Koklear implant kullanıcısı çocuklarla normal işiten çocukların akran ilişkileri ve depresif belirti düzeylerinin karşılaştırılması

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı, koklear implant (Kİ) kullanıcısı çocuklarla normal işiten çocukların akran ilişkileriyle depresif belirti düzeylerini karşılaştırmak, ayrıca Kİ kullanan çocukların akran ilişkileri ve depresif belirti düzeyleri ile ilişkili faktörleri incelemektir. Gereç ve Yöntemler: Yaşları 48-76 ay arasındaki normal işiten 35 ve Kİ kullanıcısı 35 akranı kontrol ve çalışma grubuna dahil edilmiştir. Çocukların akran ilişkileri, okul öncesi öğretmenleri tarafından Ladd ve Profilet Çocuk Davranış Ölçeği (ÇDÖ) ile değerlendirilmiştir. ÇDÖ'nün yapısını altı alt ölçek oluşturmaktadır. Bunlar; akranlarına karşı saldırganlık, akranlarına karşı olumlu sosyal davranışlar gösterme, akranlarına karşı asosyal davranışlar gösterme, akranları tarafından dışlanma, kaygılı-korkulu olma ve aşırı hareketliliktir. Aynı zamanda, çocukların depresif belirti düzeyleri, çocukların ebeveynleri tarafından Çocuk Depresif Belirti Ölçeği (ÇDSÖ) kullanılarak değerlendirilmiştir. Bu ölçek sekiz alt ölçekten oluşmaktadır. Bunlar; sosyal uyum, bilişsel süreçlerde bozulma, bedenselleştirme, kayıp-ayrılık endişesi, nesnel gerçekliğe uyumsuzluk, ilkel kaygı, dürtüsellik ve yıkıcılıktır. Bulgular: Analizler, kaygılı-korkulu olma (p=0.015), bilişsel süreçlerde bozulma (p=0.000), yıkıcılık (p=0.001) ve toplam depresif belirti (p=0.002) puanlarında çalışma ve kontrol grubu arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğunu göstermiştir. Ancak, akranlarına karşı saldırganlık (p=0.095), olumlu sosyal davranışlar gösterme (p=0.082), asosyal davranışlar gösterme (p=0.966), akranları tarafından dışlanma (p=0.505), aşırı hareketlilik (p=0.254), sosyal uyum (p=0.131), bedenselleştirme (p=0.445), kayıp-ayrılık endişesi (p=0.200), nesnel gerçekliğe uyumsuzluk (p=0.507), ilkel kaygı (p=0.181), dürtüsellik (p=0.211) puanları çalışma ve kontrol grubunda anlamlı farklılık göstermemiştir. Korelasyon analizleri; işitme kaybı teşhis yaşı, implant uygulanma yaşı ve işitsel rehabilitasyonla akran ilişkileri, depresif belirti düzeyleri arasında anlamlı ilişki olduğunu göstermiştir (p<0.05). Sonuç: Kİ kullanıcısı çocuklar normal işiten çocuklara göre daha yüksek kaygılı-korkulu olma, bilişsel süreçlerde bozulma, yıkıcılık ve toplam depresif belirti puanları gösterirken, diğer alt ölçekler Kİ kullanan çocuklar ve normal işiten akranları arasında benzerlik göstermiştir. İşitme kaybının daha erken yaşta tespit edilmesi, erken koklear implant uygulaması, işitsel rehabilitasyon programlarına daha erken başlama yaşı daha iyi akran ilişkileri ve daha düşük depresif belirti düzeyleri ile ilişkili bulunmuştur. Bu bulgular; Kİ kullanımının işitme kaybı bulunan çocukların akran ilişkileri ve depresif belirti düzeyleri üzerinde yararları olduğunu, ancak Kİ’lerin tek başına yeterli olmadığı yönündeki mevcut bilgileri desteklemektedir. Kİ kullanımının yanı sıra, işitme kaybı teşhis yaşı, implant uygulanma yaşı ve işitsel rehabilitasyonla ilgili faktörlerin de dikkate alınması gerekmektedir. Objective: The purposes of this study are to compare peer relationships and depressive symptom levels in children with cochlear implant (CI) and their normal hearing peers and also to investigate the factors associated with peer relationships and depressive symptom levels in children using CI. Material and Methods: Thirty-five children with normal hearing and thirty-five children with CI between the ages of 48 and 76 months were included in the control group and study group. Children’s peer relationships became rated with the Ladd and Profilet Child Behavior Scale (CBS) by their pre-school teachers. Six subscales constitute the structure of the CBS: Aggressive with peers, prosocial with peers, asocial with peers, excluded by peers, anxiousfearful, and hyperactive. At the same time, children’s depressive symptom levels were rated using the Child Depressive Symptom Scale (CDSS) by their parents. This scale consists of eight subscales: Aggression, social adaptation, loss-separation anxiety, primitive anxiety, impulsivity, deterioration in cognitive processes and somatization. Results: The analyses showed that there were statistically significant differences between anxious-fearful (p=0.015), deterioration in cognitive processes (p=0.000), aggression (p=0.001) and total depressive symptom scale (p=0.002) scores of the study group and the control group. However, there were no statistically significant differences between aggressive with peers (p=0.095), prosocial with peers (p=0.082), asocial with peers (p=0.966), excluded by peers (p=0.505), hyperactive (p=0.254), social adaptation (p=0.131), loss-separation anxiety (p=0.200), primitive anxiety (p=0.181), impulsivity (p=0.211), and somatization (p=0.445) scores of the study group and the control group. The correlation analyses showed that significant association between the age of diagnosis of hearing loss, age of implantation, and aural rehabilitation with peer relationships, depressive symptoms (p<0.05). Conclusion: Children with CI showed higher anxious-fearful, deterioration in cognitive processes, aggression, and total depressive symptom scores than normal hearing children, whereas other subscales were similar between children using CI and normal hearing peers.Earlier age when hearing loss was detected, early cochlear implantation, and earlier beginning to the rehabilitation programs are associated with better peer relations and lower depressive symptom levels. These findings add to the existing knowledge that CIs for children with hearing loss have benefits on peer relations and levels of depressive symptoms, having a CI alone is not sufficient. In addition to the use of CI, factors related to the age of diagnosis of hearing loss, age of implantation, and aural rehabilitation should be also taken into consideration.