Bulut tabanlı digital doz takip yazılımıyla kurumsal diyagnostik referans seviyelerinin belirlenmesi ve bilgisayarlı tomografide radyasyon doz optimizasyonu

Abstract

Çalışmamızın amacı bilgisayarlı tomografi (BT) incelemelerinde radyasyon dozunun standart bir hale getirilmesi ve optimizasyonu amacıyla referans bir değer olarak kullanılan diyagnostik referans seviyelerinin (DRS) belirlenmesidir. BT görüntüleme yöntemleri içerisinde en önemli iyonizan radyasyon kaynaklarından biridir. Son yıllarda BT tetkik sayısı oldukça artmış, artan radyasyon maruziyeti ile doz optimizasyonu oldukça önemli bir konu haline gelmiştir. DRS radyasyon doz miktarının düşürülmesinde oldukça etkili, iyi oluşturulmuş ve uzun yıllardır geniş çapta kabul görmüş bir kavramdır. Birçok ülkede belirli aralıklarla DRS düzeyleri yayınlanmaktadır. Çalışmamızda Türkiye’de ilk defa bulut tabanlı dijital doz takip yazılımı kullanılarak kurumsal DRS değerleri belirlenmiştir. Çalışmamızda kurumumuzdaki 5 radyoloji ünitesindeki 8 adet BT cihazı kullanılmıştır. İlk aşamada radyasyon doz ölçümlerindeki olası hataları ortadan kaldırmak için BT cihazlarının kalibrasyonları ve validasyonları yapılmıştır. İkinci aşamada BT cihazlarında BT doz değerlerini içeren veriler dijital bulut tabanlı bilgisayar yazılımı kullanılarak toplanmıştır. 12 ay boyunca toplanan bu verilerden tanımlayıcı istatistikler yapılmış ve her bir tetkik ve cihaz için ayrı ayrı 25., 50. ve 75. persentil (yüzdelik) DLP (Dose Length Product), CTDIvol (Computed Tomography Dose Index volume) değerleri hesaplanmıştır. Her bir merkezdeki 75. persentil DLP, CTDIvol değerleri her bir tetkik için merkeze özgü/lokal DRS değeri olarak, ayrıca tüm merkezlerdeki veriler birleştirilerek kurumsal DRS değerleri belirlenmiştir. Çalışmamızın oldukça sık kullanılan BT’de, radyasyon dozuyla ilişkili riskin belirlenmesi, tanıya yönelik karar destek sistemlerinin daha güvenli kullanımına büyük katkı sağlayacağına ve toplum sağlığını korumaya yönelik önemli bir adım olacağına inanıyoruz. The aim of this study is to identify the diagnostic reference levels (DRL) that are used as the reference value for the standardization and optimization of the radiation dose on computed tomography (CT) examinations. CT is one of the most important sources of ionizing radiation. The number of CT scans has increased dramatically in recent years. Dose optimization has become a critical issue with increasing radiation exposure. The DRL is well-established and has been widely accepted for many years. It is highly effective in decreasing radiation dose. DRL levels are published periodically in many countries. In our study, institutional DRL for CT were established for the first time in Turkey with cloud-based digital dose-tracking software. 8 CT scanners in 5 different radiology units in our institute were used. At the initial stage, CT scanners were calibrated and validated with phantom studies to eliminate the possible errors in the radiation dose measurements. In the second stage, data were collected by using a digital cloud-based software. Descriptive statistical analyses were performed. 25th, 50th and 75th percentiles of DLP, CTDIvol values were calculated according to examinations and CT scanners. At the same time, 75th percentile of the DLP and CTDIvol values obtained from each center were determined as the DRL value. Determination of the risk associated with radiation dose in CT, which is frequently used in medical imaging, will greatly contribute to the safer use of diagnostic decision support systems and will be an important step towards protecting the public health.