Browsing by Author "Atalay, Kumru Didem"

Now showing 1 - 20 of 44

Airfoil-slat arrangement model design for wind turbines in fuzzy environment
(2020) Atalay, Kumru Didem; Dengiz, Berna; Yavuz, Tahir; Koc, Emre; Ic, Yusuf Tansel
In this study, a multi-element wind turbine blade that consists of NACA 6411 and NACA 4412 leading-edge slat design is investigated computationally. Optimum design parameters of the slatted wind turbine blade leading to maximum value of C-L/C-D related to the turbine power are obtained. In the optimization process, a new fuzzy logic linear programming methodology integrating with fuzzy linear regression and 2D CFD analysis is proposed. The aerodynamic characteristics of the slatted blade are computed by using Incompressible Navier-Stokes equations and k-omega turbulence modeling. Results are compared with the results of linear programming method and direct search optimization method. The computational results reveal that the proposed methodology for performance optimization is more effective than other methods to obtain high-performance value of the C-L/C-D. The maximum value of the C-L/C-D is obtained as 25.1 leading the maximum efficiency of 0.52.
Analysis of True Random Number Generation Method Utilizing FM Radio Signals
(2015) Tanyer, Suleyman Gokhun; Inam, Sitki Cagdas; Atalay, Kumru Didem; 0000-0001-9506-2391; 0000-0003-0820-9186; I-5023-2013
Random number generator (RNG)'s utilize some source of entropy. Various RNGs; pseudo, quasi and true RNGs provide observed samples for given distributions which are necessary in statistical signal processing and simulations applications. True random number generators generally utilize the last insignificant bit of observed samples obtained from a source of entropy. In this work, samples obtained from an FM broadcasting are examined. Least significant bit is used to generate 16 bits observed samples. Randomness and goodness-of-fit test results are compared with the raw samples. It is shown that it is possible to generate true random numbers of sufficient merits using FM signals even when the band is occupied with broadcasting signals.
Askeri alandaki çevresel testler için envanter ihtiyacının belirlenmesi ve işlerin makinelerde çizelgelenmesi
(Başkent Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü, 2023) Türkmen, Semiha; Atalay, Kumru Didem
Savunma Sanayiinde yurt içinde yapılamayan testlerin yapılabilirliğinin sağlanması ve üretimden doğrulamaya tüm ihtiyaçların ulusal altyapılarla çözüme ulaştırılması son derece önemlidir. İhtiyaç duyulan testlerde, müşteri ve piyasa istekleri doğrultusunda taleplerin ortaya çıkarılarak test gereksinimlerinin belirlenmesi gerekmektedir. Günümüz rekabet koşullarında işletmeler daha kaliteli hizmeti, daha hızlı bir şekilde müşterilerine sunmayı hedeflemektedirler. Test merkezlerinde, müşterilerden gelen talepler doğrultusunda gerçekleştirilecek olan testlerin zamanında teslim edilebilmesi oldukça önemlidir. Testlerin zamanında teslim edilememesinden kaynaklı üretim sürecinde meydana gelen aksamaların ortadan kaldırılarak, sürecin kesintisiz bir şekilde ilerleyebilmesi için darboğazların tespit edilmesi gerekmektedir. Bu çalışma, Ankara ilinde Savunma Sanayii alanında hizmet veren bir firmada gerçekleştirilmiştir. Çalışma için, müşterilerden bir yıl boyunca gelen askeri alandaki çevresel test talepleri incelenmiştir. İncelemeler neticesinde, savunma sanayii ürünlerinde uygulanması gereken MIL STD 810 standardlarına göre gerçekleştirilecek çevresel testlerin yapılabileceği donanımda bir test laboratuvarı kurulması gerektiği kanaatine varılmıştır. Bu kapsamda, kurulması planlanan çevresel test laboratuvarı için gerekli test cihazları belirlenmiş, verimli bir şekilde işletilmesi için de ayrıca bir çalışma yapılmıştır. Çevresel test laboratuvarının işletiminde, sistemin ilerleyişini aksatan kısıtların tespit edilerek, sürekliliğin sağlanmasını hedefleyen değişen darboğaz yöntemi kullanılmıştır. Yöntemin uygulanması ile darboğazlar tespit edilmiş, işler makinelerde bekleme olmayacak şekilde çizelgelenmiştir. Böylelikle, çevresel test laboratuvarının gelen taleplere çok daha kısa sürede ve etkin bir şekilde cevap verebileceği görülmüştür.It is extremely important to ensure the feasibility of tests that cannot be done domestically in the Defense Industry and to solve all the needs from production to verification with national infrastructures. In the required tests, it is necessary to determine the test requirements by revealing the demands in line with the customer and market demands. In today's competitive conditions, businesses aim to provide better quality service to their customers in a faster way. It is very important that the tests to be carried out in the test centers in line with the demands of the customers can be delivered on time. It is necessary to identify bottlenecks in order for the process to proceed uninterrupted by eliminating the disruptions that occur in the production process due to the inability to deliver the tests on time. This study was carried out in a company serving in the field of Defense Industry in Ankara. For the study, environmental testing requests in the military field from customers for one year were examined. As a result of the examinations, it was concluded that a test center should be established with the equipment where the environmental tests to be carried out according to the MIL STD 810 standards that should be applied in defense industry products. In this context, the necessary test equipment for the planned environmental test center was determined, and a separate study was carried out to operate it efficiently. In the operation of the test center, the changing bottleneck method, which aims to ensure continuity by identifying the constraints that hinder the progress of the system, was used. With the application of the method, bottlenecks were identified and the jobs were scheduled so that there was no waiting in the machines. Thus, it has been seen that the environmental test center can respond to incoming requests in a much shorter time and effectively.
