Fen Bilimleri Enstitüsü / Science Institute
Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/11727/1392
Browse
4 results
Search Results
Item Böbrek nakil başarısının izlenmesi için bir karar destek aracı(Başkent Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2019) Arısoy, Suna; İç, Yusuf TanselOrgan nakli son yıllarda oldukça gelişen bir tedavi yöntemi haline gelmiştir. En yaygın olarak gerçekleştirilen organ nakilleri ise böbrek ve karaciğer naklidir. Böbrek nakli kadavradan ya da canlı vericiden sağlanabilmektedir. Türkiye’de kadavra vericinin azlığından kaynaklı olarak daha çok canlı vericiden nakil sağlanmaktadır. Nakil işleminin başarılı olarak gerçekleşmesinden sonra hastanın ameliyat sonrası rutin kontrolleri büyük önem taşır. Aksi halde nakil sonrası organ kayıpları görülebilmektedir. Bu noktada hastanın bilinçli davranıp rutin testleri, ölçümleri yaptırması ve doktoru ile temasta kalması gerekmektedir. Bu çalışmada, canlı vericiden böbrek nakli gerçekleştirmiş hastaların nakil sonrası böbrek başarısı incelenmiştir. Bu amaçla Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ve Tercihlerin İdeal Çözüme Yakınlık Derecelerine Göre Sıralanması Tekniği (TOPSIS) ile çok ölçütlü karar verme modeli oluşturulmuştur. Hastaların test sonuçlarında zaman içerisinde meydana gelen iyileşmeler ve kötüleşmeler doğrultusunda hastaların bireysel bazda durumlarının izlenebileceği bir model ortaya konmuştur. Modelde en kritik nokta nakil sonrası rutin testlerinin ağırlıklandırılmasıdır. Bu sebeple kriter ağırlıklandırma işlemi için nefroloji alanında uzman doktorların görüşlerinden faydalanılmıştır. Bu ağırlıklandırmalar AHP ve TOPSIS modellerine girdi olarak verilerek hasta durumlarının nakil sonrası belirli periyotlarla değerlendirilebileceği bir model önerilmiştir. Organ transplantation has become a highly developed treatment method in recent years. The most common organ transplants are kidney and liver transplantation. Renal transplantation can be obtained from cadaver or live donor. Due to a shortage of cadaveric donor in Turkey, live donor kidney transplant is done more. After the successful transplantation, the patient's routine postoperative controls have great importance. Otherwise, organ losses may occur after transplantation. At this point, the patient should act consciously and have routine tests. Additionally, the patient should stay in contact with his doctor. In this study, the renal success of patients who underwent renal transplantation from a live donor was investigated. For this purpose, multi-criteria decision making model was developed by using the Analytic Hierarchy Process (AHP) and Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS) methods. In line with the improvements and deterioration of the patients' test results over time, a performance evaluation model has been put forward in which patients can be evaluated. The most critical point in the model is the weighting of the after transplantation routine tests. For this reason, the opinions of specialists in the field of nephrology were used for criterion weighting. These weightings were given as input to AHP and TOPSIS models and patient conditions were evaluated after transplantation period.Item Kalder kalite çemberi ve kaizen ödül değerlendirme sürecinin iyileştirilmesi: Çok ölçütlü karar verme uygulaması(Başkent Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2019) Albayrak, Neslişah; Keçeci, BarışBu çalışmada Türkiye Kalite Derneği (KalDer) Ankara Şubesi’nin 2008 yılından bu yana firmalarda sürekli iyileştirme faaliyetlerini ve ekip çalışmalarını desteklemek adına uyguladığı Kalite Çemberleri ve Kaizen Ödül Süreci incelenmiştir. Değerlendirici kararlarının ödül puanlaması üzerinde ve sıralamada hangi etkilere sahip olduğu araştırılmıştır. Değerlendirmelerin, değerlendiriciler arası farkları azaltacak şekilde matematiksel metodlarla desteklenmesi için çok ölçütlü karar verme (ÇÖKV) teknikleri uygulanmıştır. Çalışmada 2018 yılında ödüle başvuran 13 Kobetsu Kaizen ekibi ve 2017 yılında ödüle başvuran 7 Kobetsu Kaizen ekibinin verilerinden yararlanılmıştır. Kriter ağırlıklarının belirlenmesinde AHP metodu kullanılmıştır. Ödül sıralamasında ise AHP-GRA ve AHP-TOPSIS bütünleşik olarak kullanılarak sonucunda duyarlılık analizleri de uygulanmıştır. Geometrik ortalama kullanılarak yapılan sıralamalarda değerlendiricilerin puanlamalarının, sıralamaları değiştirdiği gözlemlenmiştir. Değerlendiricilerin yüzyüze gerçekleştirdiği uzlaşım toplantısında uygulanan yöntemin matematiksel metoda göre yapıldığında farklı sonuçlar vereceği ve dolaylı olarak ödül sıralamasını etkileyeceği söylenebilir. Duyarlılık analizi sonucunda ise GRA ve TOPSIS yöntemleri kriter üstünlükleri ile değil de uzaklık bazlı çalıştıklarından sıralamalarda değişiklikler meydana gelmiştir. In this study, Quality Circles and Kaizen Award process is inspected. This award process has been organized by Turkish Society for Quality (KalDer) Ankara Branch since 2008 to support the continuous improvement activities and teamwork within the companies.The effects of evaluaters decisions’ on award scoring and ranking are observed. Multi-criteria decision making techniques are applied to support the assessment of mathematical methods to reduce the differences