| dc.description.abstract | Hititçe, Hitit çiviyazısı ile yaş kil tabletler üstüne yazılıp tabletleri fırınlanarak kalıcı hale getirilen bilinen eski Hint-Avrupa dillerinden biridir. Tabletlerin şimdiye kadar bir bölümü gün ışığına çıkarılabilmiş, bunların da belirli bir bölümü okunup değerlendirilebilmiştir.
Hititçe metinlerin anlamlandırılmasında kullanılabilecek bilgi ve bilgisayara dayalı güncel tekniklerden birisi Uzman Sistemler (Expert Systems veya Knowledge Based Systems) adıyla bilinmektedir. Herkesin ayrı ayrı kendi uzman sistemini geliştirmeye çalışması yerine Uzman Sistem Kabuğu (Expert System Shell) denilen yazılım ürününü edinip onu kendi kurallarımız(rules) ile doldurmanın çok daha etkin olduğu görülmüştür. Hititçe dilbilgisinden faydalanarak oluşturulan uzman sistem kuralları, ağaç yapısı kullanılarak çıkarılabilmektedir. Bunun için kural çerçevesinde değerlendireceğimiz kelimenin tek heceli ya da birden çok hecenin birlikte bulunmasıyla oluşan Hititçe kelime olduğu düşünülerek, altı çizili, büyük veya küçük harfli olup olmadığı dikkate alınarak, ağaç yapısının en temel düzeyi oluşturulur.
Bu çalışmada problemin tanımı, literatür incelemesi ve tezin amacını içeren Giriş Bölümünün ardından Hititler ve çiviyazısı ile ilgili özet bilgi verilmiştir. Üçüncü Bölümde Uzman Sistemler kısaca özetlenmiş, bir sonraki bölümde de Hititçe için Uzman Sistem kural ağacı oluşturma süreci anlatılmıştır. Hititçe Bilgi Sistemi adı verilen bir proje önerisi ile ilgili kısaca bilgi verildikten sonra bu çalışmada önerilen Uzman Sistem anlatılmıştır. Çalışma Özet ve Sonuç Bölümü ile sonlanmış ve ilgili referanslar sonda verilmiştir.
Hittite is one of the oldest Indo-European language. Hittite cuneiform text had been written on clay tablets and tablets have been made permanent by baking them.
Expert Systems or Knowledge Based Systems is one of the current techniques in order to interpret the Hittite Texts. Instead of everyone working separately to develop their own expert system, obtaining expert system shell software and filling it with own rules are more effective. With the help of the Hittite Grammar, expert system rules can be created using the tree structure. Monosyllabic or multiple-syllable words are considered. Nothing underlined, capital or lowercase letters, the most basic level of the tree structure is created. In this thesis after problem definition, literature study and thesis objectives in the Introduction Chapter, a brief review on Hittites and cuneiform script were given. In the next chapter, Expert Systems are briefly summarized. The next Chapter has the process of developing an Expert System decision tree for Hittite language grammar is given. In the next chapter a proposed project named Hittite Information System is briefly described and the Expert System that is developed in the study is summarized. The study ends with Summary and Conclusions. Relevant references are given at the end. | en_US |
