Profesyonel futbolcuların ve profesyonel voleybolcuların beslenme bilgi düzeyleri, kafein alımları ve vücut kompozisyonları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

Abstract

Sporcuların üst düzey egzersiz performansına ulaşabilmeleri için, antrenman ve beslenme arasında güçlü bir etkileşim vardır ve beslenme bilgisi, besin alımı ve vücut kompozisyonu gibi değiştirilebilir faktörlerin olumlu yönde etkilenmesi amaçlanmaktadır. Bu çalışma; profesyonel futbolcuların ve profesyonel voleybolcuların beslenme bilgi düzeylerinin karşılaştırılması, besin tüketim durumlarının belirlenmesi, kafein alımları ve vücut kompozisyonları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amacıyla planlanmıştır. Aralık 2019 - Mart 2020 tarihleri arasında Türkiye Futbol Federasyonu 1. Lig’de yer alan bir futbol kulübünde oynayan profesyonel 19 futbolcu ve Türkiye Voleybol Federasyonuna bağlı iki farklı voleybol takımında bulunan profesyonel 24 voleybolcu olmak üzere 18-35 yaş arası toplam 43 erkek sporcu üzerinde yapılmıştır. Katılımcılara; sosyodemografik özellikleri, genel özellikleri, beslenme alışkanlıkları ve kafein alım miktarlarının belirlenebilmesi amacıyla anket formu uygulanmıştır. Enerji ve besin ögesi alımlarının değerlendirilmesi amacıyla sporcuların 1 günü antrenman, 1 günü maç günü ve 1 günü antrenmansız güne denk gelecek şekilde peş peşe 3 günlük besin tüketim ve fiziksel aktivite kayıtları yüz yüze görüşme tekniği ile alınmıştır. Antropometrik ölçümleri ve vücut kompozisyonları araştırmacı tarafından saptanmıştır. Katılımcıların beslenme bilgi düzeyleri Sporcu Beslenme Bilgisi Ölçeği (SBBÖ) ile belirlenmiştir. Futbolcuların ve voleybolcuların SBBÖ ortalama toplam puanları 68 puan üzerinden sırasıyla 23.57±4.64 ve 17.29±8.20 puan olarak bulunmuştur (p<0.05) ve katılımcıların tümünün sporcu beslenmesi konusunda “zayıf bilgi” düzeyine sahip olduğu belirlenmiştir. Futbolcuların ve voleybolcuların toplam kafein alımı sırasıyla ortalama 295.47±69.73 mg ve 347.53±238.62 mg olarak saptanmıştır (p>0.05). Futbolcuların kafein tüketimleri ile vücut ağırlığı arasında negatif; vücut yağ yüzdesi ve vücut yağ kütlesi arasında ise pozitif yönde bir ilişki olduğu; voleybolcuların kafein tüketimleri ile vücut ağırlığı, vücut yağ kütlesi ve vücut yağ yüzdesi arasında negatif yönde bir ilişki olduğu belirlenmiştir (p>0.05). Futbolcuların antrenman, maç ve izin günü enerji, karbonhidrat ve yağ alımları voleybolculara göre daha yüksek bulunmuştur (p<0.05). Hem futbolcularda hem voleybolcularda enerjinin protein ve yağdan gelen yüzdesinin yüksek olduğu saptanmıştır. Futbolcuların A vitamini, E vitamini, tiamin, riboflavin, folat, C vitamini, B6 ve B12 vitamini, potasyum, kalsiyum, magnezyum, fosfor, demir ve çinko alımları voleybolculara göre daha yüksek bulunmuştur. Futbolcuların antrenman günü mikro besin ögesi alımlarının DRI önerilerine göre yeterli veya yüksek olduğu saptanırken, maç günü kalsiyum alımının, izin günü folat, kalsiyum ve magnezyum alımlarının yetersiz olduğu belirlenmiştir. Voleybolcuların antrenman, maç ve izin günü tiamin, folat, C vitamini, potasyum, kalsiyum ve magnezyum alımının yetersiz olduğu belirlenmiştir. B12 vitamini, fosfor, demir, çinko günlük tüketiminin, hayvansal kaynaklı besin tüketiminin yüksek düzeyde olmasının bir sonucu olarak önerilerin üzerinde olduğu saptanmıştır. Futbolcuların ve voleybolcuların besin grupları tüketimlerinin Türkiye Beslenme Rehberi (TÜBER) önerilerine göre değerlendirmesinde; genel olarak süt grubu, balık, kurubaklagil/yağlı tohum, tahıl grubu ve sebze-meyve grubu tüketimlerinin yetersiz olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak bu çalışma; futbolcuların ve voleybolcuların beslenme bilgisi yetersizliğini gidermek ve bu alandaki bilgilerini arttırmak, beslenme alışkanlıklarını olumlu yönde etkilemek ve buna bağlı olarak sportif performanslarını iyileştirmek için adımlar atılması gerektiğini