Browsing by Author "Başaran, Özgür"

Now showing 1 - 2 of 2

Çoklu antibiyotik dirençli, pseudomonas aeroginosa enfeksiyonu oluşturulmuş ratlarda topikal antimikrobiyal ajanların (sitrik asit %3, klorheksidin asetat %0.5 (bactigras), gümüş sülfodiyazin %1 (silverdin) ve silver-coated dressing (acticoat) etkinliğinin değerlendirilmesi
(Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi, 2009) Yabanoğlu, Hakan; Başaran, Özgür
Yanık insan vücudunun karşılaştığı en ağır travmalardan biridir. Uzun süren tedavisi ve sıklıkla üzerine eklenen ikincil enfeksiyonlar nedeniyle mortalitesi halen yüksektir. Büyük ve komplike yanık şok, enfeksiyon ve bunlara bağlı çoklu organ yetmezliği sonucu hayatı tehdit eder hale gelebilirken, küçük yanıklar çeşitli derecede fonksiyon kayıpları oluşturarak yaşam kalitesini etkileyebilir. Yanık yoğun bakım ünitelerinde sık rastlanan ve kısa sürede çoklu antibiyotik direnci geliştirerek ciddi mortalite ve morbiditeye neden olan Pseudomonas Aeroginosa suşlarına yönelik, günümüzde kullanılabilecek etkin bir topikal antimikrobiyal ajan bulunmamaktadır. Literatüre bakıldığında sınırlı sayıda olgu sunumları şeklinde makaleler bulunmakla beraber, deneysel olarak dirençli Pseudomonas Aeroginosa suşlarına karşı antimikrobiyal ajanların etkinliklerinin değerlendirildiği çalışma bulunmamaktadır. Bu amaçla yaptığımız çalışmamızda etkinliği deneysel olarak ortaya konulmamış sitrik asit’in etkinliğinin değerlendirimesi, diğer antimikrobiyal ajanlarla etkinliğinin karşılaştırılması ve yanık hastalarında ciddi morbidite ve mortalite nedeni olarak karşımıza çıkan dirençli Pseudomonas Aeroginosa enfeksiyonlarının, topikal antimikrobiyal ajanlarla tedavi sonuçlarını ortaya koymaya çalıştık. Bu amaçla; yanık yoğun bakım ünitelerinde sıklıkla kullanılan sitrik asit %3, klorheksidin asetat %0.5 (Bactigras®), silver-coated dressing (Acticoat®), gümüş sülfodiyazin %1 (Silverdin®)’nin dirençli Pseudomonas Aeroginosa suşlarına karşı etkinliklerini değerlendirdik. Çalışmaya alınan toplam 40 rat, kontrol grubu (grup 1; n=8), gümüş sülfodiyazin %1 (Silverdin®) grubu (grup 2; n=8), klorheksidin asetat %0.5 (Bactigras®) grubu (grup 3; n=8), sitrik asit %3 grubu (grup 4; n=8), silver-coated dressing (Acticoat®) grubu (grup 5; n=8) olarak 5 gruba ayrıldı. Yanık sonrası birinci hafta sonunda ratlar sakrifiye edildi ve yanık sahası, komşu paravertebral kas, ve akciğerden kantitatif sayım için doku kültürleri, sol ventrikülden kan kültürü ve histopatolojik inceleme için yanık sahasından doku kültürleri alındı. Histopatoljik inceleme sonucunda tüm ratlarda tam kat yanık oluşturulduğu görüldü. Gruplar arasında antimikrobiyal ajanların etkinliği değerlendirildiğinde; gümüş sülfodiyazin %1 (Silverdin®) grubu (grup 2; n=8) ve silver-coated dressing (Acticoat®) grubu (grup 5; n=8)’nun diğer gruplara göre istatistiksel olarak daha etkili olduğu gösterildi (p<0.05). Grup 2 ve grup 5’in kendi aralarında yapılan karşılaştırmada ise grup 2’nin istatistiksel olarak daha etkili olduğu görüldü (p<0.05). Çalışma sonunda dirençli Pseudomonas Aeroginosa suşları tam olarak eradike edilemese bile, grup 2 ve grup 5’de kullanılan topikal antimikrobiyal ajanlarla sistemik enfeksiyona neden olabilecek düzeydeki kolonizasyon sayısının azaltılmış olduğu ve bu sonucununda istatistiksel olarak anlamlı olduğu görüldü (p<0.05). Bu sonuçlara paralel olarak birçok çalışmada hala yanık yoğun bakım ünitelerinde en sık görülen mikrobiyal ajan olarak karşımıza çıkan dirençli Pseudomonas Aeroginosa suşlarının etkileri ve sistemik yayılımları grup 2 ve 5’de kullanılan topikal antimikrobiyal ajanlarla önlenmiş olup; bu ajanların dirençli Pseudomonas Aeroginosa enfeksiyonlarında kullanımı ile oluşabilecek mortalite ve morbidite oranlarının azaltılabileceği kanaatindeğiz.