Askeri araçlarda süspansiyon sistemi krom kaplama çap ölçümü bulanık süreç kontrolü
(Başkent Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2020) Akalın, Yeşim; Atalay, Kumru Didem
Askeri araçların kullanım alanları bakımından zorlu arazi koşullarına dayanıklı olabilmeleri için etkili, kullanışlı ve aracı yol şartlarında aldığı darbelerden koruyabilecek yağ içeren süspansiyon sistemlerine sahip olmaları gerekmektedir. Kullanılan bu endüstriyel yağ zaman zaman paslanma ve korozyona sebep olmaktadır. Bunu önlemek için amortisör millerine krom kaplama uygulanmaktadır. Bu krom kaplama sürecinin ardından, silindirik parçaların çap ölçümleri yapılmakta ve alınan sonuçlar spesifikasyon limitlerine göre büyük olursa, silindirlerin mekanizmasına geçmemesinden, küçük olursa da mekanizma içinde boşluklu yapı oluşmasından dolayı, süspansiyon sistemi mekanizmasında sorunlar meydana getirmektedir. Silindirik parçaların çaplarının spesifikasyon limitleri içinde bulunması ve bu limitlerin etkin ve doğru bir şekilde belirlenmesi önemli bir sorundur. Alınan ölçüm değerlerinin uygunluk seviyesini inceleyebilmek, mümkünse artırabilmek ve sürecin sonraki aşamalarda iyileştirilebileceğini göz ardı etmemek için daha esnek sonuçlar elde edebilmek adına bulanık mantık kavramından yararlanılmıştır. Bu çalışmada, bulanık kontrol kartları kullanılarak çözümlemeler yapılmış ve uygun değerler üyelik fonksiyonlarıyla saptanmıştır. Bu sayede gereksiz yeniden işleme ve gecikme maliyetlerinden kaçınılmıştır. Sürecin gidişatı bulanık kontrol kartından izlenmiş ve olası durumlar incelenerek, iyileştirmeler planlanmıştır. In order to be able to, withstand tough terrain conditions, military vehicles must have effective, useful and oil-containing suspension systems that can protect the vehicle from impacts in road conditions. This industrial oil used occasionally causes corrosion. To prevent this, chrome plating process is applied to the shock absorber shafts. After this chrome plating process, diameter measurements are made. As a result of this measurements if the diameter of the cylindrical part is large according to the specifications limit, it does not exceed the cylinder assembly, and if it is small, it forms a hollow structure within the mechanism. This previous cases are causes problems in the suspension systems. However, these specifications limits need to be determined effectively and accurately in accordance with process requirements. This fuzzy logic study was carried out to examine the tolerability level of the measured values, to increase if possible and to improve the process in later stages. In this study, tolerable values were determined by membership functions and unnecessary reprocessing and delay costs were avoided. The course of the process was monitored from the fuzzy quality control chart and possible situations were not ignored and improvements were planned.
Assessment of Mental Workload and Academic Motivation in Medical Students
(2016) Atalay, Kumru Didem; Can, Gulin Feryal; Erdem, Saban Remzi; Muderrisoglu, Ibrahim Haldun; https://orcid.org/0000-0002-7537-2170; 27183939; AAJ-2370-2021
Objectives: To investigate the level of correlation and direction of linearity between academic motivation and subjective workload. Method: The study was conducted at Baskent University School of Medicine, Ankara, Turkey, from December 2013 to February 2014, and comprised Phase 5 Phase 6 medical students. Subjective workload level was determined by using National Aeronautics and Space Administration Task Load Index scale that was adapted to Turkish. Academic motivation values were obtained with the help of Academic Motivation Scale university form. SPSS 17 was used for statistical analysis. Results: Of the total 105 subjects, 65(62%) students were in Phase 5 and 40(38%) were in Phase 6. Of the Phase 5 students, 18(27.7%) were boys and 47(72.3%) were girls, while of the Phase 6 students, 16(40%) were boys and 24(60%) were girls. There were significant differences in Phase 5 and Phase 6 students for mental effort (p= 0.00) and physical effort (p= 0.00). The highest correlation in Phase 5 was between mental effort and intrinsic motivation (r= 0.343). For Phase 6, highest correlation was between effort and amotivation (r= -0.375). Conclusion: Subjective workload affected academic motivation in medical students.
