Türkiye’de bir çimento fabrikası için anfis yöntemi ile CO2 emisyonu miktarı tahminine bağlı finansal yük analizi

Abstract

Sanayileşme ile birlikte artan sera gazı emisyonları, küresel ısınmanın başlıca sebeplerinden biri haline gelmiş; bu bağlamda çimento sektörü, yüksek enerji tüketimi ve yoğun proses ve termal kaynaklı emisyonları nedeniyle dikkat çeken alanlardan biri olmuştur. Bu çalışma, Türkiye'de faaliyet gösteren bir çimento fabrikasına ait tarihsel karbon emisyon verilerini temel alarak, 2025 yılı ikinci altı aylık dönemine ait karbondioksit (CO₂) emisyon tahminlerini üretmek ve bu tahminler doğrultusunda karbon vergisi politikalarının sektöre olası etkilerini değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, Uyarlamalı Ağ Tabanlı Bulanık Çıkarım Sistemi (Adaptive-Network Based Fuzzy Inference Systems - ANFIS) tahmin modeli kullanılarak gelecek dönem CO₂ salınımları bulunmuştur. Bulunan bu tahmin sonuçlarının ekonomik yansımaları incelenmiştir. Yapılan bu çalışma gelecek çalışmalar için bir altlık oluşturabilir ve benzer çalışmalar için karşılaştırılabilir veri oluşturmaktadır. Avrupa Birliği (AB)’nin Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) ve Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (Carbon Border Adjustment Mechanism - CBAM) gibi güncel politikalar dikkate alınarak, Türkiye’nin henüz uygulamaya geçirmediği karbon fiyatlandırma mekanizmalarının uygulanması durumunda bir çimento fabrikasında oluşabilecek finansal yükler ortaya konmuştur. Çalışma, sektöre özgü veri kullanımı sayesinde özgün bir örnek teşkil etmekte ve Türkiye’de bir fabrikada karbon yönetimi politikalarına geçiş sürecine yönelik önemli girdiler sunmaktadır.Increasing greenhouse gas emissions due to industrialization have become one of the primary causes of global warming; in this context, the cement sector has become a sector attracting attention due to its high energy consumption and intensive process and thermal emissions. This study was conducted to generate CO₂ emission projections for the second half of 2025, based on historical carbon emission data from a cement factory operating in Türkiye, and to assess the potential impact of carbon tax policies on the sector based on these projections. The study used the ANFIS forecasting model to estimate future CO₂ emissions. The economic implications of these results were examined. This study can serve as a basis for future research and provide comparable data for similar studies.Considering current policies such as the European Union's (EU) Emissions Trading System (ETS) and CBAM, the study demonstrates the financial burdens that could arise on a cement factory if carbon pricing mechanisms, which Turkey has not yet implemented, are implemented. The study provides a unique example through the use of sector-specific data and offers important insights into the transition process to carbon management policies at a Turkish factory.