Ratlarda toksik duman inhalasyonu modelinde oluşan akut akciğer hasarı üzerine antitrombin III'ün etkileri
(Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi, 2006) Kıvrakdal, Sonay; Başaran, Özgür
Her yıl hastanelere başvuran yanıklı hastaların %32-38’inde yanığa ek olarak inhalasyon yaralanmaları bildirilmiştir. Dumana maruziyet sonrası inhale edilen toksik gazlar organizmada önemli dinamik değişiklikler meydana getirir. Zehirli kimyasalların ve gazların inhalasyonu, doğrudan lokal hava yolu hasarının yanı sıra, aynı zamanda sistemik inflamatuar mediatörlerin salınımıyla, inflamatuar sürecin başlamasına neden olarak akut akciğer hasarının gelişimine neden olmaktadır. Duman inhalasyonunun eşlik ettiği yanık olgularında akciğer hasarının derecesi belirgin olarak artmakta olup mortalite oranları inhalasyon hasarının şiddetine bağlı olarak %45-78 arasında bildirilmektedir. İnhalasyon hasarının eşlik ettiği yanık olgularında gelişen akut akciğer hasarını önlemeye yönelik yapılan çok sayıda çalışmaya rağmen etkinliği kanıtlanmış terapötik bir ajan henüz bulunmamakta ve bu konuda çalışmalar hala devam etmektedir. Alfa 2 globulin yapısında antikoagülan bir ajan olan Antitrombin III’ün (AT-III) endotelyal hücre yüzeyindeki heparin benzeri glikozaminoglikanlarla (GAG) etkileşimi, endotelyal hücreden PGI2 salınımını kolaylaştırır. Bu sayede inflamatuar reaksiyonlar sırasında lökosit ve monositlerin aktivasyonunu ve endotelyal hücrelere nötrofil adezyonunu inhibe ederek lizozomal enzimlerin ve serbest oksijen radikallerinin oluşumunu engeller. Bu nedenle de AT-III’ün aktive lökositlerin indüklediği organ hasarını önlediği belirtilmektedir. AT-III’ün antienflamatuar etkilerini dikkate alarak yapmış olduğumuz bu çalışmada ratlarda duman inhalasyon modeli oluşturarak gelişen akciğer hasarı üzerinde etkili faktörler ve ilacın töropatik etkileri değerlendirildi. Çalışmaya alınan toplam 35 adet rat 3 gruba ayrıldı. Gruplar; duman inhalasyon grubu (Grup 1; n=15), duman inhalasyon + AT-III grubu (Grup 2; n=15) ve kontrol grubu (Grup 3; n=5) olarak belirlendi. Aralıklı olarak duman ve oksijen inhalasyonu ile gaz intoksikasyonuna bağlı mortalite önlenerek ağırorta derecede duman inhalasyon hasarı oluşturuldu. Gerçekleştirilen duman inhalasyon hasarı sonrası akciğerlerden doku örnekleri alınarak yapılan histopatolojik incelemelerde; telanjiektazi, atelektazi, amfizem, interalveoler septal konjesyon ve intraalveoler hemoraji durumları ile lökosit, lenfosit ve plazma hücresi infiltrasyonu değerlendirildi. Tüm histopatolojik paremetreler standardize edilmiş bir organ hasar skalası kullanılılarak değerlendirildi. Yapmış olduğumuz çalışmanın sonucu olarak duman inhalasyon grubunda (Grup 1) oluşturduğumuz ağır-orta derecede