Aydınalp, AlpGürsoy, Yusuf Cemil2015-05-182015-05-182009http://hdl.handle.net/11727/2261Sabah saatlerinde ani kardiyak ölüm ve kardiyovasküler hadiseler daha fazla görülür. Kardiyovasküler sistem için bir stres nedeni olan egzersizin, sabah saatlerinde yapılmasının riski artırabileceğinden endişe duyulmuştur. Kalp hastalıkları için bilinen risk faktörleri olan bireylerin egzersizlerini, sabah saatlerinde mi yoksa öğleden sonra mı yapmaları gerektiği sorusunun cevabını verebilecek yeterli epidemiyolojik veri elimizde yoktur. Çalışmadaki amacımız, düzenli egzersiz önereceğimiz hastaların, egzersizi daha güvenli olarak yapabilecekleri zaman diliminin sabah saatleri mi yoksa öğleden sonra mı olduğunu saptamaktır. Koroner arter hastalığı nedeniyle opere olmuş, asemptomatik, daha önce egzersiz testi yapmış ve kardiyoloji poliklinik değerlendirmesinde egzersiz önermeyi düşündüğümüz, yaş ortalamaları 62.6 ±7.9 yıl olan 55 hastayı prospektif olarak çalışmamıza dahil ettik. Fiziksel ve tıbbi olarak efor testi yapmaya engel durumu olan veya efor testinin tanısal değeri düşük olan hastaları çalışma dışı bıraktık. Hastalara sabah saatlerinde (saat 08:00-10:00 arası) ve öğleden sonra (saat 15:00-17:00 arası) olmak üzere iki kez efor testi yaptık. Birincil son noktamız, sabah ve akşam yapılan egzersiz testlerini, Duke risk skoru, kalp hızı değişkenliği ve efor kapasitesi açısından karşılaştırmak; ikincil son noktamız ise, sabah ve akşam yapılan egzersiz testlerinde risk belirleyicilerin neler olduğunu göstermektir. Çalışmamızda, sabah ve öğleden sonraki egzersizleri Duke koşubandı risk skorlamasına ve egzersiz performanslarına göre karşılaştırdığımızda, istatistiksel olarak anlamlı fark saptamadık. Kalp hızı değişkenliği açısından fark vardı (p<0.001), ancak bu anlamlı sayılacak bir risk farkına neden olmamıştı. Hastaların pik kalp hızı-sistolik kan basıncı ikili üretim değerleri ortalamaları sabah saatlerinde daha yüksek bulunmuşdu (p:0.023). tek değişkenli analizde, tüm zamanlarda; ileri yaş (p:0,007), hemoglobinin görece düşüklüğü (p:0.013), statin kullanılmaması (p:0.034) ve ilginç olarak trigliserid düzeyi düşüklüğü (p:0.032) Duke skoruna göre riskli olmanın belirleyicisiydi. Aynı analiz kalp hızı değişkenliğine göre yapıldığında ise yine ilginç olarak kalsiyum kanal blokeri kullanılması (p:0.007) risk belirleyicisi olarak gözüktü. Duke skoruna göre sabah ve öğleden sonra ayrı olarak analiz edildiğinde, ACE inhibitörü (p: 0.014) ve beta bloker kullanımı (p: 0.049) sabah grubunda riski belirlerken, ilginç bir şekilde öğleden sonra egzersiz yapan grupta risk belirleyicisi değildi. Öğleden sonra grubunda diğer risk belirleyiciler ileri yaş (p: 0.018) ve hemoglobin düzeyinin görece düşük olması (p: 0.007) olurken, EKG anormalliği her iki grupta da risk belirleyicisiydi (sabah p:0.037, öğleden sonra p:0.046). Sabah ve öğleden sonraki risk belirleyicileri kalp hızı değişkenliğine göre değerlendirildiğinde ise, kalsiyum kanal blokeri kullanımı her iki grupta da risk belirleyicisi iken (sabah p: 0.035, öğleden sonra p:0.012), ileri yaş (p:0.029) sadece sabah grubunda bir risk belirleyicisi olarak saptandı. Kalp hızı değişkenliği ve kan basınç ikili üretim değerleri sabah saatlerinde artmış olmasına rağmen, risk açısından Duke skorları ve kalp hızı değişkenlikleri sabah ile öğleden sonra arasında farklılık göstermemiştir. Sonuç olarak sabah ile öğleden sonra yapılan egzersizler arasında risk açısından fark yoktur. The increased risk of cardiovascular events and sudden cardiac death in the morning hours raised questions about the safety of physical exercise at this time period. There are not enough epidemiological data about the safety of morning exercise in the patients with coronary artery disease. The purpose of this study is to investigate the safety of exercise in different time periods in patients with coronary artery disease. Fifty-five asymptomatic outpatient clinic patients ( mean age 62,6 ± 7,9 ) with the history of bypass surgery and advised regular physical exercise were prospectively included in the study. The patients required to have experience with treadmill tests. Patients with physical difficulty or with an ECG which may lower diagnostic value of treadmill test were excluded from the study. The treadmill test was done twice, in different time periods of the day. (The morning (08:00-10:00) and in the afternoon (15:00-17:00)). The primary end point of the study was to compare the morning and the afternoon treadmill tests according to Duke risk score, heart rate recovery and exercise capacity. The secondary end point was to demonstrate the risk determinants in the morning and afternoon exercises. There was statistically no significant difference between morning and afternoon exercises when compared according to Duke treadmill risk scores and exercise performance. There was difference in terms of heart rate recovery (p<0.0001), but this difference did not make a noticeable difference in terms of risk assessment. The mean rate-pressure product at peak exercise values was statistically higher in the morning hours (p: 0.023). In univariate analysis older age (p: 0,007), relatively lower hemoglobin values (p: 0.013), not using statines (p: 0.034), and interestingly lower triglyceride values (p:0.032) were the risk determinants at any hour of the day according to Duke score. When analyzed according to heart rate recovery the usage of calcium channel blockers (p:0.007) were the risk determinants . According the Duke risk score using ACE inhibitors (p: 0.014), and beta blockers (p: 0.049) raised the risk of exercise in the morning group but these drugs had no effect in the afternoon group. The other risk determinants were the older age (p: 0.018) and the relatively lower hemoglobin values (p:0.007) in the afternoon group. The ECG abnormality was the risk determinant in both groups (morning p:0.037 , afternoon p:0.046) . When the morning and afternoon risk determinants were evaluated according to heart rate recovery, calcium channel blockers were risk determinants in both groups (morning p: 0.035, afternoon p:0.012), but older age (p:0.029) was risk determinant only in morning group. Heart rate recovery times and rate-pressure products are increased in the morning exercises but duke scores and heart rate recovery times did not differ between morning and afternoon exercises in the means of risk assessment. In conclusion, there is no difference between the exercises in the morning and afternoon, in the means of risk assessment.turinfo:eu-repo/semantics/openAccessSabah egzersiziKoroner by-pass ameliyatıDuke koşubandı skoruKalp hızı değişkenliğispecialistThesis