Psikolojik sözleşme algısının işten ayrılma niyetine etkisinde işe gömülülük ve alternatif iş olanaklarının rolü: savunma sanayinde bir araştırma

Abstract

Bu araştırmada; psikolojik sözleşme algısının işten ayrılma niyeti üzerine etkisi incelenerek, psikolojik sözleşme algısı ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkide işe gömülülüğün aracı ve alternatif iş olanaklarının düzenleyici rolünün olup olmadığını ortaya çıkarma amaçlanmıştır. Bahsi geçen değişkenlerin birbiri ile etkileşimlerini tespit etmek için kuramsal gerekçelere dayanılarak oluşturulmuş hipotezlerin test edilmesi hedeflenmiştir. Çalışmada araştırma yaklaşımı olarak nicel yöntem, desen olarak ise ilişkisel ve nedensel tarama kullanılmıştır. Kolayda örneklem metodu ile savunma sanayi sektöründe yer alan ilgili örgütlerden 471 çalışandan anket yöntemi ile veri toplanmıştır. Araştırmada SPSS 26.0, PROCESS 3.5 ve AMOS 29.0 yazılımları kullanılarak korelasyon, doğrulayıcı faktör, regresyon analizleri yapılmıştır. Bu araştırma kapsamında ortaya konulan kuramsal model görgül araştırma ile test edilmiştir. Araştırma değerlendirildiğinde; psikolojik sözleşme algısının işten ayrılma niyeti üzerine olan etkisi anlamlı ve negatif, işe gömülülüğün işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi de anlamlı ve negatif yöndedir. Psikolojik sözleşmenin işten ayrılma niyeti üzerine etkisinde işe gömülülüğün kısmi aracılık rolü vardır. Psikolojik sözleşme algısının işten ayrılma niyetine etkisinde alternatif iş olanaklarının düzenleyici etkisi vardır. Bu bağlamda elde edilen bulguların, yazında önemli bir kuramsal boşluğu dolduracağına, araştırmacılara, yöneticilere, çalışanlara ve uygulamacılara faydalı olarak yeni bakış açıları kazandıracağına inanılmaktadır. Through this study; By examining the effect of psychological contract perception on intention to leave, it is aimed to reveal whether there is a mediator role of job embeddedness and alternative job opportunities have a regulatory role in the relationship between psychological contract perception and intention to leave. It is aimed to test the hypotheses based on theoretical grounds in order to determine the interactions of the mentioned variables with each other. In the study, quantitative method was used as a research approach, and relational and causal scanning was used as a design. Data were collected by survey method from 471 employees from the related organizations in the defense industry with the convenience sampling method. Through the study, correlation, confirmatory factor and regression analyzes were performed using SPSS 26.0, PROCESS 3.5 and AMOS 29.0 software products. The theoretical model put forward within the scope of this research has been tested with empirical research. When the research is evaluated; The effect of psychological contract perception on intention to leave is significant and inverse, correspondingly the effect of job involvement on intention to leave is significant and inverse. With the findings obtained within the scope of the study, job embeddedness has a partial mediating role in the effect of psychological contract on turnover intention. Alternative job opportunities have a moderating effect on the effect of psychological contract perception on turnover intention. It is believed that the findings obtained in this context will fill an important theoretical gap in the literature and will provide useful new perspectives to researchers, managers, employees and practitioners.