Bir fabrikada satış miktarının bulanık doğrusal ve karesel model ile tahmini
(Başkent Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2016) Ay, Selin; Atalay, Kumru Didem
Satış tahmini, bir ürün veya hizmetin gelecek dönemler için talebinin gerçekliğe en yakın şekilde ve minimum hata ile öngörülmesidir. Günümüzde satış tahminleri özellikle büyük üretim ve hizmet veren firmalar için hayati önem taşımaktadır. Dünyadaki sosyal, ekonomik, politik ve teknolojik alanlarda gerçekleşen olayların sonucunda oluşan belirsizlik firmaların faaliyet gösterdiği alanlarda da bulunmaktadır. Bu belirsizlikler nedeniyle karar verme süreçlerindeki belirsizliklerin modellenebilmesi bulanık mantık yaklaşımı geliştirilmiştir. Bu çalışmada Tanaka’nın doğrusal ve karesel olarak iki bulanık regresyon modeli kullanılmıştır. Bu modeller, kağıt torba üreten fabrikanın üç ürünü için geçmiş satış verilerine uygulanmış ve tahmini satış aralıkları elde edilmiştir. Tahmin edilen değerler ile o yılın gerçek verileri karşılaştırılarak üç ürün için en uygun model belirlenmeye çalışılmıştır. Sales forecasting is a process of estimation of the demand for a good or service for upcoming periods with minimum error. Uncertainty that occurs in social, economic, political and technological fields also shows up in the fields firms are active. Due to uncertainties, fuzzy logic approach is developed in order to model these uncertainties in decision-making processes. In this study, two fuzzy logic modes of Tanaka – linear and quadratic – are used. These models are applied to past-sales data of the three products of a factory producing paper bags, and sales forecast ranges are obtained. Comparing these sales forecasts with actual demands of the related year, the best fitting model is tried to be determined.
Bir tuğla fabrikasında bulanık kabul örnekleme planlarının uygulanması
(Başkent Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2020) Ölmez, İsmail Ozan; Atalay, Kumru Didem
Günümüzde sürekli gelişen teknoloji, tüketiciye yüksek kalite beklentisi getirmiştir. Hem üreticiyi hem de tüketiciyi koruyarak kalitenin istenen düzeyde tutulması, güvenilir bir kabul örneklemesi planı ile sağlanabilir. Kabul örneklemesi, ürünün pazara çıkmaya yeterli düzeyde kaliteye sahip olup olmadığına çeşitli testler yardımıyla karar verir. Bu tez çalışmasında bir istatistiksel kalite kontrol tekniği olan kabul örneklemesi, uygulamalı olarak sunulmuştur. Kabul örneklemesinin kavramları ve çeşitleri ayrıntılı olarak işlenmiştir. Uygulama aşamasında tek katlı, çift katlı ve bulanık tek katlı kabul örnekleme planlarına yer verilerek her bir örnekleme planı, üç farklı kesikli olasılık dağılımı kullanılarak oluşturulmuştur. Kullanılan dağılımların kabul olasılığı, ortalama toplam muayene sayısı ve çıkan ortalama kalite değerleri üzerinde yarattığı farklılıklar tablolar üzerinde izlenmiştir. Üretici ve tüketici risklerinin değişiminin ürünün kalitesinde yarattığı fark vurgulanmıştır. Oluşturulan kabul örnekleme planları kendi aralarında karşılaştırılarak söz konusu fabrikanın ürün kalitesinin yükseltilebilmesi, muayene maliyetinin uygun bir seviyede tutabilmesi ve veri ölçümlerinde meydana gelebilecek sorunlara karşı hazırlıklı bulunabilmesi amaçlarıyla örnekleme planları önerilmiştir. Yapılan literatür taraması kapsamında kabul örneklemesinin inşaat sektöründe bir uygulamasına ve hipergeometrik dağılımlı bulanık kabul örneklemesine rastlanmamıştır Nowadays, technology which is constantly improving has created an expectation of high quality amongst consumers. Keeping quality at the desired level while also protecting both the producer and the consumer is only feasible with a reliable acceptance sampling plan. Acceptance sampling decides whether a product has sufficient quality level to be ready to take place on the market by doing a number of tests. In this study, acceptance sampling which is a method of statistical quality control has been presented with applications. The terms and varieties of acceptance sampling have been discussed in detail. During the applications, single, double and single fuzzy sampling plans have been included while each sampling plan has been created with three different discrete probability distributions. Differences created by the distributions on the acceptance probability, average total inspection and average outgoing quality values have been observed on tables. Differences on product quality caused by the changes on producer’s risk and consumer’s risk have been emphasized. The acceptance sampling plans created in this study have been compared amongst each other in order to propose appropriate sampling plans for the purposes of increasing said factory’s product quality, keeping inspection costs at a reasonable level and being prepared for issues caused during data measurements of the products. During the literature search, a study of acceptance sampling in the building trade and fuzzy acceptance sampling using the hypergeometric distribution has not been encountered.
