Erken dönem uyumsuz şemalar ile fomo, nomofobi ve phubbing arasındaki ilişkide iyi oluşun aracı rolü

Abstract

Bu araştırmada Erken Dönem Uyumsuz Şemalar ile FoMO, Nomofobi ve Phubbing arasındaki ilişkide Mental İyi Oluşun aracı rolü incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 280 kadın, 123 erkek olmak üzere toplam 403 kişi oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan bireylerin yaşları 18 ile 35 arasında değişmektedir ( = 28.10, SS= 7.52). Veri toplama aracı olarak “Young Şema Ölçeği Kısa Form-3”, “Sosyal Ortamlarda Gelişmeleri Kaçırma Korkusu (FoMO) Ölçeği”, “Warwick-Edinburgh Mental İyi Oluş Ölçeği”, “Nomofobi Ölçeği”, “Sosyotelizm (Phubbing) Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada, Erken Dönem Şema Alanlarının bağımsız değişkenler ile olan ilişkisinde mental iyi oluşun aracı rolünü belirleyebilmek adına “yol analizi” kullanılmıştır. Elde edilen bulgularda; “Ayrılma/Dışlanma” ve “Zedelenmiş Sınırlar” şema alanlarının FoMO değişkeni üzerindeki yordama etkisinde mental iyi oluşun tam aracılık etkisi bulunmuştur.Aynı zamanda, “zedelenmiş otonomi” şema alanının FoMO üzerindeki etkisinde mental iyi oluşun kısmı aracılık etkisi vardır. Sadece “zedelenmiş sınırlar” şema alanının “nomofobi” değişkeni üzerindeki yordama etkisinde mental iyi oluşun tam aracılık etkisinin olduğu, “Ayrılma/dışlanma” ve “zedelenmiş otonomi” şema alanlarının “Nomofobi” değişkeni üzerindeki yordama etkisinde mental iyi oluşun kısmi aracılık etkisinin olduğu görülmektedir. “Ayrılma/dışlanma” ve “zedelenmiş sınırlar” şema alanlarının “phubbing” değişkeni üzerindeki yordama etkisinde mental iyi oluşun tam aracılık etkisinin olduğu,”zedelenmiş otonomi” şema alanının Phubbing değişkeni üzerindeki yordama etkisinde mental iyi oluşun kısmi aracılık etkisinin olduğu belirlenmiştir. Sadece “Ayrılma/Dışlanma” ve “Zedelenmiş Otonomi” şema alanları mental iyi oluş ile olumsuz yönde bir ilişki içerisinde iken, “Zedelemiş Sınırlar” şema alanının mental iyi oluş ile olumlu yönde bir ilişkisi bulunmaktadır. Mental iyi oluşun; FoMO, Nomofobi ve Phubbing değişkenleri ile olumlu yönde bir ilişkisi bulunmaktadır. FoMO değişkeninin “Zedelenmiş Otonomi” ve “Diğeri Yönelimlilik” şema alanları ile; Nomofobi değişkeninin “Ayrılma/Dışlanma”, “Zedelenmiş Otonomi” ve “Diğeri Yönelimlilik” şema alanları ile; Phubbing değişkeninin ise “Zedelenmiş Otonomi” ve “Diğeri Yönelimlilik” şema alanları ile doğrudan anlamlı düzeyde ilişkisi bulunmaktadır. Elde edilen bu sonuçlar ilgili araştırma sonuçları ve kuramsal açıklamalar göz önüne alınarak tartışılmış, gelecek araştırmalara yönelik önerilerde bulunulmuştur. The main purpose of this research is to examine the mediating role of mental well-being in the relationship between Early Maladaptive Schemas and FoMO, Nomophobia and Phubbing. The sample of the study consists of a total of 403 people, 280 women and 123 men. The ages of the individuals participating in the study ranged from 18 to 35. (X= 28.10, SS= 7.52). The data were collected with " Young Schema Questionnaire-Short Form 3(YSQ-S3)", " Fear of Missing Out Scale: FoMOs", " The Warwick-Edinburgh Mental Wellbeing Scale (WEMWBS)", " Nomophobia Questionnaire (NMP-Q)", "Phubbing Scale" materials. In this study, "the path analysis" was used to determine the mediator role of well-being in the relationship of Early Schema Domains and the independent variables. A full mediation effect of mental well-being was found in the predictive effect of the "Disconnection/Rejection" and "Impaired Limits" schema domains on the FoMO variable. Also, the mental well-being partially mediates the effect of the "Impaired Autonomy" schema domain on FoMO. While there is a full mediating effect of mental well-being on the predictive relationship between the "Impaired Limits" schema domain and the "nomophobia" variable, partial mediating effects of the "Disconnection/Rejection" and "Impaired Autonomy" schema domains on the prediction of the "Nomophobia" variable are observed. It was determined that the "Disconnection/Rejection" and "Impaired Limits" schema domains had a full mediating effect of mental well-being on the predictive effect on the "phubbing" variable, and the Impaired Autonomy" schema domain had a partial mediating effect of mental well-being on the predictive effect of the Phubbing variable. While only the "Disconnection/Rejection" and "Impaired Autonomy" schema domains are negatively related to mental well-being, the "Impaired Limits" schema domain has a positive relationship with mental well-being. In other words, mental well-being is positively correlated with FoMO, Nomophobia, and Phubbing variables. Mental well-being has a positive relationship with the variables FoMO, Nomophobia and Phubbing. With the "Impaired Autonomy" and "Other-Directedness" schema domains of the FoMO variable; With the "Disconnection/Rejection", "Impaired Autonomy" and "Other-Directedness" schema domains of the nomophobia variable; The phubbing variable, on the other hand, has a direct and significant relationship with the schema domains of "Impaired Autonomy" and "Other-Directedness". These results were discussed considering the relevant research results and the theoretical literature and suggestions were made for future research