Menepoza girmiş kadınların beslenme durumları ile fiziksel aktivite ve beslenme bilgi düzeylerinin belirlenmesi

Abstract

Menstruasyonun bitiĢi olarak kabul edilen menopoz; kadınların hormonal, fizyolojik ve psikolojik değiĢiklikler yaĢadığı bir dönemdir. Bu çalıĢma yaĢları 45- 80 yıl arasında olan 100 menopoz tanısı almıĢ kadın üzerinde yürütülmüĢtür. Bireylerin beslenme alıĢkanlıkları, beslenme bilgi düzeyleri, antropometrik ölçümleri, biyoelektriksel impedans analizi ile vücut bileĢimleri, besin tüketim durumları ve fiziksel aktivite düzeyleri saptanmıĢtır. Beslenme bilgi düzeyini belirlemek amacıyla bireylere 20 soru sorulmuĢtur. Beslenme bilgi puanı 16-20 arasında olanlar iyi, 10-15 arasında olanlar orta, 10‟un altında olanlar ise kötü olarak değerlendirilmiĢtir. Bireylerin menopoz öncesi ağırlık ortalamaları 62.5±9.00 kg, Ģu anki ağırlık ortalamaları 71.9±11.02 kg olarak belirlenmiĢ ve aradaki farklılık istatistiksel olarak önemli bulunmuĢtur (p<0.05). Beden Kütle Ġndeks (BKĠ) ortalaması 28.6±4.16 kg/m2, bel çevresi ortalaması 87.3±7.61 cm, kalça çevresi ortalaması 106.0±7.88 cm, bel/kalça oranı ise 0.8±0.49 cm olarak belirlenmiĢtir. Vücut yağ oranı ortalama %36.6±4.18, yağsız vücut kütlesi 44.5±6.47 kg, vücut su oranı %45.1±3.67 olarak saptanmıĢtır. Menopoz dönemi süresince bireylerin %63‟ünde en yaygın semptom sıcak basmasıdır. Menopoz süresi ile menopoza iliĢkin semptomlar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir iliĢki belirlenememiĢtir. Bireylerin menopoz süresi ile antropometrik ölçümleri ve vücut analizi arasındaki iliĢki incelendiğinde sadece vücut su oranı ile menopoz süresi arasında önemli negatif bir iliĢki saptanmıĢtır (r=-0.210, p=0.036). Sigara ve alkol kullanma alıĢkanlıkları olan ve olmayan bireylerde menopoz yaĢ ortalamaları arasında istatistiksel yönden anlamlı bir farklılık bulunmamıĢtır (p>0.05). Fiziksel aktivite yapan ve yapmayan bireylerin menopoz yaĢ ortalamaları ile menopoz döneminde yaĢadığı semptomlar arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık bulunmamıĢtır (p>0.05). Fiziksel aktivite yapan ve yapmayan bireylerin BKĠ grupları arasındaki fark istatistiksel açıdan önemli bulunmuĢtur (p<0.05). ÇalıĢmaya katılan bireylerin %44‟nün düzenli öğün tüketmediği ve sıklıkla öğle öğününü atladıkları (%37) saptanmıĢtır. Bireylerin beslenme bilgi puanlarının ortalaması 17.4±1.93‟dür ve %86‟sının beslenme bilgi puanı 16-20 arasında, %14‟ünün ise 10-15 arasında olduğu belirlenmiĢtir. Beslenme bilgi puanı 10‟un altında olan birey bulunmamaktadır. Beslenme bilgi iv düzeyi 16-20 arasında olanların BKĠ ortalaması 28.34±3.70, bilgi düzeyi 10-15 arasında olanların ise 30.28±6.24 olarak saptanmıĢ ve iki ortalama arasındaki fark istatistiksel olarak önemli bulunmuĢtur (p=0.000). Beslenme bilgi düzeyi arttıkça ara öğün tüketimi artmıĢtır (p=0.002), beslenme bilgi düzeyi arttıkça bel çevresi (p=0.006), BKĠ (p=0.002), kalça çevresi (p=0.034), yağsız vücut kütlesi (p=0.002) ve vücut yağı (p=0.036) azalmıĢtır. Sonuç olarak, menopozlu kadınlarda beslenme bilgi düzeyi arttıkça antropometrik ölçümler ve vücut bileĢiminde azalma belirlenmiĢtir.