Acil servis başvurusunda nötropenik oldukları tespit edilen hastaların değerlendirilmesi: On yıllık tek merkez deneyimi

Abstract

Nötropeni, periferik kanda dolaşan segmentli nötrofillerin ve bantların mutlak sayısında azalmayı ifade eder. Çocuklarda nötropeni izlenirken öncelikle hastanın tıbbi öyküsünün dikkate alınması gerekmektedir. Nötropeninin şiddeti, süresi ve nedeni enfeksiyon riski ile birlikte, uygun tedavi yaklaşımının belirlenmesinde çok önemlidir. Çalışmamızda çocuk acil servis klinik pratiğinde nötropeniye en uygun yaklaşımın ve nötropenik hastalar için en doğru yönetimin ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışmaya, Başkent Üniversitesi Ankara Hastanesi Çocuk Acil Servisine 2013-2023 tarihleri arasında başvuran, <1 yaş ve kan tablosunda ANC değeri <1000/mm3,  1 yaş ve ANC değeri <1500/mm3 olan toplam 475 hasta dahil edildi. Hastaların tıbbi kayıtları retrospektif olarak tarandı. Demografik özellikler, nötropeninin etiyolojik faktörleri, uygulanan tedaviler ve tedavi yanıtları incelendi. Hastaların %58.7’inde hafif nötropeni, %32.8’inde orta nötropeni ve %8.4’ünde ağır nötropeni mevcuttu. Elli iki (%11) hasta <1 yaş, 423 (%89) hasta 1 yaş idi. Hastaların 187’sinde (%39.3) sık enfeksiyon öyküsü, 37’sinde (%7.7) ilaç kullanımı öyküsü vardı. Hastaların %71’inde ateş yüksekliği mevcuttu. Hastaların %34.95’ine viral üst solunum yolu enfeksiyonu, %21.05’ne viral pnömoni, %2.7’sine bakteriyel pnömoni tanısı konduğu görüldü. En sık tespit edilen patojenlerin virüsler olduğu ve virüsler arasında da en sık İnfluenza virüsünün izole edildiği saptandı. Yatış kararı daha çok ağır nötropenik hastalara verilirken; oral antibiyotikle ayaktan tedavinin (%54.2) daha çok hafif nötropenik hastalarda tercih edildiği tespit edildi. Dokuz hastaya malignite teşhisi konuldu. Hastaların mortalite oranı %0.4, tam iyileşme oranı %51 olarak bulundu. Kronikleşme 7 (%1.4) hastada görüldü. Çocuk acil servislerinde bakteriyel etkenleri dışlamak için kültür taramalarının yapılması, doğru antibiyotik başlanması açısından oldukça önemlidir. İzole nötropeni saptanan ve klinik olarak iyi görünen hastalarda şiddetli bakteriyel enfeksiyon riski düşüktür ve bu hastalarda agresif tedaviye gerek yoktur. Daha çok viral etkenlerin sebep olduğu bilinen nötropenin tedavisinde akılcı antibiyotik kullanımı doğru bir yaklaşım olacaktır. Neutropenia refers to a decrease in the absolute number of segmented neutrophils and bands circulating in peripheral blood. When monitoring neutropenia in children, the patient's medical history should be taken into consideration. The severity, duration and cause of neutropenia, together with the risk of infection, are crucial in determining the appropriate treatment approach. In our study, we aimed to reveal the most appropriate approach to neutropenia and the most appropriate management of neutropenic patients in emergency department practice. A total of 475 patients who were admitted to the Pediatric Emergency Department of Başkent University Ankara Hospital between 2013 and 2023, who were <1 year of age and had ANC value <1000/mm3 in the blood table, and who were  1 year of age and had ANC value <1500/mm3 were included in the study. Medical records of the patients were retrospectively reviewed. Demographic characteristics, etiologic factors of neutropenia, treatments administered and treatment responses were analyzed. Mild neutropenia was present in 58.7%, moderate neutropenia in 32.8% and severe neutropenia in 8.4% of the patients. Fifty-two (11%) patients were <1 year old and 423 (89%) patients were 1 year old. 187 (39.3%) patients had a history of frequent infections and 37 (7.7%) patients had a history of drug use. Fever was present in 71% of the patients. Viral upper respiratory tract infection was diagnosed in 34.95%, viral pneumonia in 21.05% and bacterial pneumonia in 2.7% of the patients. Viruses were the most frequently detected pathogens and influenza virus was the most frequently isolated virus. While the decision to hospitalize was made mostly for severe neutropenic patients, outpatient treatment with oral antibiotics (%54.2) was preferred mostly for mild neutropenic patients. Malignancy was diagnosed in nine patients. The mortality rate was 0.4% and complete recovery rate was 51%. Chronicization was seen in 7 (1.4%) patients. In pediatric emergency departments, culture screening to exclude bacterial agents is very important in terms of correct antibiotic initiation. In patients with isolated neutropenia who appear clinically well, the risk of severe bacterial infection is low and aggressive treatment is not needed in these patients. Rational antibiotic use will be the right approach in the treatment of neutropenia, which is known to be mostly caused by viral agents.