Özdamar, Betül BilgeÖzer, Nil2025-12-182024https://hdl.handle.net/11727/14187Modern yaşamın bir getirisi olan modern kentlerde artan nüfus; şehirde yoğunluk artışı, betonlaşma, doğadan uzaklaşma ve ekolojik sorunları beraberinde getirmiştir. Yaşanan bu değişimler bireyler üzerinde stres oluşumunu artırmakta, bireylerin hem psikolojik hem de fizyolojik sağlığını olumsuz etkilemektedir. Bunlara ek olarak yakın zamanda Covid-19 salgınıyla birlikte birçok insan sağlığını kaybetmiştir. Yaşanan pandemi süreciyle birlikte dünya genelinde bilinçlenme artarak, sağlığa yönelik hem bireysel hem kamusal farkındalık sağlanmış ve sağlık harcamalarında artış yaşanmıştır. Bu çerçevede sağlıklı yaşam tesisleri ve sağlık kazanımına yönelik farklı yaklaşımlar gittikçe artan bir talep görmektedir. Sağlıklı yaşam tesisleri şehir karmaşasından uzak ve doğayla iç içe bir ortamda; medikal, estetik, spa, sağlıklı beslenme, spor gibi birçok farklı hizmeti tek çatı altında toplayarak bütüncül bir yaklaşım sağlaması ve kişisel tedavi planları sunmasıyla öne çıkmaktadır. Bireylerin sağlıklarını korumak ve geliştirmek hedefleriyle başvurdukları bu yapılarda, iyileşme deneyiminin geliştirilmesi adına mekânsal tasarım önem kazanmaktadır. Kullanıcı sağlığını ve iyileşme sürecini geliştirmeyi hedefleyen ve sağlık mekânlarına odaklanan ‘Terapötik Tasarım’, bu süreç içerisinde öne çıkan ve sağlık mekanlarına yönelik tasarım değerlerine etkisi olan yaklaşımları içermektedir. Bireylerin stresini en aza indirmeye ve dolayısıyla iyileşme sürecini olumlu yönde etkilemeye yönelik terapötik tasarım temelli mekânsal özelliklerin belirlenmesi ve sağlıklı yaşam tesisleri iç mekânları kapsamında mekânsal uygulamaların ortaya konulması çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Alanında öne çıkan ve tesis tasarımında mekânın iyileştirici etkisinin kullanıldığı belirten örnek tesisler; literatür taraması sonucu belirlenen terapötik mekân özellikleri, mekânsal organizasyon ve mekânsal işlevler açısından değerlendirilmiştir. The increasing population in modern cities, which is a consequence of modern life, has brought with it increased density, concretization, distancing from nature and ecological problems in the city. These changes increase stress on individuals and negatively affect both the psychological and physiological health of individuals. In addition to these, many people have recently lost their health with the Covid-19 pandemic. People have realized the value of their health with the pandemic, and health expenditures have increased worldwide. Today, wellness facilities, which are among the more frequently visited health structures and offer individuals the opportunity to improve their health both psychologically and physiologically within a holistic approach, are in increasing demand. Wellness facilities are become prominent by gathering many different services such as medical, aesthetic, spa, healthy nutrition, sports under one roof and offering personalized treatment plans in an environment away from the chaos of the city and surrounded by nature. Spatial design becomes important in order to improve the healing experience in these buildings where individuals apply to protect and improve their health. 'Therapeutic Design', which aims to improve user health and the healing process and focuses on health spaces, includes approaches that stand out in this process and have an impact on design values for health spaces. The aim of the study is to identify therapeutic design-based spatial features to minimize the stress of individuals, and thus positively affect the healing process and to reveal spatial applications within the scope of wellness facility interiors. Sample facilities that stand out in the field and where the healing effect of space is used in facility design were evaluated in terms of therapeutic space features, spatial organization, and spatial functions that determined as a result of the literature review.trTerapötik TasarımSağlıklı Yaşam TesisleriWellnessİç MekânMaster Thesis