Ortaklaşa davranışçı toplumların alt gruplarında profesyonel kimliğin konumu

Abstract

Bu çalışmada, köklerini yapısal simgesel etkileşimcilik bakış açısından alan sosyal kimlik kuramı ve kimlik kuramı temel alınmıştır. Profesyonellerin toplum için katkıları göz önüne alındığında profesyonellerin grup içinde yer alması, özellikle grubun merkezinde ve karar aşamalarında yer almasının, grupların ve toplumların gelişimi açısından önemli olduğu değerlendirilerek, profesyonellerin gruplardaki konumunun nerede olduğu, bu çalışmanın temel sorunsalını teşkil etmektedir. Ortaklaşa davranışçı toplum olarak nitelendirilen Türkiye’nin biri yatay ortaklaşa davranışçı, diğeri dikey ortaklaşa davranışçı olan iki alt grubu örneklem olarak alınmıştır. Yatay ortaklaşa davranışçı gruptan 306, dikey ortaklaşa davranışçı gruptan 309 olmak üzere toplam 615 katılımcıdan veri toplanarak analiz edilmiştir. Bu çalışmada, grup algısı Sosyal Kimlik Kuramının varsayımları doğrultusunda incelenerek, profesyonel kimliğin konumu hakkında öngörülen hipotezler sınanmış, üst karşıtlık ile ifade edilen kimliksizleşme değerleri ile grup içindeki konum, diğer bir ifadeyle, grubun merkezi veya çeperinde yer alma durumu irdelenmiştir. Profesyonellerin grup içindeki konumunda düzenleyici olduğu öngörülen grubun algılanan varlığı, iç grup türdeşlik algısı, ortak kimlik grubu algısı ve ortak bağ grubu algısı, çalışmanın örneklemi olan iki zıt grup üzerinde test edilmiştir. Sözü edilen iki grup, grubun algılanan varlığı, iç grup türdeşlik algısı, ortak kimlik grubu algısı, ortak bağ grubu algısı ve profesyonellik açısından karşılaştırılmıştır. Yatay ortaklaşa davranışçı alt grupta, profesyonellerin grubun merkezinde yer alacağı hipotezi, kimliksizleşmenin bir boyutu için reddedilmiş, iki boyutu için desteklenmiştir. Dikey ortaklaşa davranışçı grupta, profesyonellerin grubun çeperinde yer alacağı hipotezi, kimliksizleşmenin bir boyutu için reddedilmiş, iki boyutu için desteklenmiştir. Ayrıca bu çalışmada karşılaştırılan iki farklı grupta da profesyonelliğin grup içindeki konumu açıklama düzeyinin düşük olduğu tespit edilmiştir. Bu durum, sosyal kimlik kuramındaki diğer varsayımların, grup içindeki konumda daha etkili olduğu sonucuna götürerek sosyal kimlik kuramını destekler nitelikte katkı sağlanmıştır. Bu çalışmada nicel çalışmanın, öncesinde nitel çalışma yapılarak desteklenmesi ile gerçek gruplarla çalışılmasının, sosyal kimlik kuramına katkı sağladığı değerlendirilmiştir. This study is based on the theory of identity and social identity theory which takes its roots from the perspectives of structural symbolic interactionism. Due the contributions of professionals to the society, their taking part in a group, especially in its center and decision-making stages is important for the development of groups and societies. Therefore the research question for this study is the position of the professionals in the groups. Two subgroups of Turkey, described as a collectivist country, were considered as the samples of this study. One of these subgroups is horizontal collectivist and the other is the vertical collectivist. The data were collected from a total of 615 participants, including 306 participants from the horizontally collectivist group and 309 participants from the vertical collectivist group. In this study, the group perception was examined in accordance with the assumptions of Social Identity Theory and the hypotheses about the position of the professional identity were tested. The relationship between the meta contrast ratio which is denoted as depersonalization rate and the position in the group as being in the center or periphery was scrutinized. The predicted moderators of the relationship between professionalism and ingroup position as entitativity, ingroup homogeneity, common bond group perception and common identity group perception were tested in two opposite group samples of this study. The two groups were compared in terms of entitativity, ingroup homogeneity, common bond group perception and common identity group perception and professionalism. In the horizontal collectivist subgroup, the hypothesis that the professionals would be at the center of the group was rejected for one dimension of depersonalization and supported for two dimensions of depersonalization. In the vertical collectivist subgroup, the hypothesis that the professionals would take place in the periphery of the group was rejected for one dimension of depersonalization but supported for two dimensions. In this study, it was found that the variance explained the position of professionalism within the group was low in two different groups compared. This situation contributed to the social identity in that its other assumptions are more explanatory in determining ingroup position. The study further contributed to the social identity theory since its quantitative data were supported by prior qualitative study, and the sample was made up of real groups of individuals.