Türkiye'de İşgörme Anlayışı: Tanımı ve Boyutları

Abstract

Emik bir yaklaşımın benimsendiği bu çalışmada öncelikle yeni bir kavram olan işgörme anlayışının tanımı yapılmakta, benzer kavramlardan farkları ortaya konmakta ve Türk İşgörme anlayışının temellerini oluşturduğu öne sürülen tarihsel ikilem üzerinde durulmaktadır. Daha sonra bu tarihsel ikilem çerçevesinde işgörme anlayışını tanımlamak amacıyla oluşturulan işgörme profili ve bu profilin yapısal geçerliliğini test etmek üzere gerçekleştirilen araştırma sonuçlarına yer verilmektedir. Gerçekleştirilen faktör analizi sonuçları çalışanların işgörme anlayışına ilişkin yöresel algılamalarının 5 ana boyut çerçevesinde tanımlanabileceğini göstermektedir. Bu boyutların ikisi batı kaynaklı (profesyonel, akılcı işgörme anlayışı) diğer üçü ise yerel kaynaklı değerlerden (statü odaklı, mistik kökenli ve riyaya dayalı işgörme anlayışları) oluşmaktadır. Gerçekleştirilen korelasyon analizi sonuçları ise batı ve yerel kaynaklı değerlerin iki farklı kültürü tanımlandığını açıkça ortaya koyarken çalışmanın temel varsayımlarını da doğrulamaktadır.

Using an emic approach, authors first defined a new concept named as work mentality. Depending upon historical analysis authors have come to the conclusion that current Turkish Work Mentality has a dilemmatic nature. Within the framework of this historically rooted dilemma, the authors in an attempt to formulate an operational definition and achieve a high level construct validity of the concept, prepared a profile of 58 values and tested it on 439 subjects. The findings of factor analysis showed that the respondents’ perception of work mentality in their region could be defined by making use of five major dimensions. Two of these dimensions are western oriented (professional and rational work mentality). The other three are purely indigenous and named as status oriented, mystical and hypoctratic work mentality. As expected, correlation analysis indicated that western and indigenous values in accordance with the dilemmatic nature of the concept, are the products of two distinct cultures.