinin, serum sistatin C ve GFH değerleri istatistiksel olarak kronik statin (Grup 2) ve atorvastatin 40 mg/gün (Grup 3) gruplarında kontrol grubuna (Grup 1) göre kıyasla daha iyi saptandı. Kısa veya uzun dönem statin kullanımının elektif koroner anjiyografi yapılan hastalarda renal fonksiyonun bozulmasında koruyucu rolü olabilir.