Ebeveynlerin empati düzeylerinin farklılıklara açıklık ile ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ebeveynlerin empati düzeylerinin farklılıklara açıklık eğilimleri üzerindeki etkisini incelemektir. Günümüz toplumlarında artan çok kültürlü yapı ve toplumsal çeşitlilik, bireylerin farklılıklara karşı geliştirdikleri tutumları daha da önemli hâle getirmektedir. Bu bağlamda, bireyin sosyal dünyaya olan açıklığı, büyük ölçüde erken dönemde edinilen sosyal öğrenme deneyimlerine ve özellikle aile ortamındaki duygusal etkileşimlere dayanmaktadır. Empatik ebeveynlik tutumlarının, çocuklarda sosyal farkındalık, hoşgörü ve kültürel duyarlılık gibi yönelimlerin gelişimini desteklediği düşünülmektedir. Araştırma ilişkisel tarama modeli ile desenlenmiş, 2024–2025 eğitim-öğretim yılında Türkiye'de özel ve devlet ilkokullarına devam eden çocukların ebeveynlerinden oluşan 235 kişilik örneklem grubuyla yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak Empati Düzeyi Belirleme Ölçeği ile Miville-Guzman Evrensellik-Farklılık Yönelimi Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler korelasyon ve regresyon analizleri ile değerlendirilmiştir. Araştırma bulguları, ebeveynlerin empati düzeyleri ile farklılıklara açıklık düzeyleri arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Regresyon analizleri, empati düzeyinin farklılıklara açıklığın anlamlı bir yordayıcısı olduğunu göstermiştir. Demografik değişkenler açısından yalnızca eğitim düzeyinin farklılıklara açıklık üzerinde anlamlı bir etkisi bulunurken, yaş, cinsiyet ve gelir değişkenleri anlamlı bir farklılık göstermemiştir. Bu sonuçlar, empati becerilerinin yalnızca kişilerarası ilişkileri değil; aynı zamanda toplumsal çeşitliliğe yönelik tutumları da şekillendirdiğini göstermektedir. Bulgular, aile temelli psikolojik danışma ve ebeveyn eğitim programlarının, kapsayıcı ve çok kültürlü bir toplum yapısının gelişimine katkı sağlayabileceğine işaret etmektedir. The aim of this study is to examine the effect of parents’ empathy levels on their tendencies toward openness to diversity. In contemporary societies characterized by increasing multicultural structures and social diversity, individuals’ attitudes toward differences have gained greater importance. In this context, openness to the social world is largely shaped by early social learning experiences, particularly the emotional interactions within the family environment. It is assumed that empathic parenting practices support the development of orientations such as social awareness, tolerance, and cultural sensitivity in children. The study was designed using a relational survey model and conducted with a sample group of 235 parents whose children were enrolled in public and private primary schools in Turkey during the 2024–2025 academic year. The Empathy Quotient and the Miville-Guzman Universality-Diversity Scale were used as data collection instruments. The obtained data were analyzed through correlation and regression techniques. The findings indicated that parents’ empathy levels were positively and significantly associated with their openness to diversity. Regression analyses showed that empathy significantly predicted openness to diversity. Among demographic variables, only educational level had a significant effect on openness to diversity, while age, gender, and income level did not show meaningful differences. These results demonstrate that empathy skills shape not only interpersonal relationships but also individuals’ attitudes toward social and cultural diversity. The findings provide important insights for family-based psychological counseling practices and parent training programs, emphasizing the potential contribution of empathic parenting to the development of an inclusive and multicultural society.