göstermektedir ve bu sonuçlar yeni çalışmalar ile desteklenmelidir. There is a strong relation between training and nutrition for athletes to achieve a high level of exercise performance and nutritional knowledge, is aimed to affect modifiable factors such as food intake and body composition positively. The aim of this study was to compare the nutritional knowledge levels of professional footballers and professional volleyball players, to determine their nutritional status, and to evaluate the relationship between caffeine intake and body composition. It was conducted on a total of 43 professional male athletes aged 18-35, 19 professional football players who played in a football team of Turkish Football Federation 1. League between the dates December 2019 – March 2020 and 24 professional volleyball players from two different volleyball teams of Turkish Volleyball Federation. A questionnaire was applied to the participants in order to determine their sociodemographic characteristics, general characteristics, dietary habits and caffeine intake. In order to evaluate the energy and nutrient intake, the athletes' 1 day on training, 1 day of match day and 1 day off training records were obtained by face to face interview technique for 3 consecutive days of food consumption and physical activity. Anthropometric measurements and body compositions were determined by the researcher. Nutritional knowledge levels of the participants were determined by Turkish version of the Nutrition for Sport Knowledge Questionnaire (NSKQ). The average NSKQ score of footballers and volleyball players was found as 23.57 ± 4.64 and 17.29 ± 8.20 points, respectively, over 68 points (p<0.05) and it was determined that all of the participants had a “weak knowledge” level about sports nutrition. Total caffeine intake of footballers and volleyball players was on avarage found as 295.47 ± 69.73 mg and 347.53 ± 238.62 mg, respectively (p> 0.05). A negative relationship between football players' caffeine consumption and body weight and a positive relationship between footballers' body fat percentage and body fat mass has been found and it has been determined a negative relationship between volleyball players caffeine consumption and body weight, body fat mass and body fat percentage (p> 0.05). Energy, carbohydrate and fat intake of footballers on training, match and off days were found to be higher than volleyball players (p <0.05). It is determined that the percentage of energy coming from protein and fat is high in both footballers and volleyball players. Football players' intake of vitamin A, vitamin E, thiamine, riboflavin, folate, vitamin C, B6 and B12, potassium, calcium, magnesium, phosphorus, iron and zinc were higher than volleyball players. It was determined that the intake of micronutrients on the day of training was sufficient or high according to the Dietary Reference Intake Level (DRI) recommendations, while the intake of calcium on the day of the match and folate, calcium and magnesium intake on their off day were insufficient. It was determined that the intake of thiamine, folate, vitamin C, potassium, calcium and magnesium was insufficient on the day of training, match and off day of volleyball players. As a result of the high daily consumption of vitamin B12, phosphorus, iron, and zinc, food consumption from animal origin was found to be above the recommendations. When food groups consumption of football players and volleyball players evaluated suggestions of the Turkey Dietary Guidelines (TÜBER), it was determined that the consumption of milk group, fish, legume / oilseed, cereal group and vegetable-fruit group in general was insufficient. Consequently, this study is used to overcome the nutritional deficiencies of footballers and volleyball players and to increase the need in this field, to positively affect their eating habits and accordingly to improve their sports performance.