Bulanık kalite fonksiyon göçerimi'nin hizmet sektörüne uyarlanması
(Başkent Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2018) Baygıner, İpek; Atalay, Kumru Didem
Son yıllarda hizmet sektörünün hızla gelişmesiyle birlikte firmalar ayakta kalmak ve rekabet etmek için çaba göstermektedir. Bu ayakta kalmanın en başarılı ve en iyi yolu müşterilerin ihtiyaç ve beklentilerini en iyi şekilde öğrenmekten geçmektedir. Bu çalışmada hizmet sektöründe müşterinin sesini dinlemenin ne derece etkili olduğu bulanık Kalite Fonksiyon Göçerimi yöntemi kullanılarak gösterilmektedir. Bu çalışmanın ilk bölümünde hizmet kavramının tanımı, hizmetin özellikleri, müşteri memnuniyeti, algılanan ve beklenen hizmet kalitesi bahsedilmiştir. Müşteri memnuniyetinin bir işletme için ne derece önemli olduğundan ve odak noktasında tutulması gereklilikleri aktarılmıştır. Müşterilerin algıladıkları ve bekledikleri hizmet kalitesinin öneminden bahsedilmiştir. İkinci bölümde Kalite Fonksiyon Göçerimi’nin tanımı, tarihçesi, amaçları, faydaları, zararları gibi genel bilgilerinin yanında Kalite Fonksiyon Göçerimi ve Kalite Evi hakkında bilgiler verilmiştir. Kalite Fonksiyon Göçerimi uygulanarak müşterilerin sesini dinlemeyi öğrenip, müşteri isteği doğrultusunda hareket edilip hizmet üretilmesi aktarılmıştır. Üçüncü bölümde bulanık mantığın tanımı yapılarak tarihçesinden ve uygulamanın nasıl yapılacağından bahsedilmiştir. Bulanıklık hangi durumlarda kullanmanın daha uygun ve faydalı olduğu belirtilmiştir. En son bölümde ise bulanık Kalite Fonksiyon Göçerimi çalışmaya uygulanma teknikleri anlatılmış ve bu çalışmada kullanılan formüller gösterilmiştir. Bulanık Kalite Fonksiyon Göçerimi matrisi uygulanan ankete göre çizilmiş hesaplanmış grafikleri çizilmiş ve yorumlanmıştır. Recent progresses in the service sector forces the companies to put significant effort to survive and compete. The most successful and the best way of survival is to learn and respond to the needs and expectations of customers. In this study, the Fuzzy Quality Function Deployment method is used to show the importance of listening to ‘the voice of the customers’ in the service sector. In the first chapter of this study, the definition of service concept, features of service, customer satisfaction, and perceived and expected service quality are mentioned. The importance of putting customer’s satisfaction and perceived and expected service quality to the focal point for an enterprise is explained. The second chapter contains the description, historical background, objectives, usefulness and shortcomings of Quality Function Deployment and quality house. By the use of Quality Function Deployment and by listening to the “voice of customers”, it is shown that the expectations of the customers can be satisfied. In the third chapter, the definition of fuzzy logic, the diversity and usefulness of its applications are explained. In the last chapter, the application techniques of fuzzy Quality Function Deployment, and the formulas used in this study are given. Based on the applied survey results, a Fuzzy Quality Function Deployment matrix is constructed and the pertinent graphs are drawn and interpreted.
Bulanık ve stokastik programlamaya dayalı risk analizi
(Başkent Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2015) Tosun, Mehveş Güliz; Atalay, Kumru Didem
Yatırımlarını hisse senetleri üzerine yapan yatırımcılar için geleceğe yönelik getiriyle ilgili tahminde bulunmak oldukça güçtür. Beklenen getirinin belirsizlik içerdiği göz önünde bulundurularak, yatırımcılar beklenen getirinin en yüksek değeri için riskin en düşük seviyelerde olmasını beklerler. Belirsizliği gidermek ve yatırım kalitesini artırabilmek için yatırımcılara geleceğe yönelik alternatif portföy seçenekleri sunulması amaçlanmıştır. Bu çalışmada BIST’ te yer alan hisse sentlerinin günlük 2. Seans kapanış değerleri yardımıyla portföy seçenekleri oluşturulmaya çalışılmıştır. Belirsizliğin bulanık kaynaklı olduğu varsayılarak yapıyı ayrıntılı şekilde inceleyebilmek için bulanık matematiksel programlama modellerinden olan Zimmermann yaklaşımından yararlanılmıştır. Bulanık kaynaklı kısıtın rassal bir yapıda olması durumunda ise stokastik programlama problemlerinden şans kısıtlı model incelenmiştir. For investors in the stock market, making projections about future returns can be very difficult. Bearing in mind that expected returns involve a significant amount of uncertainty, investors might expect the highest returns to be associated with the lowest risks. In order to mitigate uncertainty and to improve investment quality, alternative future portfolios were offered to investors. This study aims to create portfolio alternatives using the daily closing values of the second session of the Borsa Istanbul [the Istanbul Stock Exchange]. Assuming fuzzy uncertainty, its structure was examined in detail using the Zimmermann approach. This is a fuzzy mathematical programming model. In cases where the fuzzy constraint had a random structure, a chance-constrained model was examined, which is a stochastic programming problem.