caused by the evaluaters. The data of 13 Kobetsu Kaizen teams which applied for 2018 award and 7 Kobetsu Kaizen teams which applied for 2017 award, are used. The AHP method is used to determine the criteria weights. In the award ranking, AHP-GRA and AHP-TOPSIS are used as integrated and sensitivity analyzes are performed. It is observed that the final ranking is changed with the use of geometric mean in the calculations. It can be said that the method applied by the evaluators in face to face meeting will give different results, then applied according to the mathematical method and indirectly affect the award ranking. As a result of the sensitivity analysis, since the GRA and TOPSIS are rather than criteria based but distance based methods, changes are occured.Item Finansal oranları kullanarak bankaların performanslarının değerlendirilmesi(Başkent Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2018) Pehlivan, Esra; İç, Yusuf Tansel2001 yılında yaşanan ekonomik kriz Türk Bankacılık Sektöründe önemli yapısal değişikliklerin yaşanmasını beraberinde getirmiştir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu kurulmuş ve bankaların yapısal olarak güçlenmelerine ilişkin bir takım düzenlemeler hayata geçirilmiştir. Gerçekleştirilen yapısal düzenlemeler bankaların öz sermaye yapısını güçlendirmekle birlikte aynı zamanda bankacılık sisteminin Türkiye Ekonomisindeki yerini de sağlamlaştırmıştır. Doğal olarak bu süreç içerisinde bankaların karlılıkları ve performansları da artırmıştır. Bu çalışmada, Türkiye'de faaliyet gösteren ticari bankaların en önemli performans göstergeleri olan finansal oranlar kullanılarak 2001-2017 yılları arasında performans gelişimleri incelenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP)’yle bir çok ölçütlü karar verme modeli oluşturulmuş ve bankaların finansal oranları doğrultusunda sıralanmalarının gerçekleşebileceği bir performans değerlendirme modeli ortaya konmuştur. Modelde en kritik nokta hem finansal oranların ağırlıklandırılması, hem de finansal oranlara göre bankaların gösterdikleri performansın puanlanmasıdır. Kriter ağırlıklandırma işlemi için bankacılık sektöründeki uzmanların görüşlerinden faydalanılmıştır. Ticari bankaların her bir finansal oranının puanlandırılmasında ise kartiller dikkate alınarak ve doğrusal normalizasyon işlemi uygulanarak iki farklı yöntem kullanılmıştır. Her iki yöntemle elde edilen bulgular AHP modeline girdi olarak verilerek banka sıralamaları yıllara göre değerlendirilmiş, bankaların performanslarındaki değişimler nedenleri ile analiz edilmeye çalışılmıştır. The economic crisis experienced in 2001 brought about significant structural changes in the Turkish Banking Sector. The Banking Regulation and Supervision Agency (BRSA) has been established and a number of regulations regarding the structural strengthening of banks have been put into practice. These structural arrangements reinforced banks and their equity structure and secured the place of the banking system into Turkey’s economy. Naturally, the profitability and performance of the banks have also increased during this period. In this study, performance improvements between the years 2001-2017 have been studied regarding the most important performance indicators using the financial ratios of commercial banks operating in Turkey. For this purpose, a multi-criteria decision-making model has been established with the Analytical Hierarchy Process (AHP) method and a performance evaluation model has been put forward in which banks can be ranked according to their financial ratios. The most critical point in the model is the weighting of financial ratios as well as the scoring of the banks according to their performances. The criterion weighting process was based on the opinions of experts in the banking sector. Two different methods have been used in the scoring of financial ratios of commercial banks, taking into account the quartiles and applying linear normalization process. Findings obtained by both methods were given as input to the AHP model and bank rankings were evaluated according to years and the reasons of the performance changes of the banks were tried to be analyzed.Item Küçük ve orta ölçekli firmalar için dış ticaret performans faktörlerinin değerlendirilmesi: Ankara ivedik osb için bir durum analizi(Başkent Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2016) Apaydın, İrem; İç, Yusuf TanselÜlkemizde son on yılda gerçekleşen ekonomik gelişmelere paralel olarak dış ticaret hacmi ve bağlantılı olarak cari işlemler dengesindeki açık günümüzde ülkemizin en önemli ekonomik unsurlarından biri haline gelmiştir. Özellikle ülkemizin ihracat potansiyelinin teklonoji yoğun ürünlere odaklandırılmasıyla dış ticaret açığının ve dolayısıyla cari işlemler açığının kapatılması en öncelikli hedeflenlerden bir tanesidir. Bu doğrultuda tez kapsamında Ankara ivedik organize sanayi bölgesinde faaliyet gösteren firmalara uygulanmış olan anketlerden elde edilen veriler kullanılarak özellikle küçük ve orta ölçekli firmaların ihracat yeteneklerini geliştirmeleri konusunda hangi faktörlerin önemli olduğu belirlenmeye çalışılmıştır. Bu doğrultuda firmaların gelecekteki ihracat potansiyellerini artırmada öncelik vermeleri gereken unsurların ortaya konması hedeflenmiştir.