Browsing by Author "Göbel, Pınar"

Now showing 1 - 2 of 2

Ebeveynlere verilen beslenme eğitiminin çocukların besin seçimine etkileri
(Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü, 2016) Göbel, Pınar; Ercan, Aydan
Bu çalışmada, ebeveynlere belirli aralıklarla verilen farklı içerikteki sağlıklı beslenme eğitimlerinin, ebeveynlerin beslenme bilgi düzeylerine olduğu gibi, hem ebeveynlerin hem de ebeveynlerini örnek alan çocuklarının besin tüketimi üzerine etkilerinin saptanması amaçlanmıştır. Çalışma Ankara İli Yenimahalle İlçesi Batıkent Semti’nde bulunan bir okul öncesi eğitim kurumunda gerçekleştirilmiştir. Çalışma Ekim 2014-Ocak 2015 tarihleri arasında, 20 ebeveyn (12 anne ve 8 baba) ile 25 çocuk üzerinde yürütülmüştür. Ebeveynlere 2014 yılının Ekim ve Aralık aylarında, 2015 yılının Ocak ayında, her eğitim ortalama 60 dakika olmak üzere toplamda 3 kez eğitim verilmiştir. Eğitim konuları; sağlıklı beslenme, çocuklarda sağlıklı beslenme ve beslenmede sık sorulan sorular olarak belirlenmiş, tüm eğitimler interaktif olarak yapılmış sunum ile görsel olarak da desteklenmiştir. Ebeveynlere, ilk eğitimden başlayarak her eğitim için geldiklerinde, temel beslenme bilgilerini içeren bir beslenme bilgi testi hem eğitim öncesinde hem de eğitim sonrasında uygulanmıştır. Ebeveynlere ailelerin sosyo-demografik özellikleri, beslenme durumları ile kendilerinin ve çocuklarının beslenme alışkanlıklarını içeren bir anket formu uygulanmış olup ayrıca kendilerinin vücut ağırlığı ve boy uzunluğu beyana dayalı olarak alınmıştır. Ebeveynlerden her eğitim sonrasında kendilerinin ve çocuklarının 3’er günlük (1 günü hafta sonuna gelecek şekilde) besin tüketim kayıtlarını tutmaları istenmiştir. Çocukların vücut ağırlığı ve boy uzunluğu okul kayıtlarından alınmıştır. Çocukların okul besin tüketimleri kayıtlarını öğretmenlerinin tutması istenmiştir. Çalışmada, ebeveynlerin beslenme bilgi testi sorularına verdikleri doğru cevap sayıları her üç eğitim için karşılaştırıldığında; hem anne hem baba hem de genel toplamda ilk test ve son test arası tüm değerlendirmeler istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Her üç eğitimin çocukların BKİ sınıflandırmasına etkisine bakıldığında, ilk eğitimde BKİ’ye göre zayıf 3 çocuk var iken, üçüncü eğitimin sonunda BKİ’ye göre zayıf olan çocuk sayısı 2 olarak, ilk eğitimde BKİ’ye göre normal olan 10 çocuk var iken, üçüncü eğitimin sonunda BKİ’ye göre normal olan çocuk sayısı 12 olarak belirlenmiştir. İlk eğitimde BKİ’ye göre 5 şişman çocuk var iken, üçüncü eğitimin sonunda BKİ’ye göre 4 şişman çocuk olduğu belirlenmiştir. Üç eğitim için alınan besin tüketim kayıtları karşılaştırıldığında, çocukların başta protein, posa, çoklu doymamış yağ asidi, C vitamini, kalsiyum ve demir olmak üzere birçok besin ögesi alımlarının anlamlı şekilde arttığı belirlenmiştir. Çocukların ilk eğitimde demir alımlarının Türkiye’ye Özgü Beslenme Rehberi önerilerinin altında kalmasına karşın, 3. eğitimin ardından çocukların demir alımının önerilerden yüksek olduğu, posa alımlarının artmasına karşın üçüncü eğitimin sonunda da önerilerin altında kaldığı görülmüştür. Üç eğitim dönemi boyunca çocukların besin gruplarına göre tüketim değişikliklerine bakıldığında; çocukların süt ve süt ürünleri tüketiminde artış saptanmış olup, bu artış istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (p=0.003). Çocukların kek, pasta, bisküvi çeşitleri tüketimlerinde ise 3 eğitim dönemi boyunca izlenen azalma istatistiksel olarak da önemli bulunmuştur (p=0.000). Ebeveynlerden erkeklerin enerji, karbonhidrat, A vitamini ve fruktoz (artan meyve tüketimi kaynaklı) alımlarının eğitimlerin etkisiyle her üç eğitim sonuçları karşılaştırıldığında olumlu yönde değiştiği belirlenmiştir (p=0.030;p=0.472). Eğitimlerin erkeklerin beslenme davranışlarına etkisinin kadınlardan yüksek olduğu belirlenmiştir. Ebeveynlerin beyaz ekmek tüketiminin 3 eğitim dönemi sonunda azaldığı, sebze tüketimi ve bitkisel çay tüketimlerinin ise arttığı belirlenmiştir. Bu değişimler istatistiksel olarak da önemli bulunmuştur (p=0.046; p=0.002). Sonuç olarak; ebeveynlere verilen beslenme eğitimleri sonrasında ebeveynlerin beslenme bilgi düzeylerinde anlamlı artışlar olduğu, bu bilgiyi kendi besin seçimlerinde yeterince kullanamasalar da çocuklarının beslenmelerinde daha sağlıklı seçimler yaptığı görülmüş olup özellikle erken çocukluk döneminde çocuğa sahip ebeveynlere sağlıklı beslenme eğitimlerinin verilmesinin önemli olacağı düşünülmektedir. In this study, it was aimed assess the various trainings about healthy diet given to parents on regular basis in terms of their effects on dietary knowledge of the parents, on the diets of the parents and the children who take their parents as model. The study was carried out in a preschool education institution located in Ankara Province, Yenimahalle Town, Batıkent District. 