Pulmoner hipertansiyonu bulunan hastalarda angiotensin reseptör blokörü ve kalsiyum kanal blokörü kullanımının karpiyopulmoner egzersiz testi ve ekokardiyografi parametreleri üzerine etkisi
Abstract
Pulmoner hipertansiyon (PHT), günümüzde kullanılmakta olan tedavi yaklaşımlarına rağmen yüksek mortalite ve morbiditeye sahiptir. Kalsiyum kanal blokörleri PHT tedavisinde en sık kullanılan ve en fazla tecrübeye sahip olunan ilaç grubudur. Ancak nöro-humoral inhibitör etkileri nedeniyle renin angiotensin sistemini inhibe eden ilaçlara ilgi artmaktadır. Biz çalışmamızda PHT’u olan hastalarda bir angiyotensin reseptör blokörü olan losartan ile bir kalsiyum kanal blokörü olan nifedipinin ekokardiyografi, kardiyopulmoner egzersiz testi (KPET) parametreleri ve endotelin-1 düzeyleri üzerine olan etkilerini karşılaştırmayı amaçladık.
Çalışmaya Ocak 2005-Temmuz 2005 tarihleri arasında Başkent Üniversitesi Hastanesi’nde Doppler ekokardiyografi ile PHT saptanan 63 hasta dahil edildi. Hastaların bazal klinik özellikleri, rutin laboratuvar sonuçları not edildi. New York Kalp Cemiyeti (NYHA) fonksiyonel sınıflaması ve borg dispne skorları belirlendi. Bazal durumda KPET yapıldı, kanda endotelin-1 düzeyleri çalışıldı. Tedavi sonrası Doppler ekokardiyografi ve KPET yapıldı, endotelin-1 düzeyleri çalışıldı.
Hastaların ortalama yaşları 63.7 ± 9.1 yıl ve %58,7’si kadın idi. Tedavi süresi ortalama 63.5±14.2 olarak saptandı. Her iki grubun bazal klinik ve laboratuvar bulguları benzerdi (p>0.05). Hastaların ortalama pulmoner arter basınçları (PAB) (37.1±4.1 ve 33.2±4.0mmHg, p<0.05) ve sistolik PAB’larında (49.3±6.4 ve 44.6±3.0mmHg) tedavi ile anlamlı azalma saptandı. Her iki grup arasında etkinlik açısından fark olmadığı görüldü (p>0.05). KPET parametrelerinden test süresi (5.0±1.9 ve 5.5±1.7dk) ve iş yükünde (82.2±30.6 ve 88.5±27.8watt) tedavi sonrası anlamlı artış saptandı (p< 0.05). Nifedipin grubunda hem test süresinde hem iş yükünde anlamlı artış saptanırken (p< 0.05), losartan grubunda test süresindeki artış anlamlı (p< 0.05) iken iş yükündeki artış istatistiksel açıdan anlamlı düzeye ulaşamadı (p=0.053). Endotelin-1 düzeylerinde tedavi öncesine göre düşüş saptandı ancak istatistiksel açıdan bu düşüş anlamlı değildi (0.95± 2,08 ve 0.77 ± 1.9 fmol/ml p>0.05). Her iki grubun endotelin düzeyine etkisi benzer olarak saptandı (p>0.05).
Bir angiotensin reseptör blokörü olan losartan Doppler ekokardiyografi ile hesaplanan ortalama ve sistolik PAB’ını düşürmede, egzersiz süresi ve kapasitesini artırmada nifedipin kadar etkilidir. Hem losartan hem de nifedipinin kısa süreli kullanımının endotelin düzeyini düşürücü etkileri yok gibi görünmektedir.