Kısa dönem statin ve ezetimib tedavilerinin sağlıklı bireylerde ayak bileği brakiyal indeks, yüksek sensitif C reaktif protein ve karotid intima media kalınlığına etkilerinin karşılaştırılması

Abstract

Ateroskleroz, gelişmiş ülkelerdeki en sık mortalite ve morbidite sebebidir. Son dönemde, geleneksel risk faktörlerinin yanında, bazı inflamatuvar belirteçlerin de ateroskleroz gelişimi ve klinik seyir konusunda prognostik önemi olabileceği gösterildi. Bu belirteçler arasında, özellikle yüksek duyarlılıkta C reaktif protein(hsCRP) ön plana çıkmıştır. Öte yandan, Hidroksimetil glutaril koenzim-a(HMG Co-A) redüktaz inhibitörleri, aterosklerozun ilerlemesini engellemektedirler. Bu ilaçların, inflamasyonu engelleyici etkileriyle, CRP düzeylerini düşürdüklerini de gösterilmiştir. Barsaktan kolesterol emilimini engelleyen ezetimib ise nispeten yeni bir kolesterol düşürücü ajandır. Periferik arter hastalığının invazif olmayan tanısında, alt ekstremite ve üst ekstremite sistolik kan basınçlarının oranlanması mantığına dayanan ayak bileği brakiyal indeks(ABİ) kullanılmaktadır. Subklinik aterosklerozun tanısında kullanılan bir diğer tanı yöntemi de , karotis intima media kalınlığıdır (KİMK). Bu çalışmada, ezetimib, simvastatin ve bu ilaçların kombinasyonunun lipid parametrelerine, ABİ değerlerine ve KİMK progresyonuna etkisini değerlendirmeyi amaçlandı. Çalışmaya, Kasım 2006 ile Mayıs 2007 tarihleri arasında, Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Ankara Hastanesi’nde dislipidemi tanısı ile HMG Co-A redüktaz inhibitörü kullanma endikasyonu konan ve bilinen aterosklerotik hastalığı olmayan bireyler dahil edildi. Hastalar 3 gruba ayrıldı: ilk gruba tek başına 10 mg/gün ezetimib, 2. gruba tek başına 40 mg/gün simvastatin, 3. gruba ise bu iki ilacın kombinasyonu verildi. Hastaların bazal kolesterol, kreatin kinaz, hsCRP, alanin aminotransferaz (ALT) ve aspartat amino transferaz (AST) değerleriyle ABİ ve KİMK incelemeleri yapıldı. Söz konusu ilaçlar başlandıktan 6 hafta sonra kan değerleri tekrarlanan hastalara tedavinin 3. ayı sonunda bazal incelemelerin tamamı tekrarlandı. Bazal hasta karakteristikleri tüm gruplar için benzerdi. Grupların hepsinde, 6 hafta sonunda total kolesterol ve düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) kolesterol değerlerinde bazal değerlere göre anlamlı düşüşler saptandı ve 3. ay sonunda da bu değerlerin korunduğu görüldü. Hiçbir grupta, yan etki sebebiyle ilacı bırakan hasta olmadı. Yüksek duyarlılıkta CRP düzeyleri, bazale göre 6. hafta ve 3. ay sonunda, ezetimib grubunda anlamlı değişiklik olmazken, simvastatin ve ezetimib simvastatini kombine alan grupta 6. hafta sonunda CRP düzeylerinde anlamlı düşüşler saptandı ve bu değerlerin 3. ay sonunda da korunduğu görüldü. Karotis intima media kalınlığı, tedavi altında, 3. ay sonunda hiçbir grupta anlamlı olarak değişmedi. Ayak bileği brakiyal indeks değerlerinde ise ezetimib ve simvastatin gruplarında 3 ay sonunda anlamlı değişiklik olmazken, ezetimib simvastatini kombine alan grupta ABİ değerlerinin anlamlı olarak arttığı bulundu. Sonuçta, tüm gruplarda tedavi ile kolesterol parametrelerinde olumlu değişiklikler saptandı. Ezetimib grubunda CRP değerleri değişmezken, simvastatin ve kombine grupta, anlamlı ve benzer CRP düşüşleri kaydedildi. Sadece ezetimib simvastatin kombine alan grupta ABİ değerlerinde artış saptandı ve bunun da ezetimibin, simvastatinin endotel üzerindeki olumlu etkilerini arttırması ile ilişkili olabileceği düşünüldü.