20 parents (12 mothers and 8 fathers) and 25 children were included in the study which was carried out between October 2014 and January 2015. The parents were trained for 3 three times (In October and December 2014 and in January 2015) in total and each training session lasted for approximately 60 minutes. The themes of the trainings were; healthy diet, healthy diet of the children, and frequently asked questions in nutrition. All trainings were performed interactively and were also supported with visual presentations. From the very first training, the parents were subjected to a basic dietary knowledge test before and after each training session. The parents were asked to fill in a survey form including information about the socio-demographic properties of their families, their dietary situations and the dietary habits of themselves and their children and they were also asked to state their bodyweight and height. After each session, the parents were instructed to log down the dietary behaviours of themselves andtheir children every 3 days (1 day will be Saturday or Sunday). The bodyweight andheight information of the children were collected from the school records. The teachers were instructed to log down the children’s dietary behaviours at school. The three training sessions were compared in terms of the number of the correct answers given by the parents to the questions of the dietary knowledge test.All the assessments from the very first test to the final test were observed to be statistically significant concerning the mothers, the fathers and also the general total. The assessment of the effect of the three sessions on the BMI classification of the children showed that; whereas there were 3 thin children in the first training session in terms of the BMI, there were 2 thin children at the end of the third session. There were 10 children in normal standards in the first training session whereas at the end of the third session, there were 12 children in normal standards in terms of the BMI. There were 5 fat children in the first training session whereas at the end of the third session, there were 4 fat children in terms of the BMI. The comparison of the food consumption logs kept for the three sessions showed that; particularly protein, fibre, polyunsaturated fatty acid, C vitamini, calcium and iron consumption of the children increased significantly. It was observed that; while the iron intake of the children remained below the recommended values of the Turkish Dietary Guide at the first training session, after the 3rd session, iron intake of the children was above the recommended values and whereas their fibre intake increased at the end of the 3rd session, it was still below the recommendations. Considering the children’s dietary behaviour changes observed in different food groups throughout the three training sessions; there was a statistically significant increase in milk and dairy product consumptions of the children (p=0.003). The decrease observed in cake, biscuit and suchlike consumptions of the children throughout the three training sessions were also statistically significant (p=0.000). When the male parents were compared in terms of the results of the trainings on their energy, carbohydrate, A vitamini and fructose (due to arising amount of fruit consumption) intake, a positive change was observed (p=0.030; p=0.472). The trainings affected the dietary behaviours of the male subjects morethan the female subjects. At the end of the three training sessions, white bread consumption of the parents decreased whereas vegetable and herbal tea consumption increased. These changes were also statistically significant (p=0.046; p=0.002). In conclusion; there were significant increases in the dietary knowledge levels of the parents following the dietary trainings given to them, the parents used these knowledge well for the diets of their children even though not sufficiently for their own diets and it is believed that; training the parents about the rules of a healthy diet would be important particularly for the ones who have children at early childhood stage.
