Adölesanların dikkat, iştah ve beslenme durumlarının incelenmesi

Abstract

Fizyolojik ve psikolojik geçiş sürecinde olan adölesanlar, duygusal yeme bozuklukları açısından risk altındadır. Akademik başarı ve sosyal hayatı etkileyen dikkat dağınıklığı ve dürtüsel eğilimler bireylerin yeme davranışını da etkileyebilmektedir. Bu çalışma, erken adölesan dönemdeki bireylerin dikkat düzeylerini, hangi duygu durumlarında yeme eğilimi gösterdiğini, beslenme alışkanlıklarını ve bunlar arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla planlanmıştır. Çalışma, Şubat 2020 tarihinde Süleymaniye Eğitim Kurumları Bağlıca Ortaokulunda öğrenim gören 69 (%48.6) kız, 73 (%51.6) erkek olmak üzere toplam 142 ortaokul öğrencisi ile yürütülmüştür. Adölesanların kişisel özellikleri ve beslenme alışkanlıklarını belirlemek için 38 soruluk bir anket ve 24 saatlik hatırlatma, dikkat düzeylerini belirlemek için D2 Dikkat Testi, iştah düzeylerini belirlemek için Duygusal İştah Anketi (DİA) kullanılmıştır. Bireylerin %38.7’si fazla kilolu ve %23.2’si obezdir. Duygusal İştah Anketi olumlu toplam puan ortalaması kız öğrencilerde 43.5±13.4, erkek öğrencilerde 43.3±16.9 iken olumsuz toplam puan ortalaması kız öğrencilerde 44.2±18.5, erkek öğrencilerde 42.6±18.3 olarak bulunmuştur (p>0.05). Yaşa göre Beden Kütle İndeksi (BKİ) persentil değerleri ile olumlu toplam puan arasında negatif yönlü önemli korelasyon bulunmuştur (r= -0.193 p=0.021). D2 Dikkat testi sonuçlarına göre TN (toplam işaretleme) ve CP (doğru sayısı) puan ortalaması erkek öğrencilerde önemli olarak daha yüksek bulunmakla beraber bu puanlar ile yaş arasında pozitif, yaşa göre BKİ z skor değerleri ile negatif yönlü önemli ilişkiler bulunmuştur. Diyetle glikoz alımı ile TN (toplam işaretleme) puanı arasında negatif yönlü önemli ilişki bulunmuştur. Diyetle çinko alımı ile TN (toplam işaretleme) ve CP (doğru sayısı) puanı arasında pozitif yönlü önemli ilişki bulunmuştur. Bu çalışmanın sonucuna göre ortaokul öğrencilerinde artmış obezite sıklığı ve buna paralel olarak bilişsel fonksiyonlarda bozulma gözlemlenmiştir. Gelecek nesiller için kritik bir süreç olan adölesan dönemde bireylerin beslenme düzenindeki hataları saptayarak düzeltmek önemlidir. Adolescents in the physiological and psychological transition are at risk for emotional eating disorders. Distraction and impulsive tendencies that affect academic success and social life can also affect the eating behavior of individuals. The aim of this study was to examine adolescent’s attention levels, in which mood they tend to eat, eating habits and the relationship among them. This study was conducted at February 2020 on 142 students in total, 69 (48.6%) of them girls and 73 (51.6%) of them boys who are studying at Süleymaniye Educational Institutions Middle School. Data was collected by a questionnaire with 38 questions and a 24-h dietary recall to determine the personal characteristics and the eating habits of adolescents; the D2 Attention Test is used to determine attention levels and the Emotional Appetite Questionnaire is used to identify appetite. 38.7% of the participants in the study have overweight and 23.2% of them have obesity. The mean of the positive total scores on the Emotional Appetite Questionnaire was founded 43.5 ± 13.4 in female students and 43.3 ± 16.9 in male students whereas the mean of the negative total scores was 44.2 ± 18.5 in female students and 42.6 ± 18.3 in male students (p> 0.05). A statistically significant and negative correlation was found between the BMI for age percentile and the positive total scores. According to the D2 Attention test results, mean TN (total number) and CP (concentration) scores were significantly higher in male students than in females whereas there was a positive correlation with age and a negative correlation with Body Mass Index (BMI) for age for the same scores. A significant and negative correlation was found between glucose intake and the TN (total number) scores. There was a positive correlation between zinc intake and both TN (total number) and CP (concentration) scores (p <0.05). According to the results of this study, an increased risk of obesity and a parallel impairment in cognitive functions were founded in secondary school students. For this reason, it is important to detect and improve dietary habits of adolescence, which is a critical process for future generations.