akciğer hasarının duman inhalasyon + AT-III iv grubunda (Grup 2) anlamlı bir şekilde düzeldiği ve yerini hafif-orta derecede histolojik değişikliklerin aldığı saptandı (p=0,008). Sakrifikasyon işlemi öncesi alınan kan örneklerinde plazma 6-keto Prostaglandin F1α (6-keto PGF1α) ile serum TNF-α ve IL-6 düzeyleri değerlendirildi. Duman inhalasyon + ATIII (Grup 2) ve duman inhalasyon (Grup 1) grubu arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar saptandı (6-keto PGF1α için p= 0,046, TNF-α için p= 0,008 ve IL-6 için p= 0,045). Duman inhalasyon + AT-III grubunda (Grup 2); plazma 6-keto PGF1α değerlerindeki artışın ve serum TNF-α ve IL-6 düzeylerindeki azalmaların en fazla olduğu saptandı. Akciğer dokusundan alınan örneklerde myeloperoksidaz (MPO) ve TNF-α aktiviteleri değerlendirildi. Duman inhalasyon + AT-III grubunda (Grup 2) doku MPO ve TNF-α aktivitelerinde duman inhalasyon grubuna (Grup 1) göre belirgin azalmalar saptandı ve istatistiksel olarak anlamlı bulundu (MPO için p=0,003 ve TNF-α için p=0,003). Ayrıca daha önce AT-III’ün GSH antioksidan enzim sistemi ile ilişkisini gösteren bir çalışma mevcut olmayıp yapmış olduğumuz bu çalışmada AT-III’ün GSH antioksidan enzim sistemi ile ilişkisi değerlendirildi ve gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar saptanmadı. Bu verilere dayanarak AT-III’ün doku hasarını önleyici etkisini GSH antioksidan enzim sisteminden bağımsız olarak gerçekleştirdiği düşünülmektedir. Yapmış olduğumuz bu çalışmada ayrıca Evans Blue metodu ile pulmoner vasküler permeabilite değişiklikleri incelendi ve gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar saptandı (p=0,000). Duman inhalasyon + AT-III grubunda (Grup 2) pulmoner vasküler permeabilitenin belirgin olarak azaldığı bulundu. İnhalasyon hasarının eşlik ettiği yanık olgularında, iNOS aracılı NO üretiminin artışına neden olan inflamatuar yanıt oluşmaktadır. Yapmış olduğumuz bu çalışmada; AT-III’ün respiratuar endoteliyal ve epiteliyal nitrik oksit sentetaz (NOS) aktivitelerinin modülasyonu üzerine etkileri ilk kez değerlendirildi ve AT-III ile tedavi sonrası iNOS aktivitesinde istatistiksel olarak anlamlı azalmalar saptandı (p=0,03). Ayrıca AT-III ile tedavi sonrası iNOS aktivitelerindeki azalma ile histopatolojik düzelmelerin birbirine korele olduğu gösterildi ve bu sonuç bize AT-III’ün inhalasyon hasarında artmış NO’in zaralı etkilerine karşı koruyucu etki gösterebileceği fikrini telkin etmektedir. Yapmış olduğumuz bu çalışma ile, AT-III’ün duman inhalasyonu sonrası akciğer hasarının önlenmesinde bir çok yol üzerinden etki ederek histopatolojik düzelmeler sağlayan bir antienflamatuar ajan olduğu ortaya konmuş olup yakın gelecekte bu amaçla klinikte yaygın olarak kullanılabileceği düşünülmektedir.