Yiyecek hizmeti veren işletmeler ve tedarikçi firmalarda besin güvenliği uygulamaları
(Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2008) Göbel, Pınar; Baş, Murat
Bu çalışma ile; Ankara ilinde hizmet veren yiyecek-içecek işletmeleri ve tedarikçi firmalarda besin güvenliği yönetim sistemlerinin kullanımı ve personelin hijyen bilgi düzeylerini ölçmek, besin güvenliği yönetim sistemleri ile ilgili belgeye sahip olan ve olmayan işletme ve tedarikçilerin standartlara uyum düzeyini tespit etmektir. Çalışma Ankara’da hizmet veren 6 restoran, 26 fast food, 15 hastane, 7 catering işletmesi ve 13 kebapçı ile 8 kırmızı et tedarikçisi, 3 tavuk eti tedarikçisi, 14 balık eti tedarikçisi, 12 hem kırmızı et hem tavuk eti tedarikçisi ve 2 yumurta tedarikçisinde yapılmıştır. Çalışma için geliştirilen anket formu; kuruluş hakkkında genel bilgiler, yöneticinin besin güvenliğine bakışı ve karşılaştığı sorunlar, işletmenin ön gereklilik programlarına uygunluğu ve çalışanlar için hijyen bilgi düzeyi testinden oluşmaktadır. Restoran işletmelerinin %20.0’si, fast food işletmelerinin %26.9’u, hastane işletmelerinin %60.0’ı, catering işletmelerinin %71.4’ü ve kebapçı işletmelerinin %7.7’si ile kırmızı et tedarikçilerinin %25.0’i, tavuk eti tedarikçilerinin %33.3’ü, hem kırmızı et hem tavuk eti tedarikçilerinin %25.0’i HACCP sistemi uyguladığı, hiçbir balık tedarikçisinin ve yumurta tedarikçisinin HACCP sistemi uygulamadığı belirlenmiştir. Kuruluşlarda çalışan personelin hijyen bilgi düzeyi durumlarına bakıldığında; restoran işletmelerinde 48.7±11.8, fast food işletmelerinde 47.4±17.9, hastane işletmelerinde 42.9±14.6, catering işletmelerinde 64.4±7.2, kebapçı işletmelerinde 58.1±16.5, kırmızı et tedarikçilerinde 49.5±9.1, tavuk eti tedarikçilerinde 49.6±10.0, balık eti tedarikçilerinde 42.7±10.5, kırmız et hem de tavuk eti tedarikçilerinde 47.0±15.6 ve yumurta tedarikçilerinde ise 39.5±11.3 olarak bulunmuştur. Ortalama ön gereklilik puanları; restoranlarda 65.8±7.9, fast food işletmelerinde 62.5±14.5, hastanelerde 69.6±28.6, catering işletmelerinde 92.2±7.5 ve kebapçılarda 54.3±25.1 olarak bulunmuştur. Tedarikçilerde, ortalama ön gereklilik puanları kırmızı et tedarikçilerinde 29.2±24.7, tavuk eti tedarikçilerinde 46.0±36.2, balık eti tedarikçilerinde 37.1±16.2, hem kırmızı et hem de tavuk eti tedarikçilerinde 50.5±29.2 ve yumurta tedarikçilerinde 39.6±10.4 olarak bulunmuştur. Sonuçlara göre; işletmelerde çalışan personelin hijyen bilgi puanı ile işletmelerin iyi üretim uygulamaları toplam puanı (r=0.397;p<0.01), personel davranışları puanı (r=0.471;p<0.01), bina puanı (r=0.293;p<0.05), ekipman puanı (r=0.341;p<0.01), üretim puanı (r=0.383;p<0.01), haşere ve kemirgen kontrolü puanları (r=0.318;p<0.05) ve genel sanitasyon (r=0.455;p<0.01) arasında anlamlı korelasyon bulunmuştur. Toplu beslenme hizmeti veren tüm kuruluşlarda besin güvenliğini tehdit edebilecek bütün tehlikelerin kontrol altına alınması gerekmektedir. Gerek işletmelerde gerekse