Bütünleşik bir yaklaşım ile havayolu hizmet kalitesinin cinsiyetler açısından değerlendirilmesi
(Başkent Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2019) Cengiz, Gonca; Atalay, Kumru Didem
Gelişen teknoloji ve artan çalışma hayatının hızlı temposu gereği zamanın insanlar için önemli bir faktör olduğu günümüzde, hava yolu taşımacılığı sektörüne olan talep oldukça artmakta ve bu durum havayolu taşımacılığının gelişmesini zorunlu kılmaktadır. Küreselleşmenin de etkisiyle hava yolu ulaşımını tercih eden müşteri sayısında artış görülmekte ve bu artış havayolu taşımacılığının önemini ortaya koymaktadır. Artan bu talep ve havayolu taşımacılığına verilen bu önem doğrultusunda hizmet kalitesinin etkin bir şekilde ölçülmesi ve değerlendirilmesi gerekliliği ortaya çıkar. Hava yolu taşımacılığı sektöründe, artan taleple birlikte ciddi bir rekabet ortamı oluşmuştur. Bu rekabet ortamı, kalite anlayışı, müşteri istek ve beklentilerini karşılamayı odak noktası haline getirmiştir. Tez çalışmasında, geliştirilen yeni bütünleşik Entropi Ağırlıklı Bulanık EDAS yöntemi ve literatürde bulunan bütünleşik Entropi Ağırlıklı Bulanık VİKOR yöntemi kullanılarak hava yolu ulaşımını tercih eden kadın ve erkek yolcuların hizmet kalitesinin değerlendirilmesinde kullanılmıştır. Çalışmada hem yeni bir bütünleşik ÇKKV yöntemi önerilmiş hem de bu yöntem kullanılarak cinsiyet farklılığına göre sonuçlar değerlendirilmiştir. Time is an important factor due to rapid technology and hectic business life in this era. Demand of airline transport has been increasing rapidly each passing day. It is an obligation to improve this sector under this circumstances with the affects of globalization. It is clearly seen that people who prefer airline transportation has increased and this rapid increase exhibits the importance of airline transportation . In the with this demand and signifance service quality should be measured effectively this situation increased a rivalry in this sector. This competition made focus an meeting the needs at customers and their requests and sense of quality. In this thesis, by using the method of Entropy Weigshted Fuzzy VIKOR in literature and Integrated Entropy Weighted Fuzzy EDAS, service quality evaluation is used for the people women and men customers who prefer airline transportation. In this study Multi-Criteria Decision Making (MCDM) method is proposed and also by using this method according to gender differences results are evaluated.
A Case Study on Shopping Malls Attributes for Young Consumers
(2016) Can, Gulin Feryal; Kurtulmusoglu, Feride Bahar; Atalay, Kumru Didem
Purpose - This study aims to determine the mall criteria that are the most crucial for the youth market by determining the winning brand in comparison to other offerings to understand what is required to gain a competitive advantage and to differentiate a mall from its rivals. Design/methodology/approach - This study chose the Stochastic Multicriteria Acceptability Analysis-2 method to evaluate the mall preferences of young people. By using this method, the various criteria were evaluated for more than one alternative to find the best solution. JSMA program was used to analyze the data. The survey was administered using the mall intercept method to reduce sample bias. Findings - The study identifies that the criteria that have the highest impact on the mall preferences of young people are the mall campaigns for loyal customers; the traffic in the mall locality and the mall's parking facilities; the mall's facilities for disabled people; the quality of the mall locality; and the quality of the people visiting the mall. The study reveals that a mall's physical features, its facilities and the criteria related to employees have a very low impact on the mall choices of young people. The study further finds that the youth market has very low satisfaction levels for all of the identified criteria. This study reveals that this macro accessibility criterion is less relevant for the youth market than for the general population. Originality/value - Despite the importance of this market, there is insufficient research on the shopping behavior of young people. They have a considerable impact on the purchasing decisions of their families, significant disposable income and constitute the future market for the sector. This study uniquely enables the sequential ordering of customers' decision-making criteria and determines the effectiveness or impact of these criteria in the mall sector.
