Konut ve çatılı işyeri kiralarında kira bedeli

Abstract

Kira sözleşmesi, kiraya verenin bir şeyin sadece kullanılmasını ya da hem kullanılmasını hem de yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da bunun karşılığında kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği bir sözleşme türüdür. Kira sözleşmesi, Türk Borçlar Kanununda ‘’Genel Hükümler’’, ‘’Konut ve Çatılı İşyeri Kiraları’’, ‘’Ürün Kirası’’ olarak üç ayrım altında incelenmiştir. Konut ve çatılı işyeri kiraları ise uygulamada en sık karşılaşılan sözleşmelerdir. Konut ve çatılı işyeri kiralarının konusunu bir konut veya çatılı işyeri oluşturur. Ancak bunlarla birlikte kullanımı kiracıya bırakılan taşınırlar hakkında da konut ve çatılı işyeri kiralarına ilişkin hükümler uygulanır. Dolayısıyla konut ve çatılı işyeri niteliği taşıyan taşınmazlarla birlikte, kullanımı kiracıya bırakılan taşınırlar da konut ve çatılı işyeri kiralarının kapsamına girer. Konut ve çatılı işyeri kirası sözleşmelerinde taraflar arasında en çok kira bedeli unsurunda anlaşmazlık yaşanmaktadır. Bu durumla özellikle bir yıldan uzun süreli yapılan kira sözleşmelerinde daha çok karşılaşılır. Konut ve çatılı işyeri kiralarında, kira bedelinin ilk defa belirlenmesinde, taraflar sözleşme özgürlüğü gereği kural olarak serbesttirler. Ancak konut ve çatılı işyeri kiralarında, kira bedelinin, yenilenen kira dönemleri için belirlenmesi konusunda kiracıyı koruyucu nitelikte bazı düzenlemeler getirilmiştir. Bu konuda yapılan yasal düzenlemeler, tarafların daha önce kira bedeli konusunda aralarında yaptıkları anlaşmanın olup olmadığı, kira süresi ya da kira bedelinin yabancı para yahut ülke parası üzerinden belirlenmesi durumlarında farklılık arz eder. Kanunda konut ve çatılı işyeri kiraları ayrımında 343 ile 346. maddeleri arasında yer verilen kira bedeli hükümleri, konut ve çatılı işyeri kiraları hakkında uygulanan ve kiracıyı koruyucu nitelik taşıyan düzenlemeler içerir. Kira bedelinin belirlenmesi davasının da bu tür kira sözleşmeleri bakımından uygulama alanı bulduğu kabul edilir. The rental agreement is a type of contract that the leaser assumes that the tenant only has to use something, or that it is both used and utilized and against this the tenant pays the rental price agreed. The lease contract has been examined under three different distinctions as "General Provisions", "Housing and Roofed Workplace Rentals" and "Product Rentals" in the Turkish Debt Law. Houses and roofed workplace rentals are the most common contracts in practice. The subject of housing and roofed workplace rentals is a residential or roofed workplace. However, provisions apply for housing and roofed workplace rentals also relate to the relocation of tenants with them whose use is given to tenant. Therefore, the immovable that has property of residence and roof workplace and the movable whose use is given to tenant are including in the scope of housing and roofed workplace rentals. There is a rental disagreement among the parties in residential and roofed workplace lease contracts. As an example of this situation there are contracts that are signed more than one year in particular. When the rental price is determined for the first time for residential and roofed office rentals, the parties are free from the requirement of contractual liberty. But some regulations have been introduced in the tenant-protecting nature on determining the rental price for renewed rental periods for residential and roofed office rentals, The legal arrangements made in this subject are different whether or not the parties have already agreed on what they have done with respect to the rental price and when the period of rent or the amount of the rent is determined by foreign currency or national currency. Provisions of rental between 343 and 346 articles on division of residential and roofed office rentals they include arrangements that are implemented in respect of housing and workplace rentals and that have tenant protective qualification. It is accepted that the case of determining the rent price also finds application in terms of such lease contracts.