Bir sıçan akut respiratuar distres modelinde silimarin'in antiinflamatuar ve antioksidan etkisi
Özet
Silimarin özellikle son yıllarda üzerinde pek çok çalışma yapılan “Silybum marinum” dan
elde edilen antifibrotik, antioksidan, antiinflamatuar, nöroprotektif bir maddedir. Safra
kesesi rahatsızlıkları, hepatitler, kolestaz, kimyasal toksinler ve mantar zehirlenmeleri
tedavisinde, radyoprotektif olarak, cilt ve prostat kanserlerinde adjuvan tedavi amacıyla,
kardiyopulmoner rahatsızlıklarda ve nefropatiyi önlemek amacıyla kullanımı bildirilmiş
olan bitkisel bir ilaçtır. Lipopolisakkaritle indüklenen sepsis modelinde antiinflamatuar
etkisi gösterilmiştir. Antiinflamatuar etki mekanizması henüz net olarak açıklanamamıştır.
Çalışmamızda çekal ligasyon-perforasyon yöntemi kullanılarak akut akciğer hasarı
gelişimini sağladığımız sıçanlarda silimarin’in antiinflamauar ve antioksidan özelliklerini
değerlendirmeyi amaçladık.
Toplam 46 sıçanın kullanıldığı çalışmamızda sham (n=14), kontrol (n=16) ve silimarin
(n=16) grupları ve her bir grubun erken ve geç alt grupları vardı. Silimarin grubundaki
sıçanlara cerrahi işlem öncesi 3 gün ve sonrasında 2 gün olarak toplam 5 gün 50
mg/kg/gün dozunda silimarin, kontrol ve sham grubuna ise eşit volümde salin verildi.
Kontrol ve silimarin grubundaki sıçanlarda çekal ligasyon-perforasyon yöntemi ile sepsise
bağlı akciğer hasarı gelişimi sağlandı. Erken gruptaki sıçanlar 12. saatte sonlandırılırken
geç gruptakiler takibe alındı ve mortalite süreleri kaydedilerek sağkalım analizi yapıldı.
Sıçanların serum ve bronkoalveolar sıvı (BAL) tümör nekroz faktör alfa (TNF-α),
interlökin-1 (IL-1), interlökin-6 (IL-6) seviyeleri ölçüldü. Akciğer dokusunda
malondialdehit ve glutatyonsülfidril seviyeleri, akciğer dokusunun histopatolojik
incelemesi ve yaş/kuru ağırlık oranına bakıldı.
Çalışmanın sonucunda 72. saatte silimarin grubunda sağkalım oranı %62.5, kontrol
grubunda %12.5 bulundu (p=0.0506). Silimarin grubunda kontrol grubuna göre yaş/kuru
ağırlık oranı daha düşüktü (p=0.019). Serum ve BAL TNF-α, IL-1, IL-6 seviyeleri
silimarin grubunda kontrol grubuna göre anlamlı olarak daha düşük ( her biri için p<0.05),
histopatolojik skorlama daha düşük bulundu (p=0.001). Doku malondialdehit seviyesinin
kontrol grubundan daha düşük (p=0.011) ve glutatyonsülfidril seviyesinin daha yüksek
(p=0.001) olduğu tespit edildi.
Sonuç olarak; silimarin sepsise bağlı akut akciğer hasarı gelişimini önlemede yararlı
olmuştur. Bu etkinin antiinflamatuar ve antioksidan özellikleri sayesinde olduğunu
düşünmekteyiz.