Bir Üniversite Hastanesinde hastaların kemik dansitometre tetkik sonuçları ile sosyodemografik özelliklerinin ve osteopeni risk faktörlerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, kemik mineral yoğunluk ölçümü normal ve osteopenik olan hastaları inceleyerek sosyodemografik özellik, tıbbi özgeçmiş, soygeçmiş ile osteopeni arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Hipotezimiz, osteopeniyi öngörmeyi sağlayan faktörler olduğu yönündedir. Bu çalışma için Başkent Üniversitesi Ankara Hastanesi polikliniklerine Aralık 2011-Aralık 2021 tarihleri arasında herhangi bir nedenle başvuran ve DXA ile kemik dansitometre ölçümü yapılan 3318 hastanın verileri hastane elektronik bilgi yönetim sistemi üzerinden retrospektif olarak taranmış ve araştırmaya dahil edilme kriterlerini sağlayan 769 hastaya ait veri çalışmaya dahil edilmiştir. Kategorik değişkenlerin analizinde Pearson Ki-Kare ve Fisher Exact testi kullanılmıştır. Bağımsız iki grup karşılaştırmalarında Bağımsız Örneklem T Testi ve Mann Whitney U Testi kullanılmıştır. Sürekli değişkenlerin birbirleri ile ilişkileri değerlendirilirken Spearman korelasyon analizi kullanılmıştır. Tek ve çok değişkenli analizlerde binary lojistik regresyon analizi kullanılmıştır. Çalışmaya alınan hastaların %32,8’inin (n=252) kemik dansitometre sonucu normal, %67,2’sinin (n=517) osteopeniktir. Çalışma grubunun %92,7’si (n=713) kadındır. Hastaların %56,2’sinde (n=432) primer osteoporoz, %43,6’sında (n=335) sekonder osteoporoz, %0,3’ünde (n=2) idyopatik osteoporoz mevcuttur. Erkeklerde etyolojide sekonder nedenler daha fazla saptanmıştır. Yaş artışının osteopenik olma riskini artırdığı gözlenmiştir. Kemik dansitometrisi normal olan hastalar ile karşılaştırıldığında osteopenik hastaların yaş ortancası, düşme öyküsü varlığı, kreatinin değerleri daha yüksek, mcv, trigliserid, alt, tsh değerleri daha düşük bulunmuştur. BKİ hesaplamasında zayıf olan hastalarda osteopeni daha sık gözlenmiştir. Ailesinde osteoporoz veya osteoporotik kırık öyküsü olan hastalarda frajilite kırığı gözlenmemiştir. FRAX 10 yıllık kalça kırığı riski erkeklerde daha yüksek saptanmıştır.Osteoporoz ve kırıkların yarattığı morbidite ve mortaliteyi azaltabilmek amacıyla bireysel risk faktörleri hastalarda araştırılmalı ve gereken önlem ve tedaviler uygulanmalıdır.The aim of this study is to investigate the relationship between sociodemographic characteristics, medical history, family history and osteopenia by examining patients with normal and low bone mineral density measurement. Our hypothesis is that there are factors that predict osteopenia. For this study, the data of 3318 patients who applied to Başkent University Ankara Hospital outpatient clinics for any reason between December 2011 and December 2021 and whose bone densitometry measurements were made by DXA were scanned retrospectively through the hospital electronic information management system. Data of 769 patients who met the inclusion criteria were included in the study. Pearson Chi-Square and Fisher Exact tests were used for the analysis of categorical variables. Independent Sample T Test and Mann Whitney U Test were used to compare two independent groups. Spearman correlation analysis was used to evaluate the relationships of continuous variables with each other. Binary logistic regression analysis was used for univariate and multivariate analyses. Bone densitometry density measurements of the patients included in the study were normal in 32,8% (n=252) and low in 67,2% (n=517). Female patients constituted 92.7% (n=713) of the study group. Primary osteoporosis was present in 56.2% (n=432), secondary osteoporosis in 43.6% (n=335), and idiopathic osteoporosis in 0.3% (n=2) of the patients. Secondary causes were found to be more common in the etiology of osteopenia in male patients. In our study, increasing age increased the risk of osteopenia. When the patients with normal and low bone densitometry measurements were compared, the median of age, the presence of history of fall, creatinine values were higher, and mcv, triglyceride, lower, and tsh values were found to be lower in osteopenic patients. Low bone mineral density was observed more frequently in patients with low BMI. Fragility fracture has not been observed in patients with a family history of osteoporosis or osteoporotic fractures. The 10-year probability of hip fracture determined with the FRAX was found to be higher in men.In order to reduce the morbidity and mortality caused by osteoporosis and osteoporotic fractures, individual risk factors should be investigated in patients. Then, necessary precautions and treatments should be applied.