tedarikçi firmalarda bu tehlikelerin ortadan kaldırılması, etkin bir şekilde besin güvenliği yönetim sistemlerinin uygulanmasıyla sağlanabilir. The objective of these works; measuring on what extent the enterprises offering food services and the supplier firms use food quality management system and hygiene knowledge level of the personnel and determining abiding degree of these suppliers and enterprises, which have or do not have food quality management system certificate, to these standards. The work was carried out in 6 restaurants, 26 fast food enterprises, 15 hospitals, 7 catering enterprises, 13 victuals houses and 8 red meat suppliers, 3 chicken suppliers, 14 fish meat suppliers, 12 both red meat and chicken suppliers and 2 egg suppliers in Ankara. The survey sheet prepared for the work includes general information on the institution, the point of view of the manager on food safety and the problems he/she faces, compatibility of the enterprise with prerequirement program and hygiene knowledge levels of the personnel. It is found out that, 20.0% of the restaurants, 26.9% of the fast food enterprises, 60.0% of the hospitals, 71.4% of the catering enterprises, 7.7% of the victuals houses, 25.0 % of the red meat suppliers, 33.3% of the chicken suppliers, 25% of the both red meat and chicken suppliers and 2 egg suppliers and none of the fish meat and egg suppliers supplies HACCP system. As for the hygiene knowledge levels of the personnel working in the enterprises, the knowledge levels are; 48.7±11.8 in restaurants, 47.4±17.9 in fast food enterprises, 42.9±14.6 in hospitals, 64.4±7.2 in catering enterprises, 64.4±7.2 in victuals houses and 49.5±9.1 in red meat suppliers, 49.6±10.0 in chicken suppliers, 42.7±10.5 in fish meat suppliers, 47.0±15.6 in both red meat and chicken suppliers and 39.5±11.3 in egg suppliers. The mean points of pre-requirement; 65.8±7.9 in restaurants, 62.5±14.5 in fast food enterprises, 69.6±28.6 in hospitals, 92.2±7.5 in catering enterprises and 54.3±25.1 in victuals houses. The pre-requirement point for the suppliers; 29.2±24.7 in red meat suppliers, 46.0±36.2 in chicken suppliers, 37.1±16.2 in fish meat suppliers, 50.5±29.2 in both red meat and chicken suppliers and 39.6±10.4 in egg suppliers. According to these results, a meaningful correlation found between the hygiene knowledge point of the personnel working in the enterprises and the total point of quality production practices of the enterprises (r=0.397;p<0.01), personnel behaviour point (r=0.471;p<0.01), building point, (r=0.293;p<0.05), equipment point (r=0.341;p<0.01), production point (r=0.383;p<0.01), insect control points (r=0.318;p<0.05) and general sanitation point (r=0.455;p<0.01) All the hazards threatening food safety in the enterprises offering collective food services must be controlled. Elimination of these hazards in both enterprises and the suppliers can be realised applying food safety managements systems effectively.