| dc.description.abstract | Günümüzde işletmeler gelişen teknoloji ile birlikte varlıklarını sürdürebilmek ve değer
yaratmak için çaba harcamaktadır. Bu kapsamda en etkili yöntem, işletmelerin mevcut
teknolojik gelişmeleri takip ederek kendilerine en uygun uygulamaları seçmesidir. Doğru
bilgi teknolojisinin kullanılması işletmelere önemli rekabet avantajı kazandıracak ve tedarik
zincirinde performans artışı sağlayacaktır. Bu tez çalışması kapsamında literatür araştırması
yapılarak bilgi teknolojileri kullanımının tedarik zinciri içerisinde nasıl bir etki yarattığı ve
bu etkiyi bütünsel hale getirebilecek diğer değişkenlerin neler olduğu incelenmiş ve bu
değişkenler arası ilişkilerin ortaya konmasıyla bir araştırma modeli oluşturulması
amaçlanmıştır. Kullanılacak bilgi teknolojisinin mevcut çevre içerisinde kabul görmesinin
oldukça önemli olduğu düşünüldüğü için bu etki değerlendirilirken kurumsal kuram
kapsamında eşbiçimlilik olgusu ele alınmıştır. Tedarik zincirinde bilgi teknolojileri
kullanımı ve uyumunun zorlayıcı eşbiçimlilik ile açıklanmak istenmesinin literatüre farklı
bir bakış açısı getireceği düşünülmüştür. Çalışma kapsamında, literatüre göre TZY
performansı üzerinde tekil etkileri ayrı ayrı kanıtlanmış olan partnerlerarası bilgi teknolojisi
uyumu, bilgi paylaşımı ve işbirliğine dayalı entegrasyon değişkenleri bütünsel olarak ele
alınmıştır. Tedarik zinciri literatüründe henüz yeni yeni incelenmeye başlayan blokzincir
teknolojisi de araştırma modeline dahil edilmiştir. Literatürdeki hazır ölçeklerden
oluşturulan anket vasıtasıyla Türkiye’deki en büyük 1000 işletme ve tedarikçilerinden
oluşan örneklem ile farklı sektörlerden veri toplanmıştır. Anket çalışmasından elde edilen
verilerin analizinde hem tüm sektörlere ait verilere, hem de en çok verinin toplandığı
savunma sanayine ait verilere ayrı ayrı regresyon analizi yapılmıştır. Sonuç olarak, kurulan
hipotezler test edilmiş ve zorlayıcı baskıların partnerlerarası BT uyumu üzerinde; BT kullanımı, blokzincir uygulaması ve partnerlerarası BT uyumunun bilgi paylaşımı üzerinde;
bilgi paylaşımının işbirliğine dayalı entegrasyon üzerinde ve son olarak işbirliğine dayalı
entegrasyonun TZY performansı üzerinde anlamlı etkileri olduğu belirlenmiştir.
Çalışmamızda ayrıca, çoklu regresyona elverişli ilişkiler de bu çerçevede analiz edilmiştir.
Savunma sanayi sektörü özelindeki sonuçların genel veri seti sonuçlarıyla büyük ölçüde
uyumlu olduğu görülse de, kurulan modeli daha iyi açıkladığı değerlendirilmiştir. Sonuç
olarak, zorlayıcı baskıların tedarik zinciri çerçevesinde anlamlı etkisi olduğu belirlenmiş ve
blokzincir uygulamasının özellikle savunma sanayi olmak üzere farklı tedarik zincirlerinde
kullanılması gerektiği önerilmiştir.
Nowadays, businesses strive to maintain their existence and create value along with the
developing technology. In this context, the most effective method for businesses is to follow
current technological developments and choose the most appropriate applications for them.
The use of the appropriate information technology will provide businesses with a significant
competitive advantage and increase the performance of the supply chain. Within the scope
of this study, by means of an extensive literature review it is aimed to examine the effect of
information technology usage within the supply chain and to identify other variables that can
contribute to get this holistic effect. Since the acceptance of the information technology by
the current environment is thought to be quite important, isomorphism is also discussed
within the scope of the institutional theory while evaluating this effect. It is thought that
explaining the alignment and use of information technologies in the supply chain with
coercive isomorphism will bring a different perspective to the literature. Within the scope of
the study, individual effects of the variables such as inter-partner information technology
alignment, information sharing and collaborative integration have been proved in the
literature. In this study, the holistic effects of these variables have been examined.
Blockchain technology, which has only recently begun to be examined in the supply chain
literature, is also included in the research model. Data from different sectors were collected
with a sample of the largest 1000 enterprises from different industries and their suppliers in
Turkey, by means of a questionnaire created from currently available scales in the literature.
In the analysis of the data obtained from the survey study, regression analysis is carried out
separately for both the data belonging to all sectors and to the data obtained from the defence
industry that constitute the majority of the responses. As a result, hypotheses were tested and it has been determined that coercive pressures have significant effects on inter-partner IT
alignment; IT usage, blockchain application and inter-partner IT alignment each have
individual significant effects on information sharing; information sharing has a significant
effect on collaborative integration and finally, collaborative integration has a significant
effect on SCM performance. Within the scope of our study multiple regression analysis have
also been carried out for the relationships that are suitable for such analysis. Although the
results for the defence industry are largely comparable with the results of general data set, it
has been concluded that this data set creates more significant results for the research model.
To sum up, it has been determined that coercive pressures have a significant effect within
the supply chain context and it has been suggested that blockchain applications should be
used in different sectors of supply chains, especially in the defence industry. | en_US |