A Comparative Holistic Fuzzy Approach for Evaluation of the Chain Performance of Suppliers
(2014) Eraslan, Ergun; Atalay, Kumru Didem
The competition between the companies in the dynamic market conditions has made the Supply Chain Management (SCM) a more important issue. The companies which have organized their supply chain effectively have obtained more flexibility in their manufacturing processes in addition to delivery of the customer demands. In this study, two different multicriteria decision making algorithms composed of the FAHP and a holistic hybrid method using FTOPSIS were utilized for an electronic company in wholly fuzzy processes. The FAHP is used for determination of the global weights of the factors and the performances of alternative suppliers are evaluated by using both FAHP-based and FAHP-FTOPSIS hybrid methods for synthetic extent values of pairwise comparisons. The sequences of the suppliers differed for the algorithms. The performances of the proposed approaches are quite successful and flexible in a narrow interval. The managerial advantages obtained from the proposed fuzzy algorithms are also analyzed and interpreted.
Covid-19 pandemisinde alınan önlemlerin ülkeler bazında değerlendirilmesi
(Başkent Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü, 2023) Özülkü, Ceren; Atalay, Kumru Didem
Bakteri, virüs, mantar veya parazit gibi küçük organizmaların sebebi olduğu hastalıklar bulaşıcı hastalık olarak isimlendirilmektedir. Bulaşıcı hastalıkların dünya çapında etkisinin artması hastalığın salgın olarak nitelendirilmesini beraberinde getirmektedir. Birçok bulaşıcı hastalık ve salgını yaşayan insanoğlu yakın geçmiş tarihte Covid-19 pandemisi ile karşı karşıya kalmıştır Covid-19 pandemisi hayatı olumsuz yönde etkilemiş ve milyonlarla ölüme sebep olmuştur. Ülkeler Covid-19 pandemisinin ilerleyişini yavaşlatmak amacıyla onlarca önlem almışlardır. Önlemlerin başında sokağa çıkma yasağı, maske takma zorunluluğu, uzaktan eğitim ve yurtiçi/dışı ulaşım kısıtlamaları gelmektedir. Fakat alınan önlemler ülkelerin imkanları doğrultusunda farklılaşmış ve alınan önlemler her ülkede aynı etkiye ulaşamamıştır. Bu çalışmada ülkelerin Covid-19 pandemisi sırasında aldığı/almadığı önlemler üzerinden bir değerlendirme yapılmasını amaçlamaktadır. Çok kriterli karar verme yöntemlerinden biri olan ,olasılıklı bulanık kararsız (probablistic hesitant fuzzy) TOPSIS yöntemi kullanılmıştır. Sonuçta alınan önlemler ile hangi ülkenin Covid-19 pandemi sürecini atlatmada daha başarılı olduğunu ve ileride yaşanabilecek olan pandemi koşullarında ülkelerin alabileceği önlemleri ve tedbirleri göstermeyi hedeflemektedir. Diseases caused by small organisms such as bacteria, viruses, fungi or parasites are called infectious diseases. The increasing impact of communicable diseases around the world brings about the definition of the disease as an epidemic. Human beings, who have experienced many infectious diseases and epidemics, have faced the Covid-19 pandemic in the recent past. The Covid-19 pandemic has negatively affected life and caused millions of deaths. Countries have taken dozens of measures to slow the progress of the Covid-19 pandemic. At the beginning of the measures are the curfew, the obligation to wear masks, distance education and domestic / international transportation restrictions. However, the measures taken differed in line with the possibilities of the countries and the measures taken could not reach the same effect in every country. In this study, it is aimed to make an evaluation on the measures taken / not taken by countries during the Covid-19 pandemic. One of the multi-criteria decision making methods, the probabilistic hesitant fuzzy TOPSIS method was used. As a result, it aims to show which country is more successful in overcoming the Covid-19 pandemic process with the measures taken and the measures and measures that countries can take in the future pandemic conditions.
Development of a Decision Support System for Selection of Reviewers to Evaluate Research and Development Projects
(2023) Kocak, Serdar; Ic, Yusuf Tansel; Sert, Mustafa; Atalay, Kumru Didem; Dengiz, Berna
The evaluation of Research and Development (R&D) projects consists of many steps depending on the government funding agencies and the support program. It is observed that the reviewer evaluation reports have a crucial impact on the support decisions of the projects. In this study, a decision support system (DSS), namely R&D Reviewer, is developed to help the decision-makers with the assignment of the appropriate reviewer to R&D project proposals. It is aimed to create an artificial intelligence-based decision support system that enables the classification of Turkish R&D projects with natural language processing (NLP) methods. Furthermore, we examine the reviewer ranking process by using fuzzy multi-criteria decision-making methods. The data in the database is processed primarily to classify the R&D projects and the word embedding model NLP, "Word2Vec". Also, we designed the Convolutional Neural Network (CNN) model to select the features by using the automatic feature learning approach. Moreover, we incorporate a new integrated hesitant fuzzy VIKOR and TOPSIS methodology into the developed DSS for the reviewer ranking process.
Development of a new hesitant fuzzy ranking model for NTMP ranking problem
(2021) Atalay, Kumru Didem; Ic, Yusuf Tansel; Kececi, Baris; 0000-0001-9274-7467; AGE-3003-2022
Nontraditional manufacturing processes (NTMPs) bring the processing capabilities such as machining high strength and hard materials with desired accuracies and surface finish to the manufacturing companies. Therefore, there has been a significant increase in the use and number of NTMPs. Hence, choosing a particular NTMP for a specific application turns out to be a complex decision-making problem, which involves conflicting qualitative and quantitative ranking criteria. In recent NTMP ranking literature, it is noted that fuzzy approaches are better suited for handling uncertainties and incomplete information that exist within the NTMP ranking environment. This paper introduces such a fuzzy approach using the hesitant fuzzy preference selection index (PSI) method for the assessment of the criteria weights and the hesitant fuzzy correlation coefficient principle for ranking and recommending the most appropriate NTMP for a specific application. The proposed methodology and its efficiency in dealing with incomplete information under the fuzzy decision-making environment are explored with a case study. As a result of the study, the proposed model preferred the electron beam machining (EBM) as the most suitable nontraditional manufacturing process. On the other hand, triangular fuzzy TOPSIS methods offered the electrochemical machining (ECM) as the best choice among the alternatives. The differences among the ranking decisions are also analyzed in the paper. It can be concluded from the authors' various applications of the proposed hesitant fuzzy PSI method that it is extremely effective in representing fuzzy decision-making environments in NTMP ranking decisions.
The development of a reviewer selection method: a multi-level hesitant fuzzy VIKOR and TOPSIS approaches
(2021) Kocak, Serdar; Ic, Yusuf Tansel; Atalay, Kumru Didem; Sert, Mustafa; Dengiz, Berna; 0000-0001-9274-7467; AGE-3003-2022
This paper proposes a new approach for the selection of reviewers to evaluate research and development (R&D) projects using a new integrated hesitant fuzzy VIKOR and TOPSIS methodology. A reviewer selection model must have a multi-level framework in which reviewer selection strategies and related objectives guide the second level of the reviewer performance ranking process. The model must measure reviewer performance related to the activities that are necessary for the R&D project evaluation to be successful. A novel model is presented in this paper. In the proposed methodology, the aim is to select a reviewer in a hierarchical decision-making structure. The selection criteria values and their weights were obtained using the hesitant fuzzy VIKOR method. For the selection of a suitable reviewer, the conventional TOPSIS model was used. We developed a simpler procedure for effectively performing the reviewer selection process. The new approach was tested with a real case study and satisfactory results were obtained. A comparative analysis is also included in the article for illustrative purposes.
Development of an intuitionistic fuzzy ranking model for nontraditional machining processes
(2020) Yurdakul, Mustafa; Ic, Yusuf Tansel; Atalay, Kumru Didem
Nontraditional machining processes (NTMPs) are capable of processing very small parts, producing intricate geometries, operating on very narrow machining areas and machining high strength materials. These capabilities lead to a very diverse and large application area for NTMPs. Such a diverse and large application area along with more than one hundred NTMPs requires development of systematic and comprehensive models to help manufacturing engineers in their NTMP selection decisions. Furthermore, fuzzy models instead of crisp ones are being used in the literature in recent years to represent preferences of decision makers more realistically. This study proposes intuitionistic and triangular fuzzy NTMP ranking models and compares their ranking results with the crisp ranking model. The comparisons show that there are statistically significant differences among all three ranking models' NTMP ranking results.
Diyalizde kullanılan arter-ven setlerinde nötrosofik regresyon analizi ile hatalı ürün miktarı tahmini
(Başkent Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2021) Çetinkaya, Serenay; Atalay, Kumru Didem
Böbrek vücuttaki zararlı maddeleri uzaklaştırma, asit baz dengesini düzenleme gibi işlevlerini yerine getiremez ise böbrek hastalıkları oluşmaya başlar. Küresel bir sorun haline gelen böbrek yetmezliğinde, ilerlemeyi geciktirmek ve olumsuz sonuçları önlemek için erken teşhis, hastalığın değerlendirilmesi, önleyici çözümler ve tedavi süreci önemli bir yer tutmaktadır. Diyaliz, böbrek fonksiyonu yetersiz olan bir hastayı desteklemek için kullanılan bir tedavi yöntemi olup bu yöntemin uygulanması için kullanılan mekanizmanın içerisinde arter-ven setleri önemli bir yer tutmaktadır. Çalışma kapsamında diyaliz konusunda kendini kanıtlamış global bir medikal firmada üretilen arter-ven setleri üzerinde çalışılmış olup bu setler altı adet alt üründen oluşmaktadır. Bu alt ürünler; hasta bağlantıları, arter veya ven izolatörü, heparin hattı, enjeksiyon portu, ven kan haznesi ve klemplerdir. Bu çalışmada, arter-ven setlerinin alt ürünlerine ilişkin hata miktarı tahmini için nötrosofik regresyon analizi kullanılmıştır. Tahmin modelinin oluşturulması için bu alt ürünlerin geçmiş beş yıla yönelik aylık verileri baz alınmıştır. Bu sayede üretilen arter-ven setlerinde nötrosofik regresyon analizi ile gelecek aylara ilişkin hata miktarları tahminleri yapmak amaçlanmıştır. Üretim sonrası yapılacak kalite kontrol süreçlerinde oluşacak hatalı ürünlerin ayıklanması müşteri memnuniyetini beraberinde getirecektir ancak ayrılan hatalı ürün maliyetleri firmaya yansıyacaktır. Oluşturulan tahmini modeller ve hata tahminleri kullanılarak ileriye yönelik üretim ve maliyet planlamalarının yapılmasına olanak sağlanması amaçlanmıştır.If the kidney cannot perform its functions such as removing harmful substances from the body and regulating the acid-base balance, kidney diseases begin to occur. In kidney failure, which has become a global problem, early diagnosis, evaluation of the disease, preventive solutions and treatment process have an important place in order to delay the progression and prevent negative consequences. Dialysis is a treatment method used to support a patient with insufficient renal function, and artery-vein sets have an important place in the mechanism used for the application of this method. Within the scope of the study, artery-vein sets produced in a global medical company that has proven itself in dialysis were studied and these sets consist of six sub-products. These sub products consist of patient connections, artery or vein isolator, heparin line, injection port, vein blood chamber and clamps. In this study, neutrophic regression analysis was used to estimate the amount of error related to the sub-products of artery-vein sets. The monthly data of these sub-products for the past five years have been taken as a basis to create the forecast model. In this way, it is aimed to predict the amount of errors for the next months with the neutrophic regression analysis of the produced sub-products. Elimination of faulty products detected in the quality control processes to be carried out after production will bring customer satisfaction, but the costs of the faulty product will be reflected on the company. It is aimed to enable the production and cost planning for the future by using the estimation model and error estimations created.
The effects of consumer confusion on hotel brand loyalty: an application of linguistic nonlinear regression model in the hospitality sector
(2020) Kurtulmusoglu, Feride Bahar; Atalay, Kumru Didem
The aim of the study is to estimate the interaction and quadratic relationships between dimensions by estimating a model for the confusion dimensions that affect hotel brand loyalty, thus providing the interested parties with a perspective and direction regarding consumer confusion. This study also aimed to strengthen the use of FLS in the field of social sciences and will use this method to transform the discrete ordinal variable into a continuous variable while preserving the semantic meaning. Four hundred and six individuals participated in the study. Hypotheses demonstrating the interaction and quadratic effects between the continuous variables have been analysed using nonlinear multiple regression analysis. This study proposes a survey-based method to estimate a model for the confusion dimensions that affect hotel brand loyalty. The results demonstrated that ambiguity confusion, overload confusion, similarity confusion, quadratic effect of similarity confusion and interaction of ambiguity, overload and similarity confusion decrease the hotel brand loyalty. Also, quadratic effect of ambiguity confusion, interaction of ambiguity and overload confusion, interaction of overload and similarity confusion, interaction of ambiguity and similarity confusion increase the hotel brand loyalty. Despite its importance for marketing and consumer behaviour, the definition, measurement, dimensions and existing results of consumer confusion have begun to be discussed and examined recently in a limited scope. Studies have demonstrated that consumer confusion about tourism products is a non-functional and under-evaluated area but also is utmost prominent for tourism product. This study aimed to obtain a stronger model in which all the interactions between variables and their (quadratic) increasing effects are considered using a nonlinear regression model.
Estimating the COVID-19 Death Counts Using a Hesitant Fuzzy Linear Regression Depend on Race, Age and Location
(2022) Dengiz, Asiye Ozge; Atalay, Kumru Didem
The COVID-19 pandemic that has struck the world has caused social and economic problems in people's lives. Many countries are trying to reduce the impact of the pandemic by taking precautions to prevent the spread of the virus and reduce the number of deaths. Despite the precautions, many people have contracted the virus and a significant number have lost their lives. This suggests that some factors about the exact mechanism of how people contract the virus and get sick are still unclear. Therefore, many researchers wonder if there are other factors that make people more susceptible to the COVID-19 virus. In this study, hesitant fuzzy linear regression (HFLR) models are applied depending on variables such as age, race, and place of residence that are thought to influence COVID-19 deaths. HFLR provides an alternative approach to statistical regression for modeling situations with incomplete information. The models include input and output variables as hesitant fuzzy elements (HFEs). The relationship between the considered variables and the number of deaths is examined using data related to people living in different states of the United States. In addition, HFLR is used as an estimation model due to the uncertainty in the data obtained from the Centers for Disease Control and Prevention (CDC). The proposed HFLR models are used both to estimate COVID-19 deaths and to determine the effects of selected variables on COVID-19 deaths. In this way, countries can estimate the risk of death for individuals given these factors and determine what precautions to